Δεν ήταν μόνο στην Πυροσβεστική που ο κομματικός διαλυτισμός συνέτεινε στην έκταση της πρωτοφανούς τραγωδίας στο Μάτι. Παρόμοιες ενέργειες εξωφρενικού και αναξιοκρατικού κομματισμού είχαν ήδη ξεκινήσει στην ΕΡΤ από τον τότε υπουργό Ν. Παππά και τους συνεργάτες του, ευτυχώς εδώ χωρίς άμεσες υλικές συνέπειες σε ανθρώπινες ζωές. Έγραψα το άρθρο πού ακολουθεί με τίτλο «Η ΕΡΤ και η αντιμετώπιση καταστροφών έκτακτης ανάγκης», πριν ακριβώς δύο χρόνια, ως διαμαρτυρία και ως ύστατη έκκληση ενάντια στην διάλυση των δημόσιων μηχανισμών προστασίας των πολιτών. Οι άνθρωποι αυτοί όμως ήσαν κυριολεκτικά άπαιχτοι, όχι μόνο στην Πυροσβεστική αλλά σχεδόν παντού .......στο κράτος (με λίγες εξαιρέσεις).
Αυτό που γίνεται θεαματικό όμως, είναι ότι ένα χρόνο μετά τις εκλογές η αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει ξεστομίσει καμία αυτοκριτική, είτε θεσμικά, είτε με ονοματεπώνυμο. Απόλυτη σιωπή. Κάτι τέτοιο δεν οδηγεί τον Σύριζα προς την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία κάθε μορφής (κλασσικού ή ριζοσπαστικού τύπου), αλλά προς τη γνωστή κουτοπόνηρη στρατηγική «άστο και θα ξεχαστεί».
Τον οδηγεί στην παγίωση ενός κυνικού, δήθεν, ρεαλιστικού κομματισμού βαλκάνιου τύπου που κάνει συμμαχίες στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα με αποκλειστικό στόχο την «εξουσία για μας τους ίδιους» (κάτι σαν ΠαλαιοΠΑΣΟΚ, αλλά χωρίς την εξέχουσα φυσιογνωμία του Αντρέα). Κάτι τέτοιο δεν αφορά μόνον τον Σύριζα, με ή χωρίς την Προοδευτική Συμμαχία, μας αφορά όλους. Γιατί εγκαθιδρύεται τάχιστα ένα χαώδες πολιτικό κενό στο κέντρο του πολιτικού συστήματος της χώρας, τη στιγμή ακριβώς που αντιμετωπίζουμε πολλαπλές Διακινδυνεύσεις ως κοινωνία (covid-19, Τουρκία, παγκόσμια κρίση). Με τον Σύριζα να οπισθοδρομεί με πλήρη άρνηση αλλαγής και αυτοκριτικής, το ΚΙΝΑΛ να βολοδέρνει, το ΠΟΤΑΜΙ, δυστυχώς να έχει διαλυθεί, τους πράσινους/ οικολόγους να είναι σχεδόν ανύπαρκτοι – δύο φορές, δυστυχώς – την εκσυγχρονιστική τάση να έχει αποσυντεθεί (δυστυχώς ούτε και ο κ. Σημίτης, ένας πολύ αξιοπρεπής πολιτικός, έκανε ποτέ του πραγματική αυτοκριτική), το πολιτικό κενό είναι κάτι παραπάνω από εμφανές. Την ίδια στιγμή, η ανεξάρτητη Κοινωνία Πολιτών και οι ΜΚΟ έχουν διαχυθεί μεν παντού στην κοινωνία (αυτό είναι καλό), αλλά είναι πολιτικά ανύπαρκτοι ως αντίβαρο στον σκληρό κομματισμό, ενώ η ακροδεξιά καραδοκεί περιμένοντας στραβοπατήματα της κυβέρνησης στα εθνικά/μεταναστευτικό.
Η κατάσταση αυτή, μπορεί βραχυπρόθεσμα να συμφέρει τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη που κυριαρχεί προς το παρόν άνευ αντιπάλου, αλλά μεσοπρόθεσμα δεν τον συμφέρει καθόλου, όπως βεβαίως και τη χώρα. Μια κυβέρνηση που στηρίζεται σε evidence based policies/ politics (σε τεκμήρια και αποτελέσματα), χρειάζεται μια αξιόπιστη αντιπολίτευση για να είναι αποδοτική. Οι δημιουργικοί πολίτες αυτής της χώρας, ανεξαρτήτως ιδεολογικού προσανατολισμού από την κεντροαριστερά, την αριστερά, έως και τη σύγχρονη Κεντροδεξιά, νομίζω ότι πρέπει περισσότερο από ποτέ να εμείνουν στη μόνη στάση που μπορεί να οδηγήσει στον πραγματικό εκσυγχρονισμό της χώρας: τον προοδευτικό πραγματισμό του πολίτη, δηλαδή, τεκμήρια, σύγκριση αποτελεσμάτων και κυρίως, όπως έλεγε ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ – που έγραφε πάντα στα ελληνικά τη λέξη – ΠΑΡΡΗΣΙΑ. Παρρησία, τόλμη, αυτοκριτική και ανάληψη ευθύνης και ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ. Παρρησία και Λογοδοσία. Να δύο αρχαιοελληνικές λέξεις/ έννοιες με τεράστια επικαιρότητα στην Ελλάδα του σήμερα.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η μικρή και δευτερεύουσας σημασίας ιστορία για την ΕΡΤ που ακολουθεί – μικρή, ανύπαρκτη κυριολεκτικά, μπροστά στην απίστευτη τραγωδία στο Μάτι που στοίχισε τη ζωή σε 102 συνανθρώπους μας – αφορά ακριβώς τη Λογοδοσία. Γι' αυτό έχει μεγάλη συμβολική σημασία. Αφορά το πρώτο και το μόνο εγχείρημα συμμετοχικού συμβουλίου κοινωνικού ελέγχου της ΕΡΤ με κλήρωση 50 πολιτών που μαζί με μια παρόμοια πρωτοβουλία της γαλλικής Δημόσιας Τηλεόρασης ήσαν πρωτοποριακές δράσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, που έλαβαν μάλιστα και έπαινο από την EBU. Κοιτάξτε τώρα τι συνέβη στις δύο χώρες και θα καταλάβετε γιατί χρησιμοποιώ στον τίτλο τη λέξη Βαλκάνιος (όχι Βαλκανικός).
Στην Ελλάδα, ο εποπτεύων την ΕΡΤ υπουργός Νίκος Παππάς, όχι μόνον δεν ανέφερε ούτε μια και μόνη φορά την πρωτοβουλία, παρότι ήταν εφαρμογή άρθρου του δικού του νόμου, αλλά μαζί με τους στενούς συνεργάτες του διέλυσαν εν μια νυκτί το ΣΚΕ της ΕΡΤ τον Ιούνιο του 2018, και μάλιστα με αγενή και κυνικό τρόπο προς τους συμμετέχοντες πολίτες. Απόλυτη δυσφορία απέναντι και σε υποψία απειροελάχιστης Λογοδοσίας.
Στην Γαλλία ο Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν υιοθέτησε την αντίστοιχη πρωτοβουλία της France Televisions, ίδρυσε 823 Κοινωνικά Συμβούλια σε ολόκληρη τη Γαλλία και πέρυσι προχώρησε στην ίδρυση ενός Πανεθνικού Κοινωνικού Συμβουλίου Πολιτών, με τυχαία κλήρωση 155 πολιτών από το σύνολο της επικράτειας και θέμα την εκπόνηση πολιτικής για την κλιματική αλλαγή και την πράσινη μεταρρύθμιση της γαλλικής κοινωνίας. Πριν ένα μήνα συμμετείχε και ο ίδιος στην τελική σύσκεψη του Συμβουλίου Πολιτών και υποσχέθηκε 15 νομοθετικές πρωτοβουλίες. Θα μου πείτε, λόγια είναι και κυρίως εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε. Σωστό. Αυτό λέω κι εγώ. Χωρίς αυτοκριτική, ο Σύριζα θα παραμείνει εγκλωβισμένος Βαλκάνιος.
Ο δε Μακρόν, ως γνωστόν για αρκετούς στο Σύριζα είναι κρυφοδεξιός και νεοφιλελεύθερος. Μπορεί και να είναι, αλλά προώθησε, έστω και επιφανειακά, τη συμμετοχή των Γάλλων πολιτών στα κοινά και ανοίγει τη Γαλλία και την Ευρώπη προς το μέλλον και το αύριο. Κάποιοι άλλοι «μη δεξιοί» δεν έκαναν ούτε τα στοιχειώδη, παρότι κλήθηκαν να πάρουν την εξουσία ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο. Όπως τη λογική και ακομμάτιστη λειτουργία της Πυροσβεστικής, σε μια χώρα που έχει ανά δεκαετία εκρήξεις πυρκαγιών. Και δεν κάνουν γι' αυτό την παραμικρή πολιτική αυτοκριτική. Τι άλλο να πει κανείς;
Μέσα σε μια τέτοια ακραία τραγωδία όπως αυτή που συνέβη το βράδυ της 23ης Ιουλίου 2018 στο Μάτι, τα λόγια και οι αναλύσεις χάνουν τη σημασία τους. Όμως ο μόνος τρόπος απότισης τιμής στους 86 συμπολίτες μας που είχαν αυτόν τον φρικτό θάνατο, η μόνη πιθανή ανακούφιση στους συγγενείς τους και τους χιλιάδες πυροπαθείς της ευρύτερης περιοχής είναι η συλλογική και ατομική περισυλλογή και ο αναστοχασμός για την αναζήτηση ριζικών λύσεων. Λύσεων που θα αποτρέψουν ή θα μειώσουν στο ελάχιστο δυνατόν την επανάληψη παρόμοιων καταστροφών, οσοδήποτε σπάνιο και αν είναι το φυσικό – και πάντα πλέον – και ανθρωπογενές φαινόμενο. Γιατί Η Κλιματική Αλλαγή, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, οι πολεοδομικές αυθαιρεσίες και ιδίως η υποτίμηση του λεπτομερούς σχεδιασμού πρόληψης και εκκένωσης περιοχών σε άμεσο κίνδυνο έχουν ισχυρές πλευρές ανθρώπινης παρέμβασης. Η Ένωση Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ από την πρώτη στιγμή της ίδρυσης της ισχυρίζεται ότι ο ουσιαστικός Δημοκρατικός Εκσυγχρονισμός της χώρας είναι ο μόνος δρόμος για την αποφυγή καταστάσεων της σωρευμένης ευαλωτότητας της. Όπως όλες οι κοινωνίες της ύστερης νεωτερικότητας, ζούμε σε ένα καθεστώς πολλαπλών κινδύνων με τη διαφορά ότι η Ελλάδα παρουσιάζει μία σπάνια συγκέντρωση ετερόκλητων πιέσεων και απειλών. Γεωστρατηγικές πιέσεις, κλιματική αλλαγή με αυξανόμενη πιθανότητα ακραίων καιρικών φαινομένων – πυρκαγιές, πλημμύρες- υπερχρέωση/Μνημόνια, σεισμογενές έδαφος, εντάσεις κοινωνικής συνοχής και μεγάλες ανισότητες. Άμεσο καθήκον είναι ο ριζικός εκσυγχρονισμός του κράτους με το σπάσιμο του πελατειακού συγκεντρωτισμού και η κινητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών. Η άμεση ανάπτυξη αλληλεγγύης μετά τις πυρκαγιές στο Μάτι/Ραφήνα, η κοινωνική αλληλεγγύη από την αρχή των Μνημονίων και η υποδοχή των προσφύγων από το 2016 δείχνουν ότι οι έλληνες πολίτες – παρόλες τις μεγάλες αδυναμίες ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ως οργανωμένη κοινωνία – είναι εδώ και περιμένουν. Θα πάρει το μήνυμα ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης; Θα το δούμε συντόμως.
Το άρθρο με τίτλο «ΕΡΤ: Η παραίτηση ενός Προϊσταμένου μέσα σε 15 ημέρες» (TVXS, 24/7), που αναφέρεται στην αυθαίρετη αλλαγή Προϊσταμένου στο Κέντρο Επικοινωνίας Ενημέρωσης Πολιτών (Κ.Ε.Ε.Π) της ΕΡΤ, γράφτηκε και πρωτοαναρτήθηκε πριν τη μεγάλη τραγωδία στο Μάτι. Έχει όμως μια έμμεση και αθέλητα στενή επικαιρότητα γιατί αφορά άμεσα τον τρόπο που η ΕΡΤ ως δημόσια ραδιοτηλεόραση, αντιμετωπίζει τις καταστροφές έκτακτης ανάγκης. Γιατί το Κ.Ε.Ε.Π. ιδρύθηκε το 2006, ακριβώς γι' αυτό τον λόγο. Για να συντονίζει πολλαπλασιαστικά κοινωνικές εκστρατείες δράσης σε θέματα φυσικών καταστροφών και οξύτατων κοινωνικών προβλημάτων πλαισιώνοντας την ενημερωτική δράση της ΕΡΤ. Έτσι, το 2007 κατά την διάρκεια των μεγάλων πυρκαγιών στην Ηλεία, το Κ.Ε.Ε.Π. διοργάνωσε ένα πανεθνικό, πολυκαναλικό δίκτυο οικονομικής υποστήριξης από τους πολίτες που σε συνδυασμό με τηλε/ραδιομαραθώνιους συγκέντρωσε 420 χιλιάδες ευρώ, ενημέρωσε χιλιάδες πυροπαθείς συμπολίτες μας, συντόνισε εθελοντικές δράσεις εργαζομένων της ΕΡΤ και σε επαφή με οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών και την τηλεοπτική εκπομπή « ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ» (τίτλο που στη συνέχεια αντέγραψε ο ΣΚΑΙ) έθετε με ένταση το θέμα της αναδάσωσης. Το ίδιο Κ.Ε.Ε.Π. τον Φεβρουάριο του 2016 σε συνεργασία με την ΕΡΑ, τους 19 Περιφερειακούς Σταθμούς και την ΕΡΤ 3, οργάνωσε την πανεθνική εκστρατεία για τους πρόσφυγες με τίτλο «ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ», ενώ προχώρησε επίσης στην οργάνωση δράσεων για τους άστεγους συμπολίτες μας, σε συνεργασία με 10 κοινωνικούς φορείς, μέλη του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου Αττικής (Σ.Κ.Ε) της ΕΡΤ.
Αυτό το Κ.Ε.Ε.Π. λοιπόν, αποδιοργάνωσε πλήρως με τις ενέργειές του εδώ και ένα μήνα ο κ. Κωστόπουλος, Δ/νων Σύμβουλος της ΕΡΤ, όπως περιγράφεται και στο άρθρο. Οι συνέπειες φαίνονται στην πράξη. Βεβαίως και η ΕΡΤ είχε μια αξιοπρεπή, συνεχή και εξελισσόμενη ειδησεογραφική κάλυψη των δραματικών γεγονότων - που στο ραδιόφωνο πήρε και την μορφή ολονύχτιας κάλυψης - με καλή ενημερωτική πλαισίωση που συνεχίζει μέχρι τώρα με πρόσκληση επιστημόνων και ειδικών. Βεβαίως και είναι θετική ενέργεια το άνοιγμα του λογαριασμού και τα 100 χιλιάδες ευρώ της συνεισφοράς της ΕΡΤ. Αλλά δεν αρκεί. Παρόμοιες κινήσεις κάνουν και αρκετές ιδιωτικές επιχειρήσεις όπως και κάποια από τα ιδιωτικά κανάλια (στα λόγια, βέβαια). Οι πολίτες και η ελληνική κοινωνία περίμεναν πολύ περισσότερα πράγματα από την ΕΡΤ. Οι υποδομές υπήρχαν και ήταν έτοιμες για δράση. Το Κ.Ε.Ε.Π., η Επιτροπή Κοινωνικής Ευθύνης με 14 στελέχη της εταιρείας, το Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου με 110 μέλη εκ των οποίων 55 εκπρόσωποι των κυριότερων κοινωνικών θεσμών, θα μπορούσαν από κοινού να οργανώσουν μια εκστρατεία ανακούφισης, ενημέρωσης και στήριξης των πληγέντων συμπολιτών μας. Αλλά όλα αυτά αποδιοργανώθηκαν ξαφνικά, έτσι για μια άσκεπτη και αναιτιολόγητη απόφαση. Γιατί κάποιοι στην ΕΡΤ βλέπουν παντού ανύπαρκτους «εχθρούς», ενώ ξεχνούν ή υποβαθμίζουν τον μόνο πραγματικό «πόλεμο» που έχει αξία μέσα σε ένα τέτοιο βαρύ εθνικό πένθος και τραγωδία. Η ενημέρωση είναι κρίσιμη αλλά για τη ΕΡΤ ειδικά δεν αρκεί και ιδίως σήμερα που ένα αυθόρμητη κύμα αλληλεγγύης έχει εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα. Χρειάζεται και η κοινωνική υπευθυνότητα με πράξεις που παράγουν έργο και όχι μόνο λόγια. «Συνεισφορά στην κοινωνία» (Contribution to Society) με την εμπλοκή και κινητοποίηση των πολιτών, όπως λέει σωστά και η EBU, εμπνεόμενη εκτός των άλλων και από τα Σ.Κ.Ε της ΕΡΤ που βαδίζουν και αυτά σε ένα άδοξο τέλος – η Διοίκηση της ΕΡΤ ευχήθηκε «Καλές διακοπές» στα μέλη των Σ.Κ.Ε χωρίς καμία απάντηση στα πορίσματα που έχουν καταθέσει - ύστερα από δυόμισι χρόνια πρωτοποριακής και δημιουργικής λειτουργίας υπέρ της «βελτίωσης της ΕΡΤ», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Άρθρο 10 του Ν. 4324/15.
Περικλής Βασιλόπουλος
Δημοσιογράφος – Προϊστάμενος ΚΕΕΠ της ΕΡΤ (2006-2013 και 2015 – Ιούνιος 2018)
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
27/7/2018
Μετά την κατακραυγή στον Τύπο και το Διαδίκτυο (Αυγή, Έθνος, TVXS.GR, e-tetradio) του διορισμού από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΕΡΤ συναδέλφου αθλητικού συντάκτη ως Προϊσταμένου στην νευραλγική υπηρεσία του Κ.Ε.Ε.Π. που ασχολείται με την αμφίδρομη σχέση της ΕΡΤ με την κοινωνία (Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου – Κοινωνική Ευθύνη) είχαμε στις 19/7 την ξαφνική παραίτηση του νέου Προϊσταμένου, 15 ημέρες από την ανάληψη των καθηκόντων του. Κάτι πήγε πολύ λάθος με αυτό τον διορισμό και αυτό βαρύνει πρώτα από όλα τον ίδιο τον κ. Κωστόπουλο που έκανε την επιλογή χωρίς μάλιστα καμμιά συγκριτική αξιολόγηση και σαφή εκ των προτέρων σειρά κατάταξης των τριών υποψηφίων. Η προφανής αιτία γι' αυτή την αλλαγή βρίσκεται στην εισαγγελική παραγγελία από Εισαγγελέα Πρωτοδικείου Αθηνών για την παράδοση εγγράφων τεκμηρίωσης που κατέθεσα έχοντας έννομο συμφέρον ως καθαιρεθείς Προϊστάμενος του Κ.Ε.Ε.Π. του οποίου ήμουν «ιδρυτής» και το 2006 και το 2015 στην νέα ΕΡΤ, κίνηση που σήμανε το καμπανάκι ανησυχίας στην Κεντρική Διοίκηση (βλέπε άρθρο μου, «ΕΡΤ. Έτσι επιλέγω γιατί έτσι θέλω», www.tvxs.gr 16/07/2018). Γιατί ήταν τόσο χαώδης η διαφορά ουσιαστικών και τυπικών προσόντων γι' αυτή ειδικά την θέση ανάμεσα στον νέο – και ήδη παραιτηθέντα – Προϊστάμενο και τον πρώην (ο γράφων) που θα ήταν δύσκολο να αποφύγει ο Δ/νων Σύμβουλος της ΕΡΤ την ακύρωση της απόφασής του και την καταδίκη για μεροληπτικό υποβιβασμό Προϊσταμένου σε οποιοδήποτε Δικαστήριο.
Αντί λοιπόν να παραδεχτεί το λάθος του, ο κ. Κωστόπουλος, με σχεδόν αστραπιαίο και σπασμωδικό τρόπο διόρισε ως νέα Προϊσταμένη την μία από τις δύο υφιστάμενες συνεργάτιδές μου στο Κ.Ε.Ε.Π. που ήταν η τρίτη συνυποψήφια στον διαγωνισμό. Είναι απορίας άξιο με ποια κριτήρια έκανε κι αυτή την επιλογή με δεδομένο ότι δεν υπήρχε κανένας πίνακας κατάταξης παρά μόνο δύο απλά βιογραφικά στα έγγραφα που μου παραδόθηκαν από το γραφείο του ύστερα από την εισαγγελική παραγγελία στις 13/7/18.
Αν και κωλύομαι να πω περισσότερα γι΄αυτό τον δεύτερο διορισμό, γιατί θέλω να κρατήσω το επίπεδο των συναδελφικών και ανθρώπινων σχέσεων με τις δύο συνεργάτιδές μου στο ΚΕΕΠ για δυόμιση χρόνια, η πράξη αυτή αναδεικνύει τα στοιχεία μιας πιθανής συστηματικής μεροληπτικής στόχευσης. Κάτι σαν εμμονική «εχθροπάθεια» όπου όλοι οι εργαζόμενοι και τα στελέχη της ΕΡΤ χωρίζονται σε «εχθρούς» και «φίλους» κι όλοι όσοι δεν στοιχίζονται στους φίλους γίνονται αυτομάτως εχθροί ασχέτως αν με το έργο τους έχουν συνεισφέρει στην ΕΡΤ. Δεν περνάει απ' το μυαλό τους ότι υπάρχουν εργαζόμενοι που θέλουν απλά να κάνουν τη δουλειά τους. Δεν καταλαβαίνουν ότι τέτοιες στάσεις εφαρμόζονται στις καταστάσεις πολέμου και ενδεχομένως στον οξύ γενικό πολιτικό ανταγωνισμό (υπήρχε κάποιος Γερμανός φιλόσοφος Καρλ Σμιτ που τα είχε πει αυτά) αλλά δεν εφαρμόζονται στην εσωτερική διοίκηση οργανισμών όπως η ΕΡΤ.
Τα γράφω αυτά γιατί εκτός από την υποψία στοχευμένης μεροληψίας του διαγωνισμού που προανέφερα έχουν αρχίσει να εμφανίζονται πράξεις ανταποδοτικής «εκδικητικότητας» που αποσκοπούν στην απομάκρυνσή μου από το ΚΕΕΠ. Έτσι πριν δέκα μέρες στην άκρως εσπευσμένη αναδιοργάνωση της Επιτροπής Κοινωνικής Ευθύνης η Κεντρική Διοίκηση με απομάκρυνε.
Η δίκαιη λύση
Και όμως υπάρχει μια απλή και δίκαιη λύση που θα μπορούσε να είχε υιοθετήσει ο κ Κωστόπουλος από την πρώτη στιγμή και η οποία θα διέλυε αμέσως οποιαδήποτε υποψία και κριτική για εμμονική μεροληψία. Είναι η διενέργεια του Διαγωνισμού για τον Προϊστάμενο του ΚΕΕΠ με πραγματικά «Δομημένες Συνεντεύξεις» με λεπτομερή πρακτικά, με ερωτήσεις για την στρατηγική των υποψηφίων για τη θέση, κείμενο συγκριτικής αξιολόγησης και σαφή σειρά κατάταξης υποψηφίων και με την επιπλέον διευκρίνιση ότι ο Προϊστάμενος του ΚΕΕΠ σε αντίθεση με τον Δ/ντή Εταιρικής Προβολής δεν εκπροσωπεί την εκάστοτε Κεντρική Διοίκηση αλλά την ΕΡΤ ως Εταιρεία και θεσμό. Το αποτέλεσμα του Διαγωνισμού θα έπρεπε επίσης να ανακοινωθεί σε ειδική Ολομέλεια- 31η στη σειρά- του απερχόμενου Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου Αττικής της ΕΡΤ πράγμα που τους το οφείλουμε ως ΕΡΤ δεδομένου ότι οι πολίτες αυτοί αφιέρωσαν 300 ώρες από τη ζωή τους για τη βελτίωση της ΕΡΤ ενώ έχουν καταθέσει 6 πορίσματα χωρίς καμιά απάντηση έως τώρα από το Διοικητικό Συμβούλιο.
Με αυτές τις δίκαιες προϋποθέσεις και διαδικασίες κανείς δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει.
Περικλής Βασιλόπουλος
Δημοσιογράφος – Προϊστάμενος ΚΕΕΠ της ΕΡΤ (2006-2013 και 2015 – Ιούνιος 2018)
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
23/7/2018
Δουλεύω 21 χρόνια στην ΕΡΤ και χρειάστηκαν ακριβώς 21 ημέρες και η εισαγγελική παραγγελία Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών για να μου δοθούν κάποια – τα ελάχιστα δυνατά – έγγραφα που ζητούσα με την «Αίτηση παροχής τεκμηρίωσης αυτοτελούς και συγκριτικής Αξιολόγησης για τη θέση του Προϊσταμένου του Κ.Ε.Ε.Π. της ΕΡΤ», την οποία κατέθεσα στις 21/6/2018 στο γραφείο του Δ/ντος Συμβούλου της ΕΡΤ κ. Βασίλη Κωστόπουλου, μια ημέρα αφότου έμαθα από την «Διαύγεια» - πάλι καλά που υπάρχει κι αυτή – την καθαίρεσή μου από τη θέση.
Κανονικά τα έγγραφα θα έπρεπε να μου είχαν δοθεί το πολύ εντός διημέρου γιατί υποτίθεται ότι η συγκριτική Αξιολόγηση υποψηφίων Προϊσταμένων προϋπάρχει της απόφασης επιλογής. Θεωρητικά πάντα, όπως πολύ σωστά λέει και ξαναλέει η κ. Όλγα Γεροβασίλη, Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, στη διαδικασία επιλογής Προϊσταμένων στον Δημόσιο τομέα που βρίσκεται εν εξελίξει και εφαρμόζεται για πρώτη φορά περιλαμβάνεται «Δομημένη Συνέντευξη Υποψηφίων» με τήρηση πρακτικών, με ερωτήσεις που αφορούν την «στρατηγική» των υποψηφίων για την θέση και λεπτομερή αξιολόγηση του πρότερου έργου τους, ενώ η ισοδυναμία τυπικών (τίτλος σπουδών) και ουσιαστικών προσόντων διασφαλίζεται και από το Μητρώο Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης. Βεβαίως, αν και στην ΕΡΤ δεν εφαρμόζονται καθ' ολοκληρίαν οι αυστηρά τυπικές αρχές του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα παρόλα αυτά ως ανώνυμη εταιρεία του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα με κύρια αποστολή την επικοινωνιακή Αμεροληψία θα έπρεπε να παρέχει πιο ευέλικτες μεν, αλλά και πιο ισχυρές εγγυήσεις αξιοκρατίας, διαφάνειας και κυρίως, Λογοδοσίας (κρατήστε αυτή τη λέξη γιατί αποτελεί την «καρδιά» του άρθρου). Η λογική είναι απλή. Δεν μπορείς να είσαι έστω και μισο-αμερόληπτος στην ενημέρωση που οφείλεις να παρέχεις στους πολίτες εάν δεν έχεις έστω μια μισο-αξιοκρατία στο εσωτερικό σου. Γράφω τη λέξη «μισό» γιατί με τέτοια βλοσυρή παράδοση κομματικών παρεμβάσεων στην ΕΤΡ από τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για 30 και πλέον χρόνια οτιδήποτε πάνω από το «μισό» είναι επιτυχία. Η ιστορία όμως που περιγράφεται εδώ, ξεπερνά όλα τα όρια, είναι κάτω και από το «μισό», πρόκειται για απόλυτη αυθαιρεσία.
Από την πρώτη ημέρα μετά την κατάθεση του αιτήματος τεκμηρίωσης άρχισα μέρα παρά μέρα να τηλεφωνώ στις καθόλα ευγενέστατες συνεργάτιδες του Γρ. του Δ/ντος Συμβούλου που μου απαντούσαν με σταδιακά αυξανόμενη αμηχανία το ίδιο μοτίβο «Το αίτημά σας έχει σταλεί προς επεξεργασία στο νομικό τμήμα της εταιρείας». Οι ημέρες περνούσαν και έτσι έστειλα και μια προειδοποιητική Εξώδικο Δήλωση. Ουδέν νεώτερον και πάλι.
Απηύδησα και με βαριά καρδιά πήγα στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών και έστειλα την εισαγγελική παραγγελία παράδοσης εγγράφων με δικαστικό επιμελητή στο Γρ. του Δ/ντος Συμβούλου της ΕΡΤ. Μέσα σε 38 ακριβώς λεπτά δέχτηκα – επιτέλους – το αναμενόμενο για 21 ολόκληρες ημέρες τηλεφώνημα. «Η τεκμηρίωση που ζητήσατε είναι εδώ». Επιτέλους. Κατάλαβα εκείνο το συναίσθημα ανακούφισης του μυλωνά στο Βερολίνο του 1500 κάτι και άλλαξα επίσης άποψη για την λεγόμενη «δικομανία» των Ελλήνων. Γιατί ευτυχώς υπάρχουν κάποιοι δικαστές στην Αθήνα και βάζουν όρια στην αυθαιρεσία.
Τι θα έπρεπε να περιλαμβάνει μια βάσιμη συγκριτική αξιολόγηση;
Μετά την πρώτη ανακούφιση όμως μπήκα σε σκέψεις. Τί θα έπρεπε να περιλαμβάνει μια βάσιμη συγκριτική αξιολόγηση; Για να καθυστερήσουν 21 ημέρες ποιος ξέρες τι μπορούν να έχουν σκαρφιστεί για την συγκριτική αξιολόγηση που δεν γίνεται, θα ήταν κάποιες λιγοστές σελίδες αντίστοιχες με τη σημασία του θέματος (το Κ.Ε.Ε.Π είναι το μόνο από τα 64 τμήματα και διευθύνσεις της εταιρείας που εφαρμόζει απευθείας διάταξη του Ν. 4324/15 για τη λογοδοσία της ΕΡΤ και γι' αυτό είναι το μόνο που υπάγεται κατευθείαν στον Δ/νοντα Σύμβουλο και το Δ.Σ).Το θέμα είναι ότι δεν έβρισκα κανένα πιθανά βάσιμο αντεπιχείρημα που θα δικαιολογούσε την καθαίρεσή μου. Στον τομέα των συγκριτικών τυπικών προσόντων θα έπρεπε να κατορθώσει το ακατόρθωτο. Στις πανεπιστημιακές σπουδές/ μεταπτυχιακά τα προσόντα είναι υποπολλαπλάσια, στις ξένες γλώσσες πολύ υποπολλαπλάσια. Στην εγγύτητα και συμβατότητα με το αντικείμενο καθηκόντων Προϊσταμένων του Κ.Ε.Ε.Π. η διαφορά είναι χαώδης. Ο επιλεχθείς νέος προϊστάμενος είναι ένας εξαιρετικά συμπαθής ως άνθρωπος συνάδελφος αλλά ως αθλητικός συντάκτης δεν έχει καμμία σχέση με τα καθήκοντα της θέσης. Το Κέντρο Επικοινωνίας Ενημέρωσης Πολιτών (Κ.Ε.Ε.Π.) της ΕΡΤ ιδρύθηκε το 2006 με εισήγησή μου προς το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ με στόχο να δυναμώσει την αμφίδρομη Λογοδοσία της ΕΡΤ προς την κοινωνία και να προωθήσει συντονισμένες καμπάνιες Κοινωνικής Ευθύνης της ΕΡΤ (κοινωνική συνοχή, Περιβάλλον, Ανθρωπιστική δράση, ΑΜΕΑ) που θα συμπληρώνουν την κύρια ενημερωτική της δράση. Στην πρώτη περίοδο 2006-2013 που ήμουν Προϊστάμενος του Κ.Ε.Ε.Π. ολοκληρώθηκαν 35 δράσεις, εκδόθηκαν για πρώτη φορά Κοινωνικοί Απολογισμοί, ενώ κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία το εσωτερικό φυλλάδιο «ertonair».
Το Κ.Ε.Ε.Π. διαλύθηκε τη διετία του ΜΑΥΡΟΥ/ΔΤ-ΝΕΡΙΤ και επανιδρύθηκε τον Αύγουστο 2015 από την νέα ΕΡΤ έχοντας ως κύρια καθήκοντα α) την ίδρυση, οργάνωση και συντονισμό των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου (ΣΚΕ) όπως προβλέπεται από τον νόμο 4324/15 για την ενδυνάμωση της Λογοδοσίας της ΕΡΤ προς την κοινωνία, β) τον συντονισμό της Επιτροπής Κοινωνικής Ευθύνης της ΕΡΤ. Όλα όσα αναφέρονται στο καθηκοντολόγιο της απόφασης διορισμού μου ως προϊσταμένου του Κ.Ε.Ε.Π. Σ' αυτή την δεύτερη περίοδο ως τις 20/6/2018, πραγματοποιήθηκαν με τεκμηριωμένες πρακτικά και οργανωτικά αποδόσεις. Σκεφτόμουν λοιπόν τι θα μπορούσε να γράψει ο κ. Κωστόπουλος στην αναμενόμενη συγκριτική αξιολόγηση; Ότι δεν έγιναν τα ΣΚΕ; Αδύνατον. Μέσα από δεκάδες δυσκολίες τα ΣΚΕ έγιναν και λειτούργησαν δυναμικά ως ένα πρωτοποριακό εθελοντικό εγχείρημα συμμετοχικής Λογοδοσίας της ΕΡΤ και οποιοσδήποτε πολίτης μπορεί να μπει στον ιστοχώρο polites.ert.gr για να δει λεπτομερή βίντεο από τις 30 Ολομέλειες των ΣΚΕ Αττικής, να δει τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας, τις Δεσμεύσεις της ΕΡΤ προς το ΣΚΕ, το Forum συζήτησης των μελών αλλά και τα ίδια τα 110 μέλη, 55 κληρωτοί πολίτες και 55 εκπρόσωποι κοινωνικών θεσμών. Η ίδια η EBU (European Broadcasting Union) στο έντυπό της στις 20/6/2018 κατατάσσει την ΕΡΤ στις πέντε πρωτοπόρες δημόσιες τηλεοράσεις στον τομέα του διαλόγου με τους πολίτες. Και καλά η EBU αλλά και ο κ. Χριστόφορος Βερναρδάκης, Υπουργός Επικρατείας που δήλωσε σε εκδήλωση με τον Συνήγορο του Πολίτη για την Ανοικτή Διακυβέρνηση (OGP) ότι θεωρεί τα ΣΚΕ της ΕΡΤ ως πρότυπη ενέργεια που θα πρέπει να γενικευτεί σε όλες τις ΔΕΚΟ; Θέση πολύ λογική για έναν υπουργό κυβέρνησης της Ριζοσπαστικής Αριστεράς που στο πρόγραμμά της μιλάει για προώθηση των συμμετοχικών εγχειρημάτων των πολιτών (άλλωστε πολλά από τα μέλη του ΣΚΕ συμμετείχαν στο αλληλέγγυο κίνημα συμπαράστασης στον αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ ενάντια στο Μαύρο).
Μήπως ο κ. Κωστόπουλος θα μπορούσε να μου προσάψει ότι οδήγησα τα ΣΚΕ σε λάθος δρόμο; Ένα τέτοιο επιχείρημα θα ήταν έωλο και παράνομο γιατί σύμφωνα με τον Ν.4324/15 και τις αποφάσεις του Δ.Σ. της ΕΡΤ στις 20/1/2016 περί ΣΚΕ αναφέρουν ότι η ΕΡΤ στηρίζει, συντονίζει, οργανώνει αλλά δεν παρεμβαίνει στις αποφάσεις των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου που είναι ανεξάρτητα όργανα με συμβουλευτικό χαρακτήρα προς το Δ.Σ. της ΕΡΤ με σκοπό τη βελτίωση της εταιρείας.
Περισσότερα θα βρείτε σε δύο πρόσφατα άρθρα μου «ΕΡΤ. Η επικείμενη υποβάθμιση των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου» (TVXS.gr, 26/6/2018) και «Απαισιοδοξίας Ανάγνωσμα» (koinoniapoliton.gr).
Τεκμηρίωση Καθαίρεσης: Απολύτως Καμμία
Παρασκευή πρωί, μέσα στο ασανσέρ για τον 4ο όροφο του Ραδιομεγάρου που βρίσκεται το γραφείο του Δ/ντος Συμβούλου η περιέργειά μου για το περιεχόμενο της συγκριτικής αξιολόγησης που χρειάστηκε 21 ημέρες και έναν Εισαγγελέα για να μου δοθεί είχε φτάσει στο αμήν. Καλημερίζω και ζητώ τα έγγραφα τεκμηρίωσης. Και τι βλέπω; Δύο απλά βιογραφικά των συνυποψηφίων μου εκ των οποίων το ένα – το επίμαχο – είναι από καιρό αναρτημένο στον ιστοχώρο τοπικού συλλόγου.
Μα που είναι η συγκριτική αξιολόγηση επιλογής Προϊσταμένου του Κ.Ε.Ε.Π.; Πού είναι τα υλικά της «Δομημένης Συνέντευξης Υποψηφίων» της κας Γεροβασίλη, πού είναι τα πρακτικά ερωτήσεων «στρατηγικής» για τη θέση, πού είναι οι επίσημες βεβαιώσεις Σπουδών από την Γεν. Διεύθυνση Διοικητικών Υπηρεσιών της ΕΡΤ, πού είναι τέλος πάντων το σκεπτικό του Δ/ντος Συμβούλου για την αυτοτελή αξιολόγησή μου ως προϊσταμένου και την συγκριτική αξιολόγηση με τους άλλους δύο υποψηφίους; Πού είναι; Πουθενά. Η απάντηση ήταν σαφής και επιβεβαιωμένη και από το νομικό τμήμα της ΕΡΤ. Ο κ. Κωστόπουλος διάβασε τα βιογραφικά και αποφάσισε. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο να σας δώσουμε. Δηλαδή, ο κ. Κωστόπουλος έτσι θέλει γιατί έτσι επιλέγει. Έτσι επιλέγει, γιατί έτσι θέλει. Επειδή το Κ.Ε.Ε.Π. υπάγεται απευθείας σ' αυτόν, έχει την διακριτική ευχέρεια να επιλέγει όποιον θέλει. Μάλιστα. Τι να πεις, τα λόγια περιττεύουν. Αν νομίζετε ότι αυτή η ιστορία αφορά μόνο τον «μικρόκοσμο» της ΕΡΤ κάνετε λάθος. Αφορά την Λογοδοσία όλου του Δημόσιου Τομέα αν και είναι αλήθεια ότι τόσο ακραία ιστορία «ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού» όπως θα έλεγε και ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος – που είπε τα καλύτερα λόγια για τον κ. Κωστόπουλο στη Βουλή – αληθινά δεν έχω ξανασυναντήσει. Ευρωπαϊκού έγραψα;
Περικλής Βασιλόπουλος
Δημοσιογράφος – Προϊστάμενος Κ.Ε.Ε.Π. της ΕΡΤ (2006-2013 και 2015-Ιούνιος 2018)
16/7/2018
Πριν έντεκα μήνες συνάντησα τον Δ/ντα Σύμβουλο της ΕΡΤ κ Βασίλη Κωστόπουλο για να τον ενημερώσω επί τη αναλήψει των καθηκόντων του για τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου (ΣΚΕ) της ΕΡΤ για την ίδρυση και λειτουργία των οποίων ήμουν υπεύθυνος ως Προϊστάμενος του ΚΕΕΠ (Κέντρο Επικοινωνίας και Ενημέρωσης Πολιτών) της ΕΡΤ. Γνωρίζοντας ότι έχει ισχυρή νομική παιδεία και εμπειρία ως πρώην νομικός σύμβουλος της ΕΡΤ και επειδή τα ΣΚΕ προβλέπονται από το Νόμο 4324/15, θεωρούσα ότι θα είχαμε μια εύκολη και ρέουσα συζήτηση που θα επέλυε μερικά προβλήματα και θα οδηγούσε στην καλύτερη λειτουργία και αξιοποίησή τους για τη βελτίωση της ΕΡΤ. Μετά τις αναγκαίες πρώτες εκδηλώσεις αμοιβαίας τυπικής ευγένειας έμεινα έκπληκτος από την άμεση και θυελλώδη αρνητικότητα των απόψεών του για τα ΣΚΕ. Να τα καταργήσουμε, δεν έρχεται κανένας, είναι πέντε άτομα που τσακώνονται μεταξύ τους για τη διαδικασία, δεν εκπροσωπούν ούτε αντιπροσωπεύουν την κοινωνία αλλά μόνο τον εαυτό τους. Τον διέκοψα, λέγοντάς του «ποιος σας είπε αυτά τα πράγματα; Προβλήματα συμμετοχής υπάρχουν αλλά σε προηγούμενη Ολομέλεια υπήρχε συμμετοχή 35 ατόμων από το σύνολο 110 μελών για τρεις ολόκληρες ώρες στο Ραδιομέγαρο, ποσοστό απίστευτο για εθελοντικό, συλλογικό σώμα στην Ελλάδα». Αμετάπειστος. «Τα είπε το κληρωτό μέλος του ΣΚΕ ο κ. Κ.» Του εξήγησα ότι μάλλον παρερμήνευσε τα λόγια του κ. Κ. που ήταν και είναι ένα από τα πιο δυναμικά και παραγωγικά μέλη του ΣΚΕ. Ενδεχομένως ο κ. Κ. διακατέχεται από αυτό που λέγεται «παρέκκλιση αριστερισμού». Θέλει να είναι και οι 110 κάθε μέρα στην ΕΡΤ και να την ελέγχουν. Είναι ουτοπικό αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θέλει την κατάργηση των ΣΚΕ αλλά ακριβώς το αντίθετο. Μετά ήρθε στη συζήτηση το θέμα του νόμου. Πάλι τα ίδια. Να αλλάξουμε το νόμο, είναι ελλιπής, είπε ο Δ/ων Σύμβουλος. Σύμφωνοι, του είπα, έχω και προτάσεις για το θέμα, αλλά έως ότου γίνει αυτό, και αφού εσείς πείσετε τον Υπουργό κ Παππά, μήπως να εφαρμόσουμε τον υπάρχοντα νόμο και να αξιοποιήσουμε τη διακριτική ευχέρεια που έχει η ΕΡΤ στην εφαρμογή του; Επιτέλους συμφώνησε σε αυτό το σημείο. Για λίγο. Ακόμα και αν ισχύουν όσα λέτε, είπε, είναι δυνατόν το ¼ των μελών του ΣΚΕ να παίρνει αποφάσεις για ολόκληρο το σώμα; Αφήστε που μας βρίζουν κι από πάνω. Του εξήγησα ότι υπάρχει ψηφισμένος εσωτερικός κανονισμός, τα θέματα της απαρτίας είναι παντού δύσκολα αλλά βρέθηκε λύση κι ότι σε καμία περίπτωση δεν μας βρίζουν, αγαπούν την ΕΡΤ, αφιερώνουν άπειρες ώρες από τη ζωή τους για να μας βοηθήσουν και γι΄αυτό κάνουν κριτικές και προτάσεις που οι περισσότερες, όχι όλες βεβαίως, είναι θεμιτές και σωστές. Ελάχιστοι κάνουν πιο ριζικές κριτικές στην ΕΡΤ αλλά και αυτοί είναι απολύτως χρήσιμοι γιατί υπάρχει παρόμοια άποψη και στην κοινωνία. Εις μάτην τα επιχειρήματα. Ο Δ/νων Σύμβουλος όπως κατάλαβα τότε, δεν συζητά επιχειρήματα και γεγονότα. Έχει απλά προειλημμένες απόψεις και αποφάσεις. Που θέλει μάλιστα να τις εφαρμόζει ανεξαρτήτως του οποιουδήποτε κόστους για την ΕΡΤ. Η συζήτησή μας τελείωσε τότε παγερά, όταν του εξήγησα ότι, ως Προϊστάμενος του ΚΕΕΠ – που είναι η μοναδική θέση ευθύνης στην ΕΡΤ που με ενδιαφέρει, εκτός βέβαια από τις δημοσιογραφικές εκπομπές μου και αυτό γιατί πιστεύω στο συμμετοχικό εγχείρημα – δεν θα δεχόμουν σε καμία περίπτωση την υποβάθμιση ή την κατάργηση των ΣΚΕ, και θα εξαντλήσω όλα τα περιθώρια εφαρμογής του νόμου και τις αποφάσεις του ΔΣ της ΕΡΤ.
Έντεκα μήνες μετά, πριν λίγες μέρες, με την ευκαιρία της διαδικασίας επιλογής Προϊσταμένου του ΚΕΕΠ επαναλήφθηκε εντελώς πανομοιότυπα η ίδια συζήτηση χωρίς την επίκληση αυτή τη φορά του κ Κ. Του εξήγησα ότι συμμετείχα στη σύσκεψη της EBU όπου υπήρξε σχεδόν ενθουσιώδης υποδοχή για τα ΣΚΕ (βλέπε άρθρο Λογοδοσία της ΕΡΤ προς την ελληνική κοινωνία: Τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου – TVXS, 12 Ιουνίου 2018 ) δεν άκουγε. Δεν έδωσε καμία σημασία. Του εξήγησα επίσης ότι πρέπει σε δέκα μέρες να κάνουμε την επίσημη διαδικασία κλήρωσής νέων μελών του ΣΚΕ ( έχουμε πεντακόσιες νέες εθελοντικές αιτήσεις από πολίτες ύστερα από ανοιχτή δημόσια πρόσκλησή) και ότι ως ΚΕΕΠ τα έχουμε όλα προγραμματίσει. Πάγος. Να τα αναβάλετε για τα τέλη Ιουλίου. ¨Ημαρτον άνθρωπέ μου, Διευθύνων Σύμβουλος είσαι, όχι ιδιοκτήτης της ΕΡΤ. (Δεν του το είπα, αν και ΄έπρεπε, αλλά σέβομαι την ηλικία του, τη μόρφωσή του και τις καλές τυπικές σχέσεις που έχουμε και είχαμε παρ' ολ' αυτά). Λίγες ώρες μετά ανακοίνωσε στη 'Διαύγεια' την καθαίρεσή μου από τη θέση του Προϊσταμένου του ΚΕΕΠ, το διορισμό στην ίδια θέση ενός άλλου συναδέλφου, τον οποίο δεν ήξερα, που τον γνώρισα πριν δυο μέρες και μου φάνηκε ως άνθρωπος πολύ συμπαθής. Που όμως δεν έχει καμία εμπειρία σε συλλογικά εγχειρήματα τύπου ΣΚΕ και καμία γνώση για την έννοια της κοινωνικής ευθύνης που αποτελούν και τα δύο βασικά καθήκοντα του Προϊσταμένου του ΚΕΕΠ. Ο συνάδελφος δεν το κρύβει και είναι όπως μου είπε αθλητικός συντάκτης. Δεν θεωρώ ότι όλη αυτή η θλιβερή ιστορία και εξέλιξη αφορά κυρίως εμένα προσωπικά (παρότι εξ 'αντικειμένου μου προκαλεί μια εντελώς αδικαιολόγητη υλική, ηθική και επαγγελματική ζημία). Αφορά κυρίως την υποβάθμιση ή και μελλοντική κατάργηση των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχων της ΕΡΤ που είναι μια από τις πιο καινοτομικές δράσεις της ΕΡΤ μετά το 2015. Θα βλάψει καίρια την εικόνα και την επιρροή της ΕΡΤ προς την Κοινωνία αλλά και στη EBU στο εξωτερικό.
Τί είναι τέλος πάντων αυτά τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ;
Τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ (ΣΚΕ) είναι ανεξάρτητα συλλογικά όργανα εξωτερικού ελέγχου της ΕΡΤ και έχουν συμβουλευτικό χαρακτήρα προς το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας με σκοπό τη βελτίωσή της. Τυπικά έχουν ισχυρό νομικό θεμέλιο. Στηρίζονται στο άρθρο 11 του Νόμου 4324/15 που ψήφισε η παρούσα Κοινοβουλευτική πλειοψηφία για την επανεκκίνηση της νέας ΕΡΤ μετά το «Μαύρο» της διετίας 2013-2015, στις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΡΤ στις 20/1/2016, και αναφέρονται επίσης στα άρθρα 20.4., 20.3 του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας της ΕΡΤ, στο κεφάλαιο 'Έλεγχος – εποπτεία της ΕΡΤ'. Αρμόδια υπηρεσία της ΕΡΤ για την ίδρυση, λειτουργία, πλαισίωση – αλλά όχι επέμβαση- στα ΣΚΕ είναι το Κέντρο Επικοινωνίας Ενημέρωσης Πολιτών της ΕΡΤ (ΚΕΕΠ). Είναι αυτοτελές τμήμα ποια αναφέρεται απευθείας στο Διευθύνοντα Σύμβουλο (άρθρο 20.3) και επειδή αποστολή του είναι η αμφίδρομη σχέση της ΕΡΤ με την κοινωνία και τους πολίτες πρέπει να έχει αυξημένα εχέγγυα λειτουργικής ανεξαρτησίας και αμεροληψίας ενώ ο Προϊστάμενός του πρέπει να έχει «αυξημένα τυπικά προσόντα» και ειδικές επικοινωνιακές δεξιότητες (αποφάσεις ΔΣ ΕΡΤ 20.1.2016). Τυπικά όλα είναι άψογα και μάλιστα πρωτοποριακά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Τα εγχειρήματα συμμετοχικής διαβούλευσης και κοινωνικού ελέγχου των πολιτών κερδίζουν σταδιακά έδαφος παντού. Στην πράξη τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα αλλά τα στοιχεία από τη λειτουργία των ΣΚΕ Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας τα τελευταία δυόμισι χρόνια είναι άκρως ενθαρρυντικά. Το ΣΚΕ Αττικής πραγματοποίησε 29 τρίωρες Ολομέλειες, έχει 7 θεματικές Επιτροπές, 80% των 110 μελών έχουν συμμετάσχει σε τουλάχιστον 3 Ολομέλειες, ο μέσος όρος συμμετοχής είναι 30 άτομα, 300 ώρες αφιερωμένες σε συσκέψεις σε εντελώς εθελοντική βάση χωρίς καμία αμοιβή ή άλλο όφελος, έχουν ήδη κατατεθεί τα πορίσματα 5 Επιτροπών στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ από τον Δεκέμβριο 2017.
Πορίσματα επιτροπών ΣΚΕ στο ΔΣ της ΕΡΤ χωρίς απάντηση
Από το Δεκέμβριο 2017 έχουν κατατεθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ τα πορίσματα πέντε επιτροπών (Περιβάλλοντος, Δικαιωμάτων και Ισότητας, Δημόσιας Υγείας, Παραγωγικής Ανασυγκρότησης και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Παιδείας και Πολιτισμού) προς απάντηση, αμοιβαίο σχολιασμό και διάδραση όπως επιβάλλει ο νόμος και οι αποφάσεις των ΔΣ της ΕΡΤ (οι αποφάσεις περιέχονται στα κείμενα 'Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας ΣΚΕ και 'Δεσμεύσεις της ΕΡΤ προς το ΣΚΕ. Ο ρόλος του ΚΕΕΠ' που βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα polites.ert.gr). Παρά τα παρατεταμένα αιτήματα από το ΣΚΕ και το προεδρείο του και τις συνεχείς υπενθυμίσεις του ΚΕΕΠ προς το γραφείο του Δ/ντος Συμβούλου/ΔΣ δεν υπήρξε καμία απάντηση, ούτε καν υποψία ενασχόλησης. Η Κ.Ζ. κληρωτό μέλος του ΣΚΕ, συντονίστρια της Επιτροπής Περιβάλλοντος, σκληρά εργαζόμενη πολίτης που αφιέρωσε τουλάχιστον 10 ώρες τον μήνα στην ΕΡΤ για δυόμισι χρόνια έστειλε δύο επιστολές στον Διευθύνοντα και στο Δ.Σ. ζητώντας απάντηση ενώ το ΚΕΕΠ εξάντλησε τα όρια 'φορτικότητας' για το ίδιο θέμα. Καμία απάντηση. Αίτημα του προεδρείου του ΣΚΕ να απευθύνει ο νέος Διευθύνων Σύμβουλος έστω ένα συμβολικό χαιρετισμό στην Ολομέλεια. Καμία απάντηση. Τους τελευταίους δέκα μήνες το ΚΕΕΠ με κάθε ευκαιρία αλλά και με συνεχείς υπενθυμίσεις δια μέσω εσωτερικής ηλεκτρονικής αλληλογραφίας πρσπάθησε για το ίδιο θέμα. Κανένα αποτέλεσμα. Με μία και μόνη εξαίρεση. Όταν ήλθε ο αναπληρωτής του Διευθύνοντος κ. Γιώργος Θαλασσινός για να τον εκπροσωπήσει, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω, έκανε μια εξαιρετική πρόταση «θα ήταν καλό να κάνει το Δ.Σ. μια ανοικτή συνεδρίαση στην Ολομέλεια του ΣΚΕ», χωρίς βεβαίως να υπάρξει κάποια συνέχεια. Είναι ποτέ δυνατόν να μιλάει κάποιος για χαμηλή συμμετοχή των μελών του ΣΚΕ στις Ολομέλειες και δυσλειτουργίες στην οργάνωσή του όταν η κορυφή της εταιρείας δεν ανταποκρίνεται στοιχειωδώς στα αιτήματα του μοναδικού συλλογικού οργάνου εξωτερικού ελέγχου της ΕΡΤ;
Βεβαίως προβλήματα υπήρξαν και με τον προηγούμενο Δ/ντα Σύμβουλο της νέας ΕΡΤ αλλά ήταν ζητήματα – πολύ έντονης- τριβής στη λειτουργία αλλά ποτέ δεν μπήκε θέμα κατάργησης, υποβάθμισης και ριζικής αμφισβήτησης του θεσμού του ΣΚΕ όπως συμβαίνει τώρα. Οι πολίτες μέλη στα ΣΚΕ έχουν διάθεση και αγάπη για την ΕΡΤ παρότι αρκετοί απευθύνουν σοβαρότατες κριτικές κυρίως για τον τομέα ειδήσεων και ενημέρωσης και θέματα προγράμματος (συνεχείς αλλαγές προγραμμάτων χωρίς προειδοποίηση κα) όπως άλλωστε κάνει και η ευρύτερη κοινή γνώμη με το 60% των πολιτών να στηρίζουν την ΕΡΤ χωρίς βέβαια να τη βλέπουν συχνά. Τα μέλη του ΣΚΕ γνωρίζουν ότι σε υπερσυγκεντρωτικούς στην κορυφή οργανισμούς χωρίς σταθερούς κανόνες συλλογικής λειτουργίας όπως είναι η ΕΡΤ, εάν δε θέλει ο Δ/νων Σύμβουλος δε γίνεται τίποτα. Παρόλαυτα ένας σημαντικός αριθμός τους - αν και μειούμενος με το πέρασμα του χρόνου- συνέχισε να συμμετέχει, για την ολοκλήρωση των πορισμάτων και τη θητεία του ΣΚΕ. Τον τελευταίο χρόνο προσπάθησα με κάθε δυνατό τρόπο να τους πείσω ότι μπορεί να κερδηθεί μια κρίσιμη εξαίρεση στον κανόνα χρησιμοποιώντας δύο επιχειρήματα. Πρώτον, περιμένετε λίγο, θα απαντήσει το Δ.Σ. της ΕΡΤ, όλα στην Ελλάδα γίνονται σιγά-σιγά γιατί δεν είχαμε ως χώρα μία κουλτούρα αξιολόγησης και ελέγχου. Σ' αυτό ήμουν υπεραισιόδοξος αλλά δε μετανιώνω γιατί πιστεύω βαθιά στα συμμετοχικά εγχειρήματα διαβούλευσης που αργά ή γρήγορα θα επεκταθούν πανευρωπαϊκά ιδίως με την αξιοποίηση της καλπάζουσας τεχνολογίας πληροφοριών. Δεύτερον, μην ταυτίζετε όλη την ΕΡΤ, τους εργαζόμενους και τα στελέχη με τον εκάστοτε Δ/ντα Σύμβουλο και το ΔΣ. Σε αυτό είχα και έχω δίκιο. Οι περισσότεροι Γενικοί Διευθυντές, νυν και πρώην, οι Διευθυντές και οι τμηματάρχες ήρθαν στα ΣΚΕ, συζήτησαν, διόρθωσαν πράγματα, βοήθησαν στη λειτουργία των ΣΚΕ. Χωρίς τη βοήθεια των κρίσιμων Γεν. Διευθύνσεων, δεν θα υπήρχε το ΣΚΕ που είναι και από οργανωτικής άποψης ένα πολύπλευρο εγχείρημα που εντυπωσίασε όπως προανέφερα τους συναδέλφους στην EBU.
Κρίσιμη ήταν και η συνεισφορά των δύο συνεργάτιδων μου στο ΚΕΕΠ που είχαν παραγωγικότητα ευρωπαϊκών επιπέδων και πίστη στο εγχείρημα. Τα ΣΚΕ είναι ένα συλλογικό διάβημα της ΕΡΤ και πιθανόν η ύστατη ασπίδα προστασίας πριν έλθει το επόμενο κύμα αμφισβήτησης του ρόλου της Δημόσιας Ρ/Τ.
Επτά βήματα για την αναίρεση της υποβάθμισης των ΣΚΕ
Όπως έχει πει ο αείμνηστος ηγέτης της Αριστεράς Ηλία Ηλιού πρέπει 'να τους ταράξουμε στη νομιμότητα'. Και στη λογοδοσίας, θα έλεγα εγώ.
1) Κατέθεσα ήδη στο γραφείο του Δ/ντος Συμβούλου της ΕΡΤ αίτηση τεκμηρίωσης της καθαίρεσης μου με την παροχή λεπτομερών στοιχείων της αυτοτελούς και της συγκριτικής αξιολόγησης των 3 υποψηφίων. Αφού πάρω την τεκμηρίωση – αν την πάρω – στο σκέλος που με αφορά προσωπικά θα τη δημοσιοποιήσω στα μέλη του ΣΚΕ, και θα ζητήσω μια συμβουλευτική άποψη και εάν το θέλουν και μια βαθμολογημένη αξιολόγηση της δράσης μου. Γενικά πιστεύω ότι το ΣΚΕ ειδικά για τον Προϊστάμενο του ΚΕΕΠ που θεωρητικά πρέπει να είναι μια 'εσωτερική ανεξάρτητη αρχή' πρέπει να εκφράζει άποψη για την επιλογή. Άλλωστε και η Ολομέλεια έχει ζητήσει – πολύ σωστά – συμμετοχή μελών του ως παρατηρητών σε όλες τις Επιτροπές της ΕΡΤ και η αρχή ήδη έγινε με την Επιτροπή Κοινωνικής Ευθύνης.
2) Κατόπιν θα καταθέσω Ένσταση στο Διοικητικό Συμβούλιο – παρότι μάλλον δεν προβλέπεται, θα είναι όμως μια καλή αρχή - με αίτημα την επανεξέταση της αξιολόγησης και με κοινή παρουσία των 3 υποψηφίων όπου εκτός από τη σύγκριση των τυπικών προσόντων ο κάθε υποψήφιος θα αναπτύξει την 'στρατηγική' του για κάθε μια από τις αρμοδιότητες της υπηρεσίας. Αν γίνει δεκτή η ένσταση τότε τα αποτελέσματα της πρέπει να ανακοινωθούν επισήμως από τον ίδιο τον Δ/ντα Σύμβουλο στην προσεχή Ολομέλεια του ΣΚΕ.
3) Στη βάση του ν.4324/15 του ΔΣ και των αποφάσεων του ΔΣ στην ΕΡΤ στις 20/1/16 θα προτείνω να αφιερώσει το ΔΣ μια συνεδρίαση για την απάντηση στα Πορίσματα των επιτροπών του ΣΚΕ και ακόμη καλύτερα να κάνει μια ανοικτή συνεδρίαση στην Ολομέλειά του.
4) Εάν δε γίνει τίποτε από τα παραπάνω θα απευθυνθώ στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ). Στο κεφάλαιο ΣΤ' 'έλεγχος της ΕΡΤ στο άρθρο 20.1 αναφέρεται ότι η ΕΡΤ στο πρώτο τρίμηνο κάθε έτους καταθέτει έκθεση πεπραγμένων για τη διαφάνεια στην χρήση του ανταποδοτικού τέλους. Πρέπει να σημειωθεί ότι στο ίδιο κεφάλαιο, άρθρο 20.3 βρίσκονται οι διατάξεις για το ΚΕΕΠ και τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου.
5) Στη βάση των ίδιων διατάξεων υπάρχει η πρόβλεψη Λογοδοσίας της ΕΡΤ στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας στη Βουλή των Ελλήνων. Δέκα βουλευτές μέλη της Επιτροπής σχεδόν από όλα τα κόμματα έχουν ήδη πάρει μέρος στις Ολομέλειες του ΣΚΕ με πρωτοβουλία των ίδιων των μελών του. Θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα ακρόασης για τη λειτουργία του ΣΚΕ. Αν λειτουργήσουν όλοι οι τακτικοί θεσμοί ελέγχου και εποπτείας η βελτίωση της ΕΡΤ μπορεί να είναι γρήγορη και θεαματική. Εννοείται ότι στην κορυφή της εποπτικής ιεραρχίας βρίσκεται ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Ενημέρωσης και Τηλεπικοινωνιών ο οποίος στη βάση του ισχύοντος ελληνικού συστήματος διορίζει την κεντρική Διοίκηση της ΕΡΤ κι ο οποίος εξάλλου πρότεινε τον ν 4324/15 της νέας ΕΡΤ. Τί γίνεται με την εφαρμογή του άρθρου 11 που αφορά τα ΣΚΕ;
6) Θα προτείνω στην ΠΟΣΠΕΡΤ (που είναι μέλος του ΣΚΕ και για την παρουσία της παραλίγο να γίνει ρήξη με τον πρώην Δ/ντα Σύμβουλο) στην ΕΣΗΕΑ/ΠΟΕΣΥΝ και τους εκπροσώπους των δημοσιογράφων να ανοίξουν έναν ευρύτερο διάλογο για τα πορίσματα των ΣΚΕ ανάμεσα στους εργαζόμενους της ΕΡΤ.
7) Ύστατο βήμα αν όλα τα άλλα αποτύχουν θα απευθυνθώ στην ελληνική Δικαιοσύνη. Για να παραφράσω τον τίτλο του άρθρου χρειαζόμαστε σήμερα μια δυναμική απαισιοδοξία που θα μετατρέψει δημιουργικά τη ζωή μας όπου και αν εργαζόμαστε, όπου και αν ζούμε.
Η Λογοδοσία προς την κοινωνία είναι μια έννοια που όλοι δέχονται ότι έχει μεγάλο μέλλον, αλλά τουλάχιστον σήμερα, ιδίως στην Ελλάδα, αντιμετωπίζεται με συγκαταβατικά χαμόγελα. Εν μέρει δικαίως, γιατί από το 2010 με τη μνημονιακή εποχή ζούμε «τη στυγερή κυριαρχία του πραγματικού» που έχει μειώσει θεαματικά ακόμη και αυτά τα ατελή ψήγματα λογοδοσίας που προϋπήρχαν στο κράτος, στον δημόσιο τομέα, τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, στις σχέσεις των ανθρώπων, παντού.
Ιδίως στην περίπτωση της ΕΡΤ όπου πριν από πέντε ακριβώς χρόνια στις 11/6/2013 με το γνωστό «Μαύρο» συνετρίβη κάθε έννοια λογοδοσίας. Ισχυρίζομαι σε αυτό το άρθρο ότι τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας της ΕΡΤ (ΣΚΕ) που ιδρύθηκαν και λειτουργούν τα τελευταία δυόμιση χρόνια αποτελούν μία από τις πιθανές και πιο ελπιδοφόρες θεραπείες σε αυτό το τραύμα της Λογοδοσίας.
Εκπροσωπούν μια προσπάθεια Λογοδοσίας με οργανωμένη συμμετοχικότητα των πολιτών. Πολύ δύσκολη υπόθεση θα πείτε και θα έχετε δίκιο, αλλά έχει ήδη γίνει μια αρχή. Ο προβληματισμός για αυτά τα ζητήματα είναι πανευρωπαϊκός και δεν αφορά μόνον εμάς.
Κάθε τελευταία Τρίτη του μήνα στο εξαιρετικό Στούντιο Ε των μουσικών συνόλων της ΕΡΤ στο Ραδιομέγαρο τα μέλη του ΣΚΕ Αττικής έχουν πραγματοποιήσει 29 τρίωρες Ολομέλειες, υπάρχουν 7 θεματικές επιτροπές, μέσος όρος συμμετοχής 30 άτομα, το 80% των 110 μελών έχουν συμμετάσχει σε τουλάχιστον 3 Ολομέλειες και έχουν αφιερώσει 300 ώρες σε συσκέψεις. Προσέξτε αυτόν τον αριθμό. Τα μέλη του ΣΚΕ αφιέρωσαν 300 ώρες από τη ζωή τους, εθελοντικά και χωρίς κανένα αντίτιμο για να συζητήσουν πως μπορεί να βελτιωθεί η ΕΡΤ. Να κάνουν τις κριτικές τους αλλά να πουν και τα μπράβο τους. Οι επιφυλακτικοί μπορούν να συνδεθούν με τον ιστότοπο www.polites.ert.gr όπου είναι αναρτημένες πάνω από 90 ώρες ζωντανού βίντεο χωρίς καμμία απολύτως περικοπή από τις εργασίες των Ολομελειών του ΣΚΕ. Είναι και αυτή μια πρώτη εισαγωγική μορφή λογοδοσίας. Πολλοί πολίτες τις έχουν δει αλλά πάντως δεν είναι μερικές χιλιάδες. Ίσως, στο μέλλον.
Λογοδοσία και Συνεισφορά στην Κοινωνία
Πριν λίγες ημέρες πήγα στις Βρυξέλλες όπου έγινε σύσκεψη25 Δημόσιων Ραδιοτηλεοράσεων, μελών της European Broadcasting Union (EBU – που δεν είναι μόνον η Eurovision) με συμμετοχή των Υπεύθυνων Κοινωνικής Ευθύνης ή όπως το περιγράφει η EBU «Contribution to Society» (Συνεισφορά στην Κοινωνία). Πρόκειται για μία πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία της EBU που ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια με στόχο τον καλύτερο συντονισμό των πολιτικών κοινωνικής ευθύνης και έχει σκοπό την ενεργητική απόκρουση της πολλαπλής αμφισβήτησης που δέχονται οι Δημόσιες Ραδιοτηλεοράσεις με άνοιγμα προς τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Βασικό σύνθημα της καμπάνιας είναι ότι αυτό που παίρνουν οι πολίτες (Δημόσια Αξία που παράγουν οι Δημόσιες Ρ/Τ) είναι πολλαπλάσια μεγαλύτερο από αυτό που πληρώνουν (ανταποδοτικό τέλος που είναι κατά μέσο όρο 15 ευρώ μηνιαίως στην ευρωζώνη, στην Ελλάδα είναι 3 ευρώ ή επιδοτήσεις από τον προϋπολογισμό που υπάρχουν σε κάποιες χώρες). Πέρα όμως από την οικονομική διάσταση της υπόθεσης, κεντρική κατεύθυνση της πρωτοβουλίας είναι η συνεισφορά των Δημόσιων Ρ/Τ στην Δημοκρατία (Contribution to Democracy). Δεν είναι μόνον οι αξιόπιστες και ψύχραιμες ειδήσεις, η ποιοτική ψυχαγωγία και μυθοπλασία αλλά και η ανεκτίμητη συνεισφορά τους στην πλαισίωση του Δημόσιου Διαλόγου που μορφώνει ενεργούς πολίτες στις δημοκρατικές αξίες αλλά και στην ενεργό συμμετοχή τους στα κοινά. Ο Διάλογος έχει ανοίξει και προβλέπεται ταραχώδης, επικουρούμενος από τεχνολογικές πιέσεις (Διαδικτυακές πλατφόρμες – Netflix, YTube, μεγάλα ιδιωτικά δίκτυα), πολιτικές (υπερδεξιά κόμματα αμφισβητούν ευθέως τη χρησιμότητα των δημόσιων Ρ/Τ), αλλαγές συμπεριφοράς (οι νέοι δεν βλέπουν παραδοσιακή τηλεόραση και προτιμούν την μετάβαση στις μικρές οθόνες smart phones, tablets). Στην Ελβετία οι πολίτες ψήφισαν σε Δημοψήφισμα πανηγυρικά ναι – 74% – στη διατήρηση του ανταποδοτικού τέλους των 40 ευρώ μηνιαίως, ενώ η υπόθεση βρίσκεται σε εξέλιξη στη Δανία, Αυστρία και Σλοβακία.
Κλείνοντας την παρένθεση, για να γυρίσω στη σύσκεψη της EBU, παρουσιάζοντας τις δράσεις κοινωνικής ευθύνης της ΕΡΤ που έχουν ως κύριο άξονα το άνοιγμα στην κοινωνία διαμέσου των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου, υπέθεσα ότι οι παρευρισκόμενοι θα σκέφτηκαν ότι με την τεράστια έλλειψη χρόνου και πόρων από τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων, τέτοιες προσπάθειες φαντάζουν ανεφάρμοστες.
Κανονικοί άνθρωπου που θέλουν να είναι «τηλε-δρώντες» και όχι μόνον τηλεθεατές
«Τι είδους άνθρωποι είναι τα μέλη του Συμβουλίου; Είναι κανονικοί άνθρωποι; Εμείς στο BBC πληρώνουμε ειδική εταιρία για να μας συγκροτήσουν ψηφιακά πάνελ τηλεθεατών και πάλι έχουμε πρόβλημα», ρώτησε ο συνάδελφος του BBC. Χωρίς δεύτερη συζήτηση κλίκαρα το σύντομο βίντεο https://www.facebook.com/politesert/videos/563630920671323/ των 36 δευτερολέπτων που μεταδόθηκε σε όλο το δίκτυο της ΕΡΤ το τελευταίο δίμηνο ως δημόσια πρόσκληση για την ανανέωση του ΣΚΕ το οποίο περιέχει στιγμιότυπα των συζητήσεων και των ψηφοφοριών του υπάρχοντος ΣΚΕ Αττικής (ήδη έχουν υπάρξει 510 συμμετοχές από τους πολίτες από τους οποίους θα κληρωθούν στην Ολομέλεια του ΣΚΕ τα 55 νέα μέλη του). Εντυπωσιάστηκαν. Είδαν «κανονικούς» ανθρώπους που συζητούν ζωντανά και ψηφίζουν. Τίποτα ακραίο, ιδιόμορφο ή περίεργο. Κανονικούς πολίτες όλων των ηλικιών. «Θα μπορούσαν να είναι στη Βιέννη ή στο Παρίσι». Ακριβώς . η Αθήνα σε ορισμένους τομείς μπορεί να είναι πιο προχωρημένη. Ο γάλλος συνάδελφος της FRANCETelevisions μου θύμισε ότι η συγκρότηση παρόμοιων επιτροπών ή συμβουλίων στην δημόσια τηλεόραση αλλά και στο σύνολο του δημόσιου τομέα ήταν βασική προεκλογική εξαγγελία στις γαλλικές Προεδρικές εκλογές από τον σοσιαλιστή υποψήφιο Benoit Hamon, αλλά και τον νυν Πρόεδρο Emmanuel Macron (δεν έχει υλοποιηθεί ακόμη). Όμως η France Televisions προχώρησε τον Δεκέμβριο 2016 και το 2017 σε μια συγγενή πρωτοβουλία με τα ΣΚΕ, με τίτλο «AGORA. Rencontres avec les telespectateurs» (ΑΓΟΡΑ. Συναντήσεις με τους τηλεθεατές). Πήραν μέρος σε ομάδες των 38 ατόμων συνολικά 1600 πολίτες. Κεντρική απαίτηση των πολιτών ήταν ότι θέλουν να πάψουν να είναι παθητικοί τηλεθεατές, αλλά να γίνουν «τηλε-δρώντες» και αυτό το περιμένουν κυρίως από την Δημόσια τηλεόραση, όπως ήδη αυτό συμβαίνει με το διαδίκτυο όπου έχουν τη δυνατότητα αμφίδρομης παρέμβασης.
Ο αυστριακός συνάδελφος της ORF έκανε μια άλλη κρίσιμη ερώτηση «Ωραία, συζητούν και ψηφίζουν τα μέλη του ΣΚΕ. Τους ακούει κανείς;» Ναι. Σιγά σιγά. Οι διαδικασίες συμμετοχικής διαβούλευσης και ελέγχου παίρνουν χρόνο για να εγκαθιδρυθούν. Μπορεί τα πορίσματα πέντε από τις επτά επιτροπές του ΣΚΕ να έχουν κατατεθεί από τον Δεκέμβριο 2017 αλλά εκκρεμούν οι υπόλοιπες δύο και είναι βέβαιο ότι το Δ.Σ της ΕΡΤ θα απαντήσει στις προτάσεις με την ολοκλήρωση του έργου του υπάρχοντος ΣΚΕ. Πέρα όμως από αυτό έχει γίνει ακρόαση όλων των Γενικών Διευθυντών και των περισσότερων Διευθυντών της εταιρείας με ένα εξαιρετικά γόνιμο διάλογο και ήδη έχουν γίνει δεκάδες βελτιώσεις ή έχουν υιοθετηθεί νέες πρακτικές στη βάση των προτάσεων και παρατηρήσεων του ΣΚΕ. Η Λογοδοσία της ΕΡΤ, έστω και στα αρχικά της στάδια, λειτουργεί.
«Ποια είναι η οργανωτική μορφή που υποστηρίζει αυτό το πολύπλοκο εγχείρημα; Ποια είναι η εγγύηση της ανεξαρτησίας του Συμβουλίου;» ρώτησε η ελβετίδα συνάδελφος της SGR/SSR, του καναλιού που έδωσε με επιτυχία τη μάχη κατά της κατάργησης του ανταποδοτικού τέλους στο Δημοψήφισμα αξιοποιώντας μάλιστα στα επιχειρήματα και τον διετή αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ απέναντι στο «Μαύρο». Την οργανωτική ευθύνη εκ μέρους της ΕΡΤ έχει το Κέντρο Επικοινωνίας Ενημέρωσης Πολιτών (ΚΕΕΠ) που είναι μια αυτοτελής υπηρεσία που αναφέρεται απευθείας στον Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρείας. Το ΚΕΕΠ οργανώνει, στηρίζει, πλαισιώνει τα ΣΚΕ αλλά δεν παρεμβαίνει σε καμμία περίπτωση στις αποφάσεις του Συμβουλίου που σύμφωνα με τον Ν.4324/15 είναι ανεξάρτητα όργανα με συμβουλευτικό χαρακτήρα προς την Διοίκηση της ΕΡΤ. Άλλωστε, τα Συμβούλια έχουν εκλέξει προεδρείο, αποφασίζουν μόνα τους ποιους καλούν σε ακρόαση εντός και εκτός ΕΡΤ, έχουν ήδη καλέσει και συνομιλήσει με 10 Βουλευτές της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, έχουν δικιά τους ραδιοφωνική εκπομπή στην ΕΡΤopen, παρουσία στα social media, ενώ διοργανώνουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες συζητήσεις για κοινωνικά θέματα (Ειδική Εκπαίδευση ΑΜΕΑ, συνταγματική αναθεώρηση και Ρ/Τ, σχέσεις των φύλων, περιβάλλον). Είναι ήδη δηλαδή κοινωνικά κύτταρα Δημόσιου Διαλόγου.
Το ΚΕΕΠ λειτουργεί ως ένας αμφίδρομος διαμεσολαβητικός δίαυλος ανάμεσα στην Κεντρική Διοίκηση και την κοινωνία διαμέσου των ΣΚΕ που αποτελούν την «καρδιά» του προγράμματος κοινωνικής ευθύνης της ΕΡΤ. Σε αντίθεση με τις ιδιωτικές τηλεοράσεις και επιχειρήσεις που εντάσσουν τις δράσεις κοινωνικής ευθύνης στην εταιρική επικοινωνία χρησιμοποιώντας τες συχνά ως άλλοθι και ως διαφημιστικά εργαλεία προβολής, η ΕΡΤ και πολλές Δημόσιες Ρ/Τ της EBU, έχουν επιλέξει την οργανωτική μορφή της αυτοτελούς υπηρεσίας που λειτουργεί ως ένα είδος «εσωτερικής ανεξάρτητης αρχής» για να τονίσουν τον Δημόσιο χαρακτήρα τους, την αμεροληψία τους και τον σεβασμό τους στους πολίτες που τις χρηματοδοτούν.
Κλείνοντας αυτή την ευρωπαϊκή περιδιάβαση, όπως προκύπτει από τις συζητήσεις, από το 2007 που ξεκίνησαν οι πρώτες οργανωμένες δράσεις κοινωνικής ευθύνης στην EBU με πρωτοκαθεδρία του BBC και της Φιλανδικής Δημόσιας Τηλεόρασης Yle, η ΕΡΤ βρίσκεται μαζί με την γαλλική FranceTelevisions, την αυστριακή ORF, την βελγική RTBF VTR, την ελβετική SGR/SSR, την νορβηγική NRK στην πρώτη ομάδα των μελών της EBU αναφορικά με τις δράσεις ανοίγματος και λογοδοσίας στην κοινωνία. Τα ΣΚΕ της ΕΡΤ συγκέντρωσαν το έντονο ενδιαφέρον των συμμετεχόντων και αρκετοί (ORF, STR, RAI, ARD) δήλωσαν ότι θα εξετάσουν την προώθηση συγγενών πρωτοβουλιών. Συμφωνήσαμε όλοι ότι η «ευγενής εξαίρεση» των ΣΚΕ, όπως είπε η συνάδελφος της βελγικής RTBF οφείλεται κυρίως στην μεγάλη κινητοποίηση των ελλήνων πολιτών υπέρ του αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ απέναντι στο Μαύρο την διετία 2013-2015 - που έχει κάνει την ΕΡΤ εξαιρετικά δημοφιλή στην EBU - και ότι η δράση αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για νέους δρόμους στενότερης σύνδεσης των μελών της EBU με το κοινό τους.
Τελικά γίνονται πράγματα στην Αθήνα και την Ελλάδα που ούτε και εμείς οι ίδιοι δεν καταλαβαίνουμε τη σημασία τους. Χρειαζόμαστε τη ματιά των άλλων για να την κατανοήσουμε.
Περικλής Βασιλόπουλος
Προϊστάμενος ΚΕΕΠ
Υπεύθυνος Κοινωνικής Ευθύνης ΕΡΤ
Το Κέντρο Επικοινωνίας Ενημέρωσης Πολιτών (ΚΕΕΠ) σύμφωνα με το Οργανόγραμμα της ΕΡΤ και τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας Α.Π.1001/11-02-2016 σελ. 14-15 είναι Τμήμα της Διεύθυνσης Εταιρικής Επικοινωνίας και ανήκει στις Υπηρεσίες Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΡΤ. Βασική αποστολή του είναι το άνοιγμα της ΕΡΤ στην κοινωνία και τους πολίτες και η προώθηση του κοινωνικού προσώπου της ΕΡΤ με όλα τα δυνατά μέσα. Πιο ειδικά οι τρεις αρμοδιότητες και τομείς δραστηριότητας του ΚΕΕΠ είναι:
A) Η ίδρυση, οργάνωση και υποστήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ.
B) Η προώθηση της Κοινωνικής Υπευθυνότητας της ΕΡΤ και σε συνεργασία με άλλους δημόσιους φορείς και Οργανισμούς (ΑΕΙ, ΔΕΚΟ) η συντονισμένη προβολή δράσεων κοινωνικής ευθύνης του Δημόσιου Τομέα όπως και η συμμετοχή στις ανάλογες πρωτοβουλίες της European Broadcasting Union (EBU).
Γ) Η δευτερογενής διαχείριση παραπόνων πολιτών που απευθύνονται στην Κεντρική Διοίκηση της Εταιρείας και η ενημέρωση των αντίστοιχων διευθύνσεων.
Α. 'Ιδρυση και λειτουργία του ΣΚΕ Αττικής
Το ΣΚΕ Αττικής της ΕΡΤ που συγκροτήθηκε στις 22/12/2015, αποτελείται συνολικά από 110 μέλη με ίσο αριθμό εκπροσώπων 55 κοινωνικών φορέων και 55 πολιτών, που κληρώθηκαν ανάμεσα σε 2.260 πολίτες, οι οποίοι δήλωσαν συμμετοχή. Το ΣΚΕ Κεντρικής Μακεδονίας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη συγκροτήθηκε στις 17/5/2016 και έχει 60 μέλη, 30 από τα οποία είναι εκλεγμένοι πολίτες και 30 εκπρόσωποι φορέων. Τα ΣΚΕ αποτελούν μια καινοτομική πρωτοβουλία συμμετοχικού κοινωνικού ελέγχου που προβλέπεται από το νόμο 4324/15 για τη νέα ΕΡΤ, είναι ανεξάρτητα όργανα με συμβουλευτικό χαρακτήρα και έχουν στόχο τη βελτίωση της ΕΡΤ, υπέρ του δημόσιου συμφέροντος. Εντάσσονται στην γενικότερη προοπτική της Ανοιχτής και Συμμετοχικής Διακυβέρνησης (Open Government Partnership –OGP) που προβλέπει δράσεις κοινωνικής συμμετοχής στο σύνολο της Δημόσιας Διοίκησης και του κράτους.
Βασικός σκοπός των ΣΚΕ είναι η εκπόνηση πορισμάτων που θα εντοπίζουν τις ελλείψεις και τις αδυναμίες της ΕΡΤ και θα προτείνουν μέτρα για τη βελτίωση της.
• Το ΣΚΕ Αττικής έχει ήδη πραγματοποιήσει δεκαεπτά (17) Ολομέλειες, με μέσο όρο συμμετοχής τα 30 μέλη, το 80 % των μελών έχουν συμμετάσχει το λιγότερο σε δύο Ολομέλειες, ενώ έχει εκλεγεί πενταμελές προεδρείο.
• Έχουν αφιερωθεί πάνω από 60 ώρες σε Ολομέλειες και 300 ώρες σε συναντήσεις των επτά Επιτροπών και έχουν γίνει ακροάσεις 5 Γενικών Διευθυντών όπως και 6 Διευθυντών τμημάτων & Στελεχών της ΕΡΤ.
• Τριάντα (30) μέλη του ΣΚΕ έχουν λάβει μέρος στην τηλεοπτική εκπομπή «Πολίτες» και είκοσι(20) μέλη συμμετείχαν σε 6 ραδιοφωνικές μεταδόσεις του "Athens Calling – Η Αθήνα καλεί" στο Α΄ Πρόγραμμα της ΕΡΑ.
• Έχουν πραγματοποιηθεί 4 τηλεοπτικές εκπομπές «ΠΟΛΙΤΕΣ» με αποκλειστικό θέμα τη λειτουργία των ΣΚΕ, με συμμετοχή κατά μέσο όρο 20 μελών του ΣΚΕ. Η εκπομπή «ΠΟΛΙΤΕΣ» είχε ώρα μετάδοσης μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου στην ΕΡΤ1 και στην πορεία της κατέγραψε τριπλάσιο μερίδιο τηλεθέασης (5,6%) από το μέσο σύνηθες στην ίδια ώρα και ημέρα. Δύο μέλη του Προεδρείου του ΣΚΕ έχουν φιλοξενηθεί στην εκπομπή «Στάση ΕΡΤ».
• Στην ιστοσελίδα polites.ert.gr υπάρχουν αναρτημένες όλες οι Ολομέλειες του ΣΚΕ δηλαδή 60 ώρες video χωρίς καμμία παρέμβαση στο περιεχόμενο και οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να τις παρακολουθούν. Οι αναρτήσεις έχουν συντελέσει στον συγχρονισμό του ΣΚΕ Αττικής με το ΣΚΕ Κ. Μακεδονίας της ΕΡΤ3 με δεδομένο ότι πολλά μέλη του ΣΚΕ Μακεδονίας τις παρακολουθούν ανελλιπώς. Στον τομέα αυτό απαιτούνται ιδιαίτερες δράσεις που θα ακολουθήσουν στην επόμενη φάση λειτουργίας των ΣΚΕ που πρέπει επίσης να επεκταθούν και σε άλλες περιφέρειες παρόλο το άκρως πολύπλοκο θέμα της έδρας λειτουργίας (π.χ. Περιφέρεια Θεσσαλίας, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου). Στην πρώτη, επιτυχή κατά βάση, φάση ίδρυσης και λειτουργίας των δύο κεντρικών ΣΚΕ δόθηκε βάρος στην σταθεροποίησή τους και στην ολοκλήρωση της εσωτερικής τους λειτουργίας.
• Η σελίδα «Πολίτες» του ΣΚΕ στο Facebook έχει 540 ακόλουθους και περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό από τις τηλεοπτικές εκπομπές, τις Ολομέλειες και άλλες δράσεις του ΣΚΕ Αττικής. Η Επιτροπή Ειδήσεων του ΣΚΕ έχει δημιουργήσει επίσης δική της σελίδα στο Fb.
• "ΕΡΤ ΕΝΤΟΣ": Για την καλύτερη κατανόηση της εσωτερικής ζωής της εταιρείας από τα μέλη του ΣΚΕ το ΚΕΕΠ προχώρησε στην έκδοση εβδομαδιαίου ηλεκτρονικού δελτίου με τίτλο ΕΡΤ Εντός που αποστέλλεται στα 110 μέλη του ΣΚΕ Αττικής και τα 60 του ΣΚΕ Κ. Μακεδονίας. Περιλαμβάνει τις δηλώσεις και τα νέα της Διοίκησης, των συνδικαλιστικών φορέων, καινοτομικές πρωτοβουλίες διευθύνσεων και συναδέλφων και πολλά νέα που δεν γίνονται γνωστά ούτε καν ανάμεσα στους εργαζόμενους της ΕΡΤ. Συνάντησε πολύ θετικές αντιδράσεις. ΄Εχουν εκδοθεί 13 εβδομαδιαία Δελτία.
• ΦΟΡΟΥΜ ΔΙΑΛΟΓΟΥ/ INTRANET ΤΟΥ ΣΚΕ. Από τα μέσα του 2016 το ΚΕΕΠ με στενή συνεργασία των Νέων Μέσων της ΕΡΤ και με την ενεργητική συμβολή των μελών του ΣΚΕ προχώρησαν στη λειτουργία του ηλεκτρονικού Φόρουμ Διαλόγου όπου τα 110 μέλη και οι επιτροπές του ΣΚΕ με ειδικούς κωδικούς πρόσβασης αναρτούν θέσεις, απόψεις και προτάσεις με στόχο την ανάπτυξη του εσωτερικού διαλόγου και την προοπτική μια επικοινωνιακής διασύνδεσης σε καθημερινή βάση. Η λειτουργία του Φόρουμ ήταν σχετικά επιτυχής με αρκετά μεγαλύτερη συμμετοχή των κληρωμένων πολιτών μελών του ΣΚΕ και μικρότερη συμμετοχή εκ μέρους των θεσμών-μελών του ΣΚΕ παρότι κάποιος θα περίμενε το αντίθετο. Γενικά η ασυμμετρία συμμετοχής των δύο συστατικών μελών του ΣΚΕ (πολίτες-θεσμοί/κοινωνικές οργανώσεις) είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί με προσοχή στη δεύτερη φάση λειτουργίας των ΣΚΕ.
Επισημάνσεις και προσωρινά πορίσματα του ΣΚΕ
• Από τον Μάιο 2017 πέντε από τις επτά επιτροπές του ΣΚΕ έχουν καταθέσει στο Δ.Σ. της ΕΡΤ τα προσωρινά πορίσματά τους. Εκκρεμούν τα πορίσματα των Επιτροπών Ειδήσεων και Προγράμματος και Δημοσίου Διαλόγου. Τα πορίσματα δεν έχουν λάβει ακόμη κάποιο σχόλιο, παρατήρηση ή απάντηση από την Κεντρική Διοίκηση της ΕΡΤ.
• Μερικές από τις διαπιστώσεις που είτε περιέχονται στα προσωρινά κατατεθειμένα πορίσματα, είτε έχουν προκύψει από τη λειτουργία των Επιτροπών του ΣΚΕ έχουν εξαιρετική επικαιρότητα στην προσπάθεια ουσιαστικής αναδιοργάνωσης της ΕΡΤ. Η έντονη έλλειψη επικοινωνίας και εσωτερικής συνεργασίας ανάμεσα στις Διευθύνσεις και τα τμήματα της Εταιρείας με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό των αποφάσεων και των διαδικασιών, η ελλιπής οριζόντια διασύνδεση (τηλεόραση -ραδιόφωνο - διαδίκτυο), η έλλειψη ενιαίας επικοινωνιακής εικόνας της ΕΡΤ, η έλλειψη σαφούς εμπορικής πολιτικής και αμοιβαίας διαφήμισης, οι ασυνέχειες και ασυνέπειες στο πρόγραμμα, η ελλιπής διαφάνεια στα κριτήρια της ενημερωτικής πολιτικής και τέλος η καθυστέρηση λογοδοσίας από τμήματα της κεντρικής διοίκησης και στελεχών της εταιρείας είναι μερικές από τις κρίσιμες επισημάνσεις του ΣΚΕ που αναμένουν επεξεργασία, απαντήσεις και βελτιωτικές δράσεις από την ΕΡΤ.
Συνοπτικά τα ΣΚΕ παρ' όλες τις αδυναμίες της πρώτης φοράς και τις γνωστές δυσκολίες συγκρότησης συλλογικών εθελοντικών οργάνων είναι εδώ και λειτουργούν. Τον Δεκέμβριο 2017 με την παράδοση στο Δ.Σ. του γενικού πορίσματος του ΣΚΕ Αττικής κλείνει η πρώτη φάση ίδρυσης και λειτουργίας τους. Το ΚΕΕΠ έχει ήδη προτάσεις για τη δεύτερη φάση λειτουργίας των νέων ΣΚΕ που θα λειτουργήσουν από τον Ιανουάριο 2018 με τις ανάλογες αλλαγές και βελτιώσεις που θα προκύψουν και από τη συζήτηση με τα μέλη του ΣΚΕ στις Ολομέλειες Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2017 και από την από κοινού εκτίμηση της εμπειρίας (θέσπιση διετούς θητείας ΣΚΕ, εθελοντική επέκταση θητείας τμήματος του σημερινού ΣΚΕ που θα λειτουργήσει ως γέφυρα με το νέο ΣΚΕ, βελτίωση εσωτερικής λειτουργίας δομών και συντονισμού, επικοινωνία και σχέσεις με την κοινωνία κ.α.).
Τα ΣΚΕ αποτελούν μια πρωτότυπη, καινοτομική πρωτοβουλία της ΕΡΤ χωρίς προηγούμενο σε Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη. Η λειτουργία τους δεν είναι ακόμη ευρέως γνωστή στην ελληνική κοινωνία – εν μέρει και εντός της ΕΡΤ – αλλά αυτό είναι κάτι που μπορεί να διορθωθεί άμεσα με την κατάλληλη στήριξη από τη νέα Κεντρική Διοίκηση της ΕΡΤ.
Το άρθρο 11 του ν.4324/15 για τη νέα ΕΡΤ εφαρμόστηκε. Είναι χρέος της ΕΡΤ αλλά και των ΣΚΕ να προτείνουν από κοινού στο εποπτεύον Υπουργείο προτάσεις για τη βελτίωσή του.
Β. Κοινωνική Υπευθυνότητα της ΕΡΤ
• Η ΕΡΤ προωθεί την πρωτοβουλία για Κοινωνική Ευθύνη στο Δημόσιο Τομέα κα τις ΔΕΚΟ. Σε συνεργασία με τη Γεν. Γραμματεία Εμπορίου-Δικαιωμάτων Καταναλωτή, ΑΕΙ (ΕΜΠ-Πάντειο-Οικον. Πανεπιστήμιο), την Εθνική Σχολή Δημ. Διοίκησης/ Αυτοδιοίκησης, την ΕΥΔΑΠ και τη ΔΕΗ βρίσκεται στη φάση συγκρότησης μιας ευέλικτης συντονιστικής Ομάδας για την προώθηση της εκστρατείας με τίτλο «Κοινωνική Ευθύνη για όλους. Κοινωνική Ευθύνη από όλους» που θα συμπληρώσει αντίστοιχες δράσεις που αφορούν τον ιδιωτικό τομέα όπως προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και το «Σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Υπεύθυνη Επιχειρηματικότητα των επιχειρήσεων και των Οργανισμών» που έχει θέσει σε δημόσια Διαβούλευση η Γεν. Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Η ΕΡΤ συμμετείχε στη Διαβούλευση με δύο κείμενα του προϊσταμένου του ΚΕΕΠ και με τρεις παρεμβάσεις φορέων που είναι μέλη του ΣΚΕ Αττικής (Γεν. Γραμματεία Ισότητας, ΕΣΑΜΕΑ, ΤΕΙ Αθήνας). Με δεδομένο ότι βασικοί πυλώνες της ΕΚΕ όπως αναφέρονται στην Εθνική Στρατηγική για την ΕΚΕ είναι η Λογοδοσία, η Συμμετοχή και η Διαφάνεια η ΕΡΤ θεωρεί τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ ως κεντρικό σημείο της Κοινωνικής Υπευθυνότητας της εταιρείας.
• Η ΕΡΤ συμμετέχει επίσης ενεργητικά στην πρωτοβουλία της EBU "Public Service Media contribution to Society" (Η κοινωνική συνεισφορά των Δημόσιων Ρ/Τ). Το ΚΕΕΠ είναι μέλος στο C2S Experts Network μαζί με εκπροσώπους 23 άλλων μελών της EBU και σε συνεργασία με τον Μ. Νούτζεντ, Δ/ντη Ανάπτυξης Τεχνολογίας πήρε μέρος στην Πανευρωπαϊκή έρευνα για την κοινωνική συνεισφορά και τον κοινωνικό αντίκτυπο των Δημόσιων Ρ/Τ. Προσεχώς θα παρουσιαστεί στην EBU και η εμπειρία της ΕΡΤ για τα ΣΚΕ και οι δράσεις κοινωνικής ευθύνης για τους πρόσφυγες.
• Οι επιμέρους δράσεις ΕΚΕ της ΕΡΤ για τη διετία 2015-2017 ήταν πολλές και σημαντικές, έχουν αναλυθεί λεπτομερώς σε προηγούμενο απολογισμό και έγιναν παρόλη την αποδιάρθρωση που έφερε το διετές «μαύρο» που διέλυσε όλες τις προϋπάρχουσες υποδομές μαζί και το ΚΕΕΠ. Με το άνοιγμα της νέας ΕΡΤ το ΚΕΕΠ ιεράρχησε την ίδρυση και λειτουργία των ΣΚΕ και προχώρησε σε συνεργασία με την ΕΡΑ και τα Νέα Μέσα στη διοργάνωση οριζόντιων δράσεων που επέβαλλε η έκτακτη επικαιρότητα της κρίσης, όπως η εκστρατεία για τους πρόσφυγες, η πρωτοβουλία για τους άστεγους, η πρωτοβουλία Respect Word, η Ισότητα των Φύλων και η καταπολέμηση του διχαστικού ρατσιστικού λόγου, οι μαραθώνιοι της Unicef, και η υποστήριξη των παιδιών και των ευέλικτων ομάδων του πληθυσμού. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες έγιναν με τη συμμετοχή κοινωνικών φορέων και οργανώσεων μελών του ΣΚΕ, όπως οι Δήμοι Αγ. Παρασκευής, Χαλανδρίου, η Unicef, Μαζί για το Παιδί, Γεν. Γραμματεία Ισότητας, Συνήγορος του Πολίτη, ΑΕΙ, πολίτες μέλη κα. Υπήρξε επίσης συνεργασία με τη Διεύθυνση Περιεχομένου Νέων Μέσων που έκανε τον Απολογισμό Δημόσιας Αξίας της ΕΡΤ που πρέπει να συνδυαστεί με τον Κοινωνικό Απολογισμό ΕΚΕ στο πλαίσιο των υποχρεώσεων για την ανακοίνωση «των μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών» των με μεγάλων εταιρειών με πάνω από 500 εργαζόμενους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα όπως επιβάλλει η κοινοτική νομοθεσία και προβλέπει η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική για την ΕΚΕ της ελληνικής κυβέρνησης. Το ΚΕΕΠ σε συνεχή συνεργασία με πολλές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές προωθεί τη συνεχή αμοιβαία τροφοδοσία θεμάτων κοινωνικής ευθύνης. Τέλος η Επιτροπή Κοινωνικής Ευθύνης της ΕΡΤ που συγκροτήθηκε στις 6/5/2016 με απόφαση του ΔΣ και του Δ/ντος Συμβούλου αποτελούμενη από δέκα στελέχη της εταιρείας και συντονιστή τον προϊστάμενο του ΚΕΕΠ με στόχο την προώθηση του εσωτερικού συντονισμού για θέματα ΕΚΕ και την επικούρηση του ΚΕΕΠ στη στήριξη των ΣΚΕ με πρόβλεψη μηνιαίας σύγκλησης ξεκίνησε αρκετά καλά από άποψη συμμετοχής (50%) το πρώτο εξάμηνο αλλά παρουσίασε δυσκολίες λειτουργίας στη συνέχεια. Κύριο εμπόδιο ήταν η γενική αίσθηση ότι οι προτεραιότητες της εταιρείας εξαιτίας των ιδιαίτερων συνθηκών ήσαν διαφορετικές, ενώ ένας αριθμός συμμετεχόντων είχε δυσκολία συμμετοχής εξαιτίας εργασιακού φόρτου ή αλλαγής θέσης. Εκκρεμεί η ανασυγκρότηση της Επιτροπής. Για τη διετία 2018-20 χρειάζεται ένα σαφές ιεραρχημένο πρόγραμμα δράσης ΕΚΕ που θα συζητηθεί και θα εγκριθεί εγκαίρως από το ΔΣ της ΕΡΤ. Μέχρι σήμερα όπως είναι εν μέρει λογικό οι βασικές προτεραιότητες της Διοίκησης ήταν η επάνοδος της εταιρείας στην κανονικότητα και η προσοχή ήταν στραμμένη στα βασικά. Η ΕΚΕ ήταν μια τριτεύουσα προτεραιότητα. Αυτό μπορεί και πρέπει να αλλάξει με την νέα Διοίκηση της ΕΡΤ.
Γ. Δευτερογενής Διαχείριση Παραπόνων Πολιτών προς την Κεντρική Διοίκηση
Το ΚΕΕΠ δέχεται κατά μέσο όρο 80-100 κλήσεις πολιτών σε καθημερινή βάση και επιλύει σε συνεργασία με άλλες υπηρεσίες 20-30 θέματα πληροφόρησης ενώ διαμέσου εβδομαδιαίων reports ενημερώνει την Κεντρική Διοίκηση, τους Γεν. Διευθυντές, Διευθυντές και την αντίστοιχη επιτροπή του ΣΚΕ για τις απόψεις και τα αιτήματα των πολιτών. Λεπτομέρειες για το θέμα υπάρχουν σε ειδικό κείμενο που έχει αποσταλεί στη Διοίκηση και το ΣΚΕ.
Κείμενο Διαλόγου και Διαβούλευσης
Το παραπάνω προσχέδιο απολογισμού του ΚΕΕΠ και του ΣΚΕ Αττικής αποτελεί ένα πρώτο κείμενο διαλόγου και διαβούλευσης κυρίως με τα μέλη του ΣΚΕ αλλά και στο εσωτερικό της εταιρείας στη λογική της διαφάνειας και του ανοίγματος της ΕΡΤ στην κοινωνία που αποτελεί και τη βασική αποστολή του ΚΕΕΠ. Άλλωστε μερικές από τις πρωτοβουλίες που λειτουργούν εντός του ΣΚΕ (Φόρουμ Διαλόγου-Intranet, εβδομαδιαίο Δελτίο ΕΡΤ-Εντός) θα μπορούσαν εύκολα να λειτουργήσουν παραγωγικά και στο εσωτερικό της ΕΡΤ. Η άμεση και ριζική ανανέωση της εμπιστοσύνης των ελλήνων πολιτών στην ΕΡΤ με την αναβάθμιση όλων των ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών στις πολλαπλές δραστηριότητες και υποχρεώσεις της Εταιρείας θα αποτελέσει κα τη δικαίωση των αγώνων και των διεκδικήσεων που κράτησαν την ΕΡΤ ζωντανή μετά τη διετή περιπέτεια του «Μαύρου». Θερμά δεκτές οποιεσδήποτε παρατηρήσεις, διαφωνίες και προτάσεις.
1. Επί της Διαδικασίας: Η παράταση της στενάχωρης αρχικής προθεσμίας και ο επακόλουθος πολλαπλασιασμός περιεκτικών παρεμβάσεων από τους βασικούς φορείς που προωθούν την ΕΚΕ στην Ελλάδα απέδειξε ότι είμαστε στην αρχή ενός ουσιαστικού διαλόγου που με κατάλληλα βήματα μπορεί να μας οδηγήσει σε μια καλή νομοθέτηση του πλαισίου της Εθνικής Στρατηγικής ΕΚΕ. Άλλωστε και η κα Φωτεινή Παγκάλου, Επιστημονική Σύμβουλος της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου δήλωσε στη ραδιοφωνική εκπομπή Athens Calling – Η Αθήνα Καλεί του Α' Προγράμματος ΕΡΑ τη Δευτέρα 24/7 10-12 το βράδυ (www.mixcloud.com/Pericles Vassilopoulos/athens-calling-247-α-μέρος/) ότι ακολουθεί δεύτερο κείμενο προτάσεων υλοποίησης όπως και ένας νέος κύκλος πολυεπίπεδων διαβουλεύσεων. Δηλαδή επρόκειτο τελικά για μια προ-Διαβούλευση. Εάν όμως είχε διευκρινιστεί αυτό το σημαντικό σημείο θα είχαμε εξοικονόμηση των αντίστοιχων δίκαιων κριτικών από το σύνολο σχεδόν των παρεμβάσεων. Εν πάσει περιπτώσει το σημαντικό είναι να προχωρήσει σωστά η διαδικασία από εδώ κι εμπρός.
Πρόταση: Στο μέτρο που αποκρυσταλλώνονται οι βασικές κατευθύνσεις του διαλόγου η ΕΡΤ ως Δημόσια Ραδιοτηλεόραση θα μπορούσε να αναλάβει διαμέσου συντονισμένης δέσμης εκπομπών σε ραδιόφωνο/τηλεόραση/διαδίκτυο την μεταφορά του διαλόγου στο ευρύτερο κοινό και στο σύνολο των ενδιαφερόμενων φορέων. Τίτλος της δράσης «Κοινωνική Ευθύνη από όλους. Κοινωνική Ευθύνη για όλους». Πιο ειδικά επίσης και εντός του πλαισίου του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου της ΕΡΤ που αποτελεί μια καινοτομική, συμμετοχική πρωτοβουλία συγκροτημένου ανοίγματος της ΕΡΤ στην κοινωνία και τα συμμετέχοντα μέρη (stakeholders) – αποτελείται από 55 πολίτες με κλήρωση και 55 εκπροσώπους δημοσίων φορέων και συλλογικοτήτων – θα μπορούσε να συγκροτηθεί μια ευέλικτη ομάδα διαλόγου και προώθησης της Κοινωνικής Ευθύνης στον Δημόσιο Τομέα με συνεργασία της ΕΡΤ με ΑΕΙ (ΕΜΠ, ΕΚΠΑ, Πάντειο, Οικονομικό Πανεπιστήμιο), το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, ΚΕΠΕ, ΕΥΔΑΠ/ΔΕΗ και Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης. Ήδη μετά από ενημέρωση του ΣΚΕ τρεις φορείς (Γ.Γ Ισότητας, ΕΣΑΜΕΑ, ΤΕΙ Αθηνών) κατέθεσαν τις προτάσεις τους στη Διαβούλευση. Θα ακολουθήσουν κι άλλοι.
Η δημιουργία πολλών παράλληλων «νησίδων ενεργητικής δράσης ΕΚΕ» σε δημόσιο, ιδιωτικό τομέα, ΜΚΟ/Κοινωνία πολιτών και η δημιουργική σύζευξη τους στην πορεία ολοκλήρωσης της Διαβούλευσης μιας πραγματικά Εθνικής Στρατηγικής ΕΚΕ, είναι ο σωστός τρόπος κίνησης προς τα εμπρός και ο μόνος δρόμος που θα συμπεριλάβει πολλούς τομείς και φορείς και το ευρύτερο κοινό και δεν θα περιορίσει τη συζήτηση μόνο στους γνωρίζοντες, τους ειδικούς και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Σε μια τέτοια κατεύθυνση κινείται και η υποδειγματική κατά τη γνώμη μου συνεισφορά του Ι.Χ. Σαριδάκη στην παρούσα Διαβούλευση.
2. Η διευρυμένη πολυτομεακή πλατφόρμα της ΕΚΕ. Σωστά αναφέρεται στο Σχέδιο ότι η ΕΚΕ είναι μια δυναμικά εξελισσόμενη έννοια. Πολύ σωστά αναφέρεται επίσης η θέση ότι η ΕΚΕ αφορά εξίσου τον ιδιωτικό τομέα και τον δημόσιο τομέα αλλά και το σύνολο της κοινωνίας. Η ΕΚΕ αποτελεί πλέον γενικό κοινωνικό διακύβευμα. Αυτές οι θέσεις αποτελούν τα βασικά πλεονεκτήματα της προτεινόμενης Εθνικής Στρατηγικής και νομίζω ότι πρέπει να αποτελέσουν τον κεντρικό πυρήνα της εν εξελίξει διαβούλευσης σε συνδυασμό με τις αναγκαίες αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο υπάρχον κείμενο και έχουν τονιστεί ορθά από πολλές παρεμβάσεις (Σύνδεση με την agenda 2030 για την Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ, εθελοντική υιοθέτηση ΕΚΕ από τον ιδιωτικό τομέα πέραν της υποχρεωτικής κανονιστικής συμμόρφωσης). Επειδή όμως η ΕΚΕ είναι μια δυναμικά εξελισσόμενη έννοια, τίποτα δεν πρέπει να θεωρηθεί αυτονόητο. Το καλύτερο πεδίο εξέτασης αυτής της εξελικτικής πορείας είναι η ίδια η ευρωπαϊκή πολιτική. Το 2001 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όρισε την ΕΚΕ ως «έννοια σύμφωνα με την οποία οι εταιρείες ενσωματώνουν σε εθελοντική βάση κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και στις επαφές τους με άλλα ενδιαφερόμενα μέλη» (COM (2001)366). Με σαφήνεια η Επιτροπή περιορίζει την ΕΚΕ στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και ιδίως τις μεγάλες, ενώ δεν υπάρχει ούτε ως υποψία ο ρόλος της πολιτείας. Δέκα χρόνια μετά, το 2011 και κάτω από την επήρεια της Μεγάλης Κρίσης του 2008, τα πράγματα αλλάζουν πολύ αλλά όχι πλήρως. Η Επιτροπή προωθεί έναν νέο ορισμό της ΕΚΕ ως «ευθύνη των επιχειρήσεων για τον αντίκτυπό τους στην κοινωνία». «Προϋπόθεση για την εκπλήρωση αυτής της ευθύνης είναι ο σεβασμός της ισχύουσας νομοθεσίας και των συλλογικών συμφωνιών μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Για να ανταποκρίνονται πλήρως στην εταιρική κοινωνική ευθύνη τους, οι επιχειρήσεις πρέπει να καθιερώσουν διαδικασίες για την ένταξη των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και δεοντολογικών πτυχών και των πτυχών των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των δικαιωμάτων του καταναλωτή, τόσο στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα όσο και στη βασική στρατηγική τους σε στενή συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέλη» (Ανακοίνωση της Επιτροπής COM (2011)681).
Διευρύνεται το θεματολόγιο της ΕΚΕ, μπαίνει η στρατηγική διάσταση και για πρώτη φορά εισέρχονται στο πεδίο της ΕΚΕ οι δημόσιες αρχές με ρόλο υποστήριξης της ΕΚΕ και προοπτική κανονιστικής ρύθμισης. Κάνει την εμφάνιση της επίσης η έννοια της υποχρεωτικής λογοδοσίας των επιχειρήσεων που το 2014 μετατρέπεται στην Οδηγία 2014/95/ΕΕ για την δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών. Γιατί συμβαίνει όμως μια τέτοια σημαντική αλλαγή που ανοίγει τον δρόμο στη ρυθμιστική και κανονιστική παρέμβαση των κρατών μελών και της ΕΕ σε ένα τομέα που αναγόταν στην πλήρη αυτορρύθμιση των επιχειρήσεων; Η εξήγηση δίνεται λίγο πιο κάτω.
«Συχνά υπάρχει χάσμα μεταξύ των προσδοκιών των πολιτών και της αντίληψής τους ως προς την πραγματικότητα της επιχειρηματικής συμπεριφοράς. Αυτό το χάσμα οφείλεται, εν μέρει, άλλοτε στην ανεύθυνη συμπεριφορά ορισμένων επιχειρήσεων και άλλοτε στην υπερβολική διαφήμιση από ορισμένες επιχειρήσεις των περιβαλλοντικών ή κοινωνικών επιτευγμάτων τους. Μερικές φορές το χάσμα αυτό προξενείται εξαιτίας ανεπαρκούς κατανόησης από ορισμένες επιχειρήσεις των ταχέως εξελισσόμενων κοινωνικών προσδοκιών, καθώς και εξαιτίας ανεπαρκούς συνειδητοποίησης εκ μέρους των πολιτών των επιτευγμάτων των επιχειρήσεων και των περιορισμών υπό τους οποίους αυτές λειτουργούν. Η Επιτροπή προτίθεται να αντιμετωπίσει το θέμα των παραπλανητικών οικολογικών ισχυρισμών κατά την προώθηση προϊόντων στην αγορά (το λεγόμενο «πράσινο πλυντήριο)/green washing». ((Ανακοίνωση της Επιτροπής COM (2011)681).
Παρόλα αυτά, επειδή τα πάντα στο επίπεδο της κοινοτικής πρακτικής είναι προϊόν συμβιβασμών σε άλλο σημείο αναφέρεται «Η ανάπτυξη της ΕΚΕ πρέπει να καθοδηγείται από τις ίδιες τις επιχειρήσεις» (σελ. 9). Η στροφή όμως είχε ήδη γίνει. Έτσι, «τα μέσα ενημέρωσης μπορούν να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση τόσο των θετικών όσο και των αρνητικών συνεπειών της συμπεριφοράς των επιχειρήσεων. Οι δημόσιες αρχές και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να επιδεικνύουν κοινωνική υπευθυνότητα, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις σχέσεις τους με τις επιχειρήσεις» (σελ.10).
Η διευρυμένη έννοια της ΕΚΕ ως γενικό κοινωνικό διακύβευμα, ο ρόλος του Δημόσιου Τομέα και η πολυμερής/πολυτομεακή πλατφόρμα με επιχειρήσεις, Πολιτεία, ΜΚΟ, ΜΜΕ ως μέθοδος εξισορρόπησης και αλληλοδιορθωτικής προώθησης της ΕΚΕ είναι ήδη εδώ. Πρόκειται για το πλουραλιστικό μοντέλο πολλαπλής διακυβέρνησης που υφίσταται σε πολλούς τομείς κοινοτικής πολιτικής.
Σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες συζητήσεις για την ΕΚΕ που έγινε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την 6η Φεβρουαρίου 2013 και οδήγησε σε Ψήφισμα η νέα αυτή αντίληψη κυριαρχεί. Ανάμεσα σε άλλα, αναφέρεται ότι «το Ε.Κ επαινεί τα κράτη μέλη για τις σημαντικές προσπάθειές τους να καταρτίσουν και να υλοποιήσουν εθνικά σχέδια δράσης για την ΕΚΕ μετά από διαβουλεύσεις με εθνικές πολυμερείς πλατφόρμες σε πολλές χώρες της ΕΕ. Εκφράζει, εντούτοις, την ανησυχία του διότι ένα ευρύ φάσμα μέτρων πολιτικής εξακολουθεί να μην αποδίδει σημαντικά ορατά αποτελέσματα όσον αφορά την προώθηση της ΕΚΕ. Ζητεί να υπάρξει μεγαλύτερη προσπάθεια έρευνας και αποτίμησης στα μέτρα δημόσιας πολιτικής για την ΕΚΕ σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Καλεί την ίδια την Επιτροπή να πρωτοστατήσει δίνοντας το παράδειγμα ως υπεύθυνος εργοδότης μέσω της δημοσίευσης έκθεσης σχετικά με την δικής της ΕΚΕ σύμφωνα με το παράρτημα περί δημοσίου τομέα της GRI και μέσω της παροχής ειδικών αδειών στο προσωπικό της Επιτροπής ώστε να υλοποιήσουν πρωτοβουλίες εθελοντισμού εργαζομένων, καθώς και μέσω της επανένταξης των χρήσεων των επενδύσεων του συνταξιοδοτικού ταμείου με δεοντολογικά κριτήρια».
Το 2014 με την υιοθέτηση της προαναφερθείσας Οδηγίας 2014/95/ΕΕ και ύστερα από 15 χρόνια σταδιακών προσαρμογών ένας πρώτος κύκλος έκλεισε. Οι μεγάλες επιχειρήσεις με πάνω από 500 εργαζομένους αποκτούν υποχρέωση τεκμηριωμένης λογοδοσίας και ότι ανήκε στο παρελθόν στον χώρο της οικειοθελούς προσαρμογής τώρα βρίσκεται στον χώρο της κανονιστικής συμμόρφωσης. Η ΕΚΕ καλείται να επεκταθεί σε νέους τομείς και χώρους καλύπτοντας έτσι τις εξελισσόμενες προσδοκίες των κοινωνιών. Υπάρχουν πολλοί που διαμαρτύρονται γι' αυτήν την εξέλιξη τονίζοντας ότι επιβαρύνει γραφειοκρατικά τις επιχειρήσεις, αναιρεί τον οικειοθελή χαρακτήρα της ΕΚΕ και προωθεί την περιττή κρατική ρύθμιση. Άλλοι αντίθετα θεωρούν ότι η ευρωπαϊκή πολιτική για την ΕΚΕ μέσα σε ένα καθεστώς ύφεσης, κρίσης, ανισοτήτων και μεγάλων εταιρικών σκανδάλων, αποτελεί τον ελαχιστότατο κοινό παρανομαστή που λειτουργεί ως φύλλο «συκής» στον –ακόμα- κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο λόγο και πρακτική. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εκπονήσουμε από κοινού μια προσαρμογή στις σημερινές ανάγκες της χώρας για Εθνική Στρατηγική για την ΕΚΕ, λαμβάνοντας υπόψη και το ευρωπαϊκό κεκτημένο οσοδήποτε αντιφατικό και ατελές κι αν είναι. Μπορούμε μάλιστα να κάνουμε και κάποια βήματα προς τα εμπρός. Αν μάλιστα κάποιος διαβάσει ανάμεσα στις γραμμές θα δει ότι μέσα στην συζήτηση για την ΕΚΕ ξεπηδούν όλα τα διακυβεύματα των σύγχρονων κοινωνιών που αφορούν άμεσα τους πολλούς. Δηλαδή όλους.
Δημοσιεύτηκε στον δικτυακό τόπο διαβουλεύσεων του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης (open.gov.gr) στις 28/7/2017.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ. Αν και καθυστέρησε τρία χρόνια, έγινε κάπως ξαφνικά και με περιορισμένο χρόνο διαβούλευσης η πρόταση «Σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και την Υπεύθυνη Επιχειρηματικότητα» αποτελεί μια θετική πρωτοβουλία που με ένα ζωντανό διάλογο και κατάλληλο πνεύμα συναίνεσης εκ μέρους όλων των συμμετεχόντων (stakeholders) δηλαδή Πολιτεία/Δημόσιος Τομέας, Ιδιωτικές Επιχειρήσεις, Συλλογικοί φορείς ΕΚΕ, ΜΚΟ, κοινωνία πολιτών, κοινή γνώμη, μπορεί να βελτιωθεί και να οδηγηθούμε σε μια καλή νομοθέτηση με ευρύτερη αποδοχή, άρα και με μια πιο αποτελεσματική εφαρμογή. Υποθέτω επίσης ότι εξαιτίας της σημασίας του θέματος και του όντως δυναμικού και εξελισσόμενου χαρακτήρα της ΕΚΕ μετά το πέρας της ηλεκτρονικής διαβούλευσης θα υπάρξει η δυνατότητα ζωντανών διαβουλεύσεων με τους ενδιαφερόμενους για την αναζήτηση συναινετικών κοινών τόπων. Στον διάλογο πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη και το «Κείμενο εργασίας για το Σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής της Ελλάδας για την ΕΚΕ» - 28 Ιουλίου 2014 και η αντίστοιχη διαβούλευση που υπάρχει στην ιστοσελίδα opengov. Άλλωστε και τα δύο σχέδια παρ' όλες τις λεκτικές ή ουσιαστικές διαφορές τους κινούνται και τα δύο στην ίδια κατεύθυνση Εθνικής Στρατηγικής υιοθετώντας τη νέα διευρυμένη έννοια της ΕΚΕ ως πολυτομεακής πλατφόρμας που συμπεριλαμβάνει όλους τους τομείς μιας σύγχρονης δημοκρατικής κοινωνίας και οικονομίας (Πολιτεία-Δημόσιος τομέας, Ιδιωτικές Επιχειρήσεις, κοινωνική οικονομία, ΜΜΕ) και όχι μόνον την «εθελοντική υιοθέτηση της ΕΚΕ από την ιδιωτική επιχειρηματικότητα» που αποτελεί πλέον μετά την Μεγάλη Κρίση του 2008 μια πεπαλαιωμένη αντίληψη που εγκαταλείπεται σταδιακά και από την ευρωπαϊκή πολιτική.
Η παρούσα πρόταση, παρ'όλη την ιδιόμορφη λεκτική διατύπωση και πολλά διφορούμενα σημεία, αποτελεί ένα σαφές βήμα προς τα εμπρός αναφορικά με την νέα διευρυμένη έννοια της ΕΚΕ αν και είναι σημαντική έλλειψη η μη αποτίμηση του προηγούμενου σχεδίου και της διαβούλευσης. Κάποτε επιτέλους πρέπει να μάθουμε ως χώρα ότι κανείς δεν νομοθετεί εν κενώ. Ιδίως όταν και οι προτεινόμενες πρακτικές προτάσεις υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής (Ιστοσελίδα για ΕΚΕ και Παρατηρητήριο ΕΚΕ στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου – 2017) και (Εθνικό Συμβούλιο ΕΚΕ, Αρχή εφαρμογής και Αξιολόγησης ΕΚΕ – 2014) είναι συγγενείς στην φιλοσοφία σύλληψής τους. Ενδεχομένως μάλιστα ένας συνδυασμός τους να αποτελεί το καλύτερο μείγμα πολιτικής για τη σωστή προώθηση της ΕΚΕ στην Ελλάδα.
Την προσεχή εβδομάδα θα αναρτηθεί το δεύτερο μέρος της άποψης που περιλαμβάνει:
Α) Ο ρόλος της ΕΡΤ και των δημόσιων ΜΜΕ σε συνεργασία με ΑΕΙ/ερευνητικά ινστιτούτα και άλλες ΔΕΚΟ στην προώθηση της ΕΚΕ στο σύνολο της επικράτειας. Οι θέσεις της EBU (European Broadcasting Union) που εκπροσωπεί 57 δημόσιες ραδιοτηλεοράσεις για τον κρίσιμο κοινωνικό αντίκτυπο των δημόσιων ΜΜΕ και την ΕΚΕ.
Β) Ιστορική αποτίμηση και εξέλιξη της ΕΚΕ. Aπό την ρήση του Milton Friedman "The business of Business is the profit" (Η δουλειά των επιχειρήσεων είναι μόνο το κέρδος) το 1970, περάσαμε σταδιακά στην ΕΚΕ ως εθελοντική υιοθέτηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων και κατόπιν στην σύγχρονη πολυτομεακή πλατφόρμα ως γενικό κοινωνικό διακύβευμα και πρόκληση για τις πλουραλιστικές δημοκρατικές κοινωνίες σε κρίση. Η αντίστοιχη σταδιακή εξέλιξη της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας και πρακτικής.
Γ) Προτάσεις για τον δημόσιο τομέα και τον ιδιωτικό τομέα με στόχο την κοινή και δημιουργική συνεργασία τους στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής.
Δ) Προτάσεις μελών του Συμβουλίου Κοινωνικού Ελέγχου Αττικής της ΕΡΤ που αποτελείται από 110 μέλη -55 εκπροσώπους Θεσμών και κοινωνικών οργανισμών και 55 πολίτες που κληρώθηκαν από 900 πολίτες που έκαναν αίτηση εθελοντικής συμμετοχής (2.200 στο σύνολο της επικράτειας). Τα ΣΚΕ Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας της ΕΡΤ αποτελούν βασικό στοιχείο της ΕΚΕ της εταιρείας σε συνδυασμό με τις άλλες δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητας (Πρόσφυγες, Άστεγοι, ανάδειξη πολιτιστικών δραστηριοτήτων και συλλογικοτήτων).