Wednesday, 09 October 2024

Κάποια διαφορετικά στιγμιότυπα από VGE/Βαλερύ Ζισκάρ ντ’ Εσταίν

Από το προεδρικό αεροσκάφος που έφερε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, με την πτώση της δικτατορίας στην Αθήνα να αναλάβει τις ευθύνες (και το ρίσκο...) της επαναφοράς της δημοκρατίας το θερμό καλοκαίρι του 1974, μέχρι και την έλευσή του στην Αθήνα για την πανηγυρική υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης της Ελλάδας στην (τότε) ΕΟΚ, στο Ζάππειο τον Μάιο του 1979 με προεδρική πολυθρόνα τοποθετημένη λίγο πιο μπροστά από των άλλων ηγετών (και αφού «εγκαινίασε» την ειδικά διαμορφωμένη, φρεσκοασφαλτοστρωμένη και φυτεμένη με μάλλον καχεκτικά δεντράκια λεωφόρο Συγγρού), από την αναφορά του στην «χώρα του Πλάτωνα» που δεν ήταν νοητό να μείνει εκτός Ευρώπης/ΕΟΚ – γι αυτό η Ελλάδα εντάχθηκε στην ΕΟΚ το 1981, τέσσερα χρόνια πριν τις χώρες Ιβηρικής – μέχρι την επιμονή του, ως Προέδρου της Συνέλευσης για την σύνταξη του Σχεδίου Ευρωπαϊκού Συντάγματος να υπάρξει παράθεμα από Θουκυδίδη /Επιτάφιο του Περικλέους στο Προοίμιο, η φιγούρα του Βαλερύ Ζισκάρ ντ' Εσταίν βρέθηκε στενά συνδεδεμένη με την Ελλάδα και το πολιτικό της σύστημα.
Ανάλογα σημαντική υπήρξε η παρουσία του – συμβολική και ουσιαστική – στην διαδρομή της μεταΓκωλλικής Δεξιάς στην Γαλλία, αλλά και στην προώθηση μιας ορισμένης σύλληψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατέληξε στην Ευρωζώνη.
Καθώς , λοιπόν, για την πορεία του VGE που έφυγε από την ζωή σε ηλικία 94 ετών, έχουν γραφτεί τα περισσότερα στον Ελληνικό Τύπο, ας φέρουμε στην προσοχή του αναγνώστη ορισμένα λιγότερο γνωστά στιγμιότυπα. Τα οποία, ωστόσο, χρωματίζουν επιπρόσθετα την στερεοτυπική εικόνα που έχει διαμορφωθεί γι αυτόν.
Πρώτα, οι ημέρες έλευσης του Καραμανλή και η συνδρομή Ζισκάρ. Όταν, ιδίως μετά το Πολυτεχνείο και την κατάρρευση του «πειράματος Μαρκεζίνη» και την μετάβαση από το καθεστώς Παπαδόπουλου σε εκείνο Ιωαννίδη, φάνηκε ότι η δικτατορία των συνταγματαρχών στην Ελλάδα πορευόταν προς πτώση ή πάντως προς έκλειψη, χώρες όπως η Γαλλία είδαν ότι χρειαζόταν να κάνουν μιαν αναθεώρηση της στάσης τους. Μπορεί το Παρίσι να είχε λειτουργήσει ως «πρωτεύουσα των εξόριστων Ελλήνων», όμως η επίσημη Γαλλία είχε βρεθεί αρκετά κοντά – και από νωρίς – στο στρατιωτικό καθεστώς. Ο Γάλλος υφυπουργός Εξωτερικών Jean de Lipkowski (επί Κυβερνήσεων Couve de Murville, Chaban Delmas και Pierre Messmer) είχε από νωρίς πάρει πρωτοβουλία σύγκλισηw με την Αθήνα, μέχρι και με επίσημη επίσκεψη τον Ιανουάριο του 1972. Έχοντας, λοιπόν, γνωρίσει τον Ζισκάρ στην εξορία του 21 Blvd de Montmorancy, δίπλα στο Bois de Boulogne – μετά από φιγούρες σαν τον Στρατηγό Ντε Γκωλ και τον Μισέλ Ντεμπρέ, ο Καραμανλής είχε αναπτύξει στενή συζήτηση με εκείνον που βρισκόταν στην Γαλλική Προεδρία με την κατάρρευση των συνταγματαρχών. Με την θεαματική του στήριξη στην επάνοδο Καραμανλή, ο Ζισκάρ επεδίωξε να ξαναφέρει την Γαλλία στο κέντρο των Ελληνικών πραγμάτων, όπου εκινείτο δυναμικά η Γερμανία του Χέλμουτ Σμιτ, της Σοσιαλδημοκρατίας και της στήριξης στους αντιστασιακούς Έλληνες διαφορετικής λογικής από τους εξορίστους των Παρισίων.
Όταν, λοιπόν, ο Καραμανλής χρειάστηκε επειγόντως να επανεξοπλίσει την Ελλάδα που οι «εθνικόφρονες» συνταγματάρχες είχαν αφήσει έκθετη απέναντι σε μια επιθετική Τουρκία που είχε δείξει την λογική της με την εισβολή στην Κύπρο (Αττίλα -1 και Αττίλα – 2) , πέτυχε μεν (με μεσολάβηση Μίνω Ζομπανάκη/Γιουτζήν Ρωσσίδη) από τις ΗΠΑ τα Α7 – Corsair II που μπορούσαν να απειλήσουν βάσεις στην τουρκική ενδοχώρα και μπήκε στην λογική που έφερε στην Πολεμική Αεροπορία τα F-4/Phantom για να καταλήξει στην φάση των F-16. όμως λόγω της ιδιαίτερα δυσάρεστης στάσης των Αμερικανών τις τρομερές ημέρες του 1974 ζήτησε (και πέτυχε, από τον Ζισκάρ) άμεση διάθεση γαλλικών Mirage F-1, που εν συνεχεία εγκατέστησε την πολυτυπία αεροσκαφών στην Ελλάδα. Αυτή η λογική, της άμεσης διάθεσης αεροσκαφών με πιο μακροπρόθεσμη συμφωνία προμήθειας/ένταξής τους, «έπαιξε» και τώρα στην περίπτωση των Rafale τέταρτης γενιάς (και παρολίγον με τις φρεγάτες Fremm ή και Beh@rra).
Πάντως, οι μετέπειτα προσπάθειες Αβέρωφ ως ΥΠΕΘΑ να ενταχθεί στα Ελληνικά συστήματα άμυνας ηλεκτρονική – τότε ανερχόμενη – διαχείριση κέντρων ελέγχου/CCIS δεν μπόρεσαν να ευδοκιμήσουν, καθώς οι γαλλικές τεχνολογίες δεν αποδείχθηκαν συμβατές με τα αντανακλαστικά της Ελληνικής αμυντικής μηχανής.
Ένα λιγότερο γνωστό/συζητημένο ζήτημα της ίδιας εποχής, ήταν η συμφωνία Καραμανλή να επιχειρηθεί το στήσιμο-αναβάθμιση της Ελληνικής τηλεόραση στην τεχνολογία SECAM, παράλληλα με την Γερμανική PAL. Ο Ζισκάρ αναφερόταν συχνά στην διάσταση της «πολιτιστικής παρουσίας» της Γαλλίας, υπαρκτής και ανερχόμενης ούτως ή άλλως στην Ελλάδα ως εκ του κύκλου των Ελλήνων του Παρισιού, αλλά συνδέοντάς την και με το τηλεοπτικό σκηνικό. Όπως αργότερα, τέλη δεκαετίας του΄80, εξηγούσε στην (δυσπιστούσα) Μελίνα ο Jack Lang, ως υπουργός Πολιτισμού επί Μιττεράν, στην διάσταση εκείνη την μετα-πολιτιστική η Γαλλία είχε στηρίξει υπαρκτές φιλοδοξίες. Τελικά, όμως, η τηλεοπτική τεχνολογία πήρε άλλον δρόμο...
Μια διαφορετική διάσταση, Ευρωπαϊκή αυτή, που έχει ενδιαφέρον να καταγραφεί ήταν η προσέγγιση Ζισκάρ σ' εκείνο που έμελλε να γίνει γνωστό αργότερα ως «Μέλλον της Ευρώπης». Μη έχοντας τα αρνητικά αντανακλαστικά της εποχής Ντε Γκωλ απέναντι σε μια κατεύθυνση Ευρώπης που θα προσπερνούσε τα εθνικά Κράτη, είχε «δει» την πορεία προς ολοκλήρωση (αν και όχι προς ομοσπονδίωση) μέσα από την μετεξέλιξη προς την Ενιαία Αγορά με νομισματική προοπτική. Κινήσεις όπως την Association pour l' Union Monétaire de l' Europe ή της European Business Roundtable for Industry/ΕRT - με μέλη από την «υψηλή» βιομηχανία και τραπεζική είχαν την παρασκηνιακή αλλά σημαντική στήριξή του. Οσάκις προσερχόταν σε συναντήσεις με αντιστοίχους τού Etienne Davignon (ιμάντας μεταβίβασης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή), του Giovanni Agnelli, του Pehr Gyllenhammer του Jean-Paul Agon, Helmut Maucher , Société Genérale, Fiat, Volvo, L' Oréal, Nestlé –, από Ελλάδα Θόδωρος Παπαλεξόπουλος, έβλεπε κανείς να του αναγνωρίζεται κάτι περισσότερο από το κύρος του βετεράνου της πολιτικής.
Και μια διαφορετική κατακλείδα, που δείχνει «κάτι» από τις λειτουργίες του Γαλλικού πολιτικού συστήματος. Προβεβλημένος και ισχυρός υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών το 1962-66 (επί Στρατηγού ντε Γκωλ/Πομπιντού), ο Ζισκάρ γίνεται ύστερα... δήμαρχος στην μικρή πόλη Chamalieres το 1967-74, ενώ έχει πάλι το χαρτοφυλάκιο των Οικονομικών το 1969-74 (δηλαδή παράλληλα με την δημαρχία), αλλά και την προεδρία της Περιφέρειας της Auvergne το 1968-2004. Πότε είναι πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας; το 1974-1981.
Σκεφτείτε το σχήμα «υπό ελληνικές συνθήκες»...

*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 6/12/2020. 

Add comment


Security code
Refresh