Ο δηλητηριώδης κήπος των "κόκκινων δανείων"
- Κατηγορία: Παπαγιαννίδης Αντώνης
- Δημιουργηθηκε στις 24 Ιουλίου 2014
Σ' ένα "Οπισθεν ολοταχώς" έχουν αποδυθεί, καλοκαιριάτικα, γύρω από τις ανακοινώσεις και το κουβεντολόϊ - διότι περί αυτού πρόκειται! - για το θέμα των κοκκινων δανείων τόσο ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης όσο και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας. Ο πρώτος, με την ανακοίνωση ότι χρειάζεται "δουλειά ουσίας" πριν τον χορό των ανακοινώσεων γύρω απο τα κόκκινα δάνεια και την όποια αντιμετώπισή τους, έκανε στην πραγματικότητα την πρώτη υπεύθυνη τοποθέτηση σ' ένα θέμα που ταχύτατα ξέφευγε με τις εμβριθείς αναλυσεις και τα κακαρίσματα ανά τον Τύπο και τα τηλεπαράθυρα (η απόσταση μεταξύ εμβριθούς ανάλυσης και κακαρίσματος είναι συχνά πολύ μικρότερη απ' όσο φαίνεται). Ο δεύτερος, ως ΤτΕ, πηρε την πρωτοβουλία να βάλει ένα "στοπ" στην συζήτηση περί ενιαίας Bad Bank όπως εξελισσόταν, ολισθηρά. Πάλι καλά! θα έτεινε να πει κανείς, καθώς η συζήτηση αυτή πήγαινε αληθινά να ξεφύγει, ενώ αφορά την τελευταία (και ως εκ τούτου δυνητικά βαρύτερη) πτυχή του "Ελληνικού δράματος".
Στην συζήτηση αυτή, και τον τρόπο που εξελίσσεται, αθώοι δεν υπάρχουν! Η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδος, όχι τόσο με την διοργάνωση workshop στα πλαίσια του οποίου συζητήθηκε εκτενώς (και) το ενδεχόμενο ενιαίας Bad Bank όσο με την δια διαρροών διακίνηση του έντονου ενδιαφέροντός της να ενορχηστρώσει η ίδια την αντιμετώπιση του αδιεξόδου των NPLs/των μη-εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών, ολοκληρώνει την κίνηση δημοσιότητας που ξεκίνησε πριν ένα 6μηνο - τότε που επί Προβόπουλου (σοφά επέλεξε να μην ανακηρυχθεί Επιτιμος Διοικητής της ΤτΕ, εγκαθιστάμενος έτσι "έξω από το στόχαστρο" όσων θα ακολουθήσουν) και ΣΕΒ/Δημήτρη Δασκαλόπουλου, είχε συζητηθεί διεξοδικά σε μεγάλο συνέδριο στο Μέγαρο Μουσικής το ζήτημα των "κόκκινων δανείων".
Τρόικα, ΤΧΣ και Τράπεζα της Ελλάδος
σε ρόλο Μέρκελ - Σαρκοζί στην Ντωβίλ
Συνεχίστηκε η συζήτηση αυτή σε πλήθος διοργανώσεις - απ' αυτές άλλο τίποτε! - όμως ήδη τότε η Κεντρική Τράπεζα σφράγισε την προσέγγιση ότι οι τράπεζες θάπρεπε να σταματήσουν την χρηματοδότηση όσων επιχειρήσεων δεν προκύπτουν βιώσιμες, ώστε να "ελευθερωθούν" και στοιχεία ενεργητικού τους (που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν παραγωγικότερα στην οικονομία...) αλλά και χρηματοδοτικοί ποροι για άλλες, υγιέστερες επιχειρήσεις και νέα ξεκινήματα. Ενώ, επισης ήδη απο τότε ο Μιχάλης Σάλλας, κάπως αμήχανος στον ρόλο του επικεφαλής του μεγαλυτερου και ταχύτερα αναπτυσσόμενου πιστωτιού ιδρύματος της χώρας, και με επίγνωση του τι σήμαινε η χαλαρή ποινικοποίηση της ρύθμισης δανείων που βρίσκονται σε καθυστέρηση ("υπόθεση ΤΤ", όπου η ομόφωνη άποψη της ιεραρχίας και της επιτροπής πιστώσεων δεν "προστάτευσε" το ΔΣ απο την ποινική εξέταση ρυθμίσεων τις οποίες ενέκρινε και κατέρρευσαν με την κρίση) είχε επισημάνει ότι είναι επείγουσα μια συγκροτημένη αντιμετώπιση των "κόκκινων δανείων".
Όπως έγινε και με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η οποία σερνόταν επι μήνες και μήνες μετά το δίδυμο PSI και την εξόντωση των τραπεζικών ισολογισμών, έτσι και η υπόθεση των κόκκινων δανείων αφέθηκε να συζητείται και να σαπιζει επί μήνες. Να σαπιζει επειδή η δημόσια συζητηση, όπως παραδοσιακά συμβαίνει στην Ελλάδα με τα υπερπρόθυμα για απλουστευτικές "λύσεις" μέσα ενημέρωσης και τους ακόμη πιο πρόθυμους για τάξιμο αδάπανων φιλολαϊκών προσεγγίσεων πολιτικούς, διαμόρφωσε σταδιακά την αντίληψη ότι είτε με "κούρεμα" είτε με ρύθμιση/ριζική αλλαγή των όρων των μη-εξυπηρετούμενων δανείων "θα δοθεί λύση, να μην χαθούν θέσεις εργασιας και μειωθεί και άλλο η παραγωγή μέσα στην κρίση". Απόλυτα λογική και σωστή η προσέγγιση αυτή, όμως απόλυτα καταστροφική όταν αφήνεται - επιδεξίως - να θεωρείται ότι μπορεί να αφορά το σύνολο των κάπου 70 δις δανείων, πάντως καπου 45 επιχειρηματικών, που επισήμως βρίσκονται σε καθυστέρηση.
Απ' εκεί και πέρα, αρχίζει ο ανταγωνισμός για το ποιος θα βρεθεί στον ρόλο του "καλού" - αλλά χωρίς οποιοσδήποτε να κρατήσει την καυτή πατάτα του κόστους. Έτσι αναδύθηκε και η λογική της Bad Bank, και μάλιστα ενιαίας (ώστε να μην υπάρχει ανάμεσα στις τράπεζες "ανταγωνισμός ρυθμίσεων": γιατί, ως μέθοδος η ΒΒ ήδη απο καιρό εφαρμόζεται εσωτερικά απο την Πειραιώς, ήδη και την Εθνική) και μάλιστα "δημοσίου συμφέροντος" (εδώ μπαίνει στην μέση και ολίγος ΣΥΡΙΖΑ, συν λίγη προεκλογική υπαινικτική υπόσχεση "εμείς θα σας τα ρυθμίσουμε") με αναγωγές μάλιστα στην Ιρλανδική περίπτωση. Επιδέξια όμως παραβλέφθηκε ότι κάποιος/κάποιοι/κάπως θα κουβαλήσει το κόστος των "κόκκινων δανείων" τα οποία θα γραφτούν οριστικώς - και πέρα απο τις συσσωρευμένες προβλέψεις που χτίζουν, επώδυνα για τους μετόχους τους, οι τράπεζες μέσα στα χρόνια της κρίσης - σαν ζημιές.
Στην Ιρλανδία, πατρίδα/πρότυπο της Bad Bank, το κόστος το σήκωσε το Δημόσιο, το οποίο όμως δεν ήταν στο ξεκίνημα υπερδανεισμένο. Σ' εμάς, το ερώτημα "ποιος θα πληρώσει" αφήνεται σ' ένα flou artistique.
Όμως, όταν απο τον Πρόεδρο του ΤΧΣ Χρήστο Σκλαβούνη μέχρι τους κατά καιρούς απο καθέδρας /pontificating Τροϊκανούς ή/και τις τοποθετήσεις των Γενικών Διευθύνσεων των Βρυξελλών (ιδίως της DG Comp, που έχει "πάρει ύφος" ολιγον τι Σαβοναρόλα), ακούγονται σοφίες του τύπου "επείγει να δοθεί λύση στα NPLs των τραπεζών, αλλα με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο" και την ίδια στιγμή επισείονται πάνω απο την κεφαλή των τραπεζών διάφορα λεπίδια άμα επιχειρούν ρυθμίσεις (οπότε η έλλογη στάση αυτοπροστασίας να είναι η αναβολή και πάλιν αναβολή), είναι ζήτημα χρόνου να αρχίσει να ξηλώνεται ανοιχτά η κατάσταση.
Ο,τι δηλαδή, γιορτάζαμε την με όρους αγοράς ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, και την περαιτέρω αυτόνομη προσφυγή τους στις αγορές για ρευστότητα - την οποία, βέβαια, θυμίζουμε οτι κατά προτεραιότητα ανακατευθύνουν στην Φρανκφούρτη για να επεξαρτηθούν απο την ΕΚΤ!... - αποκτούμε νέο αδιέξοδο στον ορίζοντα.
Στιγμές-στιγμές, οι δημόσιες τοποθετήσεις (με ηθικόν ύφος) για το θέμα των "κόκκινων δανείων" αρχίζουν να θυμίζουν την καταστροφική εκείνη - όχι δε μονο για την Ελλάδα... - τοποθέτηση Μέρκελ-Σαρκοζί στην Ντωβίλ για την συμμετοχή των ιδιωτών δανειστών-ομολογιούχων στο κοστος διάσωσης των χωρών της περιφέρειας. Η τοποθέτηση εκείνη (που ex post περιγράφεται ως ηλίθια και καταστροφική) τάραξε συθέμελα τις αγορές. Η αντίστοιχη τοποθέτηση Ντάϊσσελμπλουμ, μετά την Κυπριακή καταβύθιση, για την γενίκευση του bail-in ακόμη βλέπουμε πώς θα επηρεάσει την διακρατούμενη εντός Ευρωζώνης αποταμίεσυη. Ε, σ' εμάς, ειναι ενδιαφέρον να δούμε πώς οι από άμβωνος και "εύκολες" τοποθετήσεις για την ρύθμιση των "κόκκινων δανείων" θα επηρεάσουν την εναπομένουσα εντός των τειχών αποταμίευση των 160-165 δις, ήδη σε σταθερή αφαίμαξη απο το φορολογικό τσουνάμι...
Αμα αρχίσει αυτός ο κόσμος να αισθάνεται ότι το "ποιος θα πληρώσει" για το κοστος της ρύθμισης των "κόκκινων δανείων" αφορά... τον ίδιο, τότε θα περιέλθουμε στην τελική - όντως - πράξη του Ελληνικού δράματος.
Τα στοιχήματα για κεφαλαιακές ανάγκες
5 έως 8 δις ευρώ - και "ούτε ο Θεός ο ίδιος ξέρει"
Σ' αυτό, λοιπόν, το φόντο και ενώ ξετυλίγεται ήδη η άλλη υπόθεση - εκείνη των "Ευρωπαϊκών" stress tests , μετά απο της Τράπεζας της Ελλάδος/BlackRock - για την οποία είχαμε την διαβεβαίωση (έτσι δεν είναι;) ότι δεν θα επιφύλασσε δυσάρεστες εκπλήξεις, άρχισαν να μπαίνουν εκ νέου τα στοιχήματα για το πόσο θα είναι το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών των συστημικών τραπεζών που θα μας προκύψουν. Απο το "μηδέν ή περίπου εκεί", βρεθήκαμε αισίως στα 2-2,5 δις ευρώ (ποσό που, αληθινά, θα μπορούσε να καλυφθεί με όρους αγοράς). Ήδη όμως, με το πέρασμα του χρόνου - και περνάει γρήγορα σε τέτοια ζητήματα, ο αναθεματισμένος! - έχουμε πάλι το φαινόμενο της κολοκυθιάς σε εξέλιξη. Μιλούν για 5 ή 6 , ακόμη και για 8 δις ευρώ. Εύστοχος εκείνος που είπε "ούτε ο Θεός ο ίδιος ξέρει, ακόμα". Θα παρατηρείς, φίλε αναγνώστη, οτι το άνω άκρο μιας τέτοιας ψαλίδας είναι περίπου ίσο με το υπόλοιπο "μαξιλάρι" του ΤΧΣ, που οι Τροϊκανοί αρνούνται να ελευθερώσουν για μια επιδέξια μείωση του χρηματοδοτικού κενού του 2015-16. Και ξέρουμε, δεν ξέρουμε; ότι όλα τα stress tests , όχι μόνο σ' εμάς αλλά και ανα τας Ευρώπας, υπήρξαν πάντα γυμνάσματα εξόχως πολιτικά...
Μολονότι, λοιπόν η υπόθεση των κόκκινων δανείων και της προώθησης - όχι συζήτησης, όχι άλλης συζήτησης! - ρυθμίσεών τους δεν μεταφράζεται άμεσα και αυτόματα σε κεφαλαιακές ανάγκες, ε, όσο και να το κάνουμε, κάποια σχέση έχει! Γι αυτό, ο περίπατος στον δηλητηριώδη κήπο των κόκκινων δανείων καλό είναι (α) να γίνεται με μεγαλύτερη περίσκεψη και (β) κάποτε να τελειώνει.
Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 24/7/2014