Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Ο περιττός "ήπιος εμφύλιος"

Το καημένο το Μεσοπρόθεσμο 2015-18, όπως κατατέθηκε μεν στην Βουλή, αλλά δεν ψηφίζεται τελικώς πριν το "ιστορικό/προεκλογικό" Eurogroup της 5ης Μαΐου όπου θα τεθεί - με Ελληνική δε πρωτοβουλία - το ζήτημα ελάφρυνσης του μη-βιώσιμου χρέους έχει μεγαλύτερο, πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον απ' εκείνο που αρχικά φάνηκε. Από το άν, δηλαδή, υπάρχει και πόσο δημοσιονομικό κενό και πώς θα καλυφθεί για το 2015-16, απο το πώς διαμορφώνονται τα στοιχεία για δυο διαδοχικές διετίες (2015-16 και 2017-18), απο το πώς δεν θα υπάρξουν "νέα μέτρα" δημοσιονομικού χαρακτήρα, ακόμη-ακόμη απο το πώς θα διεκδικηθούν φορολογικές ελαφρύνσεις όπως π.χ. στον ΕΦΚ του πετρελαίου θέρμανσης ή την διατήρηση του συντελεστή 13% στην εστίαση απο το φθινόπωρο.
Αντίστοιχα, η διπλή "διόρθωση στόχευσης" του ΣΥΡΙΖΑ - κυρίως με τοποθετήσεις του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα, αλλά και με προσπάθειες του εκπροσώπου Νίκου Παππά - που απο την μια κατεβάζει προσεκτικά τον πήχυ του τι μπορεί και πότε μπορεί να κάνει μια Συριζέϊκη διακυβέρνηση (ναι μεν θα επαναφέρει τους κατώτατους μισθούς στα 750 ευρώ και τις κατώτατες συντάξεις, όμως οι προσδοκίες για γενική επαναφορά στην "προ Μνημονίων" κατάσταση θα χρειαστεί να περιμένουν τόσο μια κλιμάκωση στον χρόνο όσο και την επαναφορά της οικονομίας...), ενώ απο την άλλη επαναπροσδιορίζει για μιαν ακόμη φορά το τι σημαίνει και τι όχι η διατύπωση "το ευρώ δεν είναι φετίχ" (περίπου: θα επιδιωχθεί επαναδιαπραγμάτευση, σοβαρή, σαφώς στα πλαίσια Ευρωζώνης - και βλέπουμε).
Μπορεί οι δυο πλευρές να είναι αδιανόητο να το παραδεχθούν, πάντως είναι αδύνατο να το καταλάβουν έτσι όπως βρίσκονται στην τελική ευθεία προεκλογικής περιόδου, όμως διεθνείς εξελίξεις τις φέρνουν σε μια πραγματική σύγκλιση στάσεων. Πώς αυτό; Δείτε:

Από την συζήτηση για βιωσιμότητα
του χρέους" νέας εποχής"...
Παρά την επιμελημένη τήρηση απορρήτου σχετικά με τον πυρήνα της συζήτησης των δυο "Σιδηρών Κυριών", Ανγκελας Μέρκελ και Κριστίν Λαγκάρντ, λίγο πριν τις Ευρωεκλογές/λίγο πριν και το Eurogroup της 5ης Μαΐου, υπάρχει η αίσθηση πως το ΔΝΤ και η Γερμανία (δηλαδή: η Ευρωζώνη) επιχειρούν να διαμορφώσουν ένα νέο δόγμα σχετικά με το τι θα θεωρείται εφεξής "βιώσιμο χρέος". Όχι, δεν είναι η Ελλάδα το αντικείμενο της συζήτησης αυτής, όσο κι αν η Ελληνική περίπτωση (με το χρέος στο 175% του διαλυμένου της ΑΕΠ, χάρις στην... επιτυχία των διαδοχικών προγραμμάτων διάσωσης) είναι η πιο χαρακτηριστική σε σύγκριση με Ιρλανδία-Ιταλία-Πορτογαλία-Ισπανία και βλέπουμε.
Όμως το ΔΝΤ (δηλαδή οι πέραν ΗΠΑ και Ευρώπης χώρες "που μετράνε": Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Βραζιλία, Μεξικό, Ν. Κορέα, αλλά και ... Ελβετία) έχει πρόβλημα με την βιωσιμότητα του χρέους επειδή βλέπει τα πράγματα κάπως πιο μακροπρόθεσμα απ' ότι ο εκλογικός κύκλος των Ευρωπαίων. Αλλά και οι ΗΠΑ έχουν τις δικές τους επιφυλάξεις, χάρις στις οποίες... βρίσκεται ακόμη η Ελλαδα σε περιβάλλον Ευρωζώνης. Μπορεί σήμερα να θεωρείται το γεγονός ότι η Ιρλανδία ή η Πορτογαλία ξεπέρασαν την κρίση χρέους τους - και η Ιταλία δανείζεται με τα χαμηλότερα επιτόκια απο ιδρύσεως Ευρωζώνης - χάρις στην διεθνή πλημμυρίδα ρευστότητας που ανακατευθύνθηκε προς τις πλούσιες χώρες εγκαταλείποντας τις αναδυόμενες αγορές, όμως μια πιο ζυγιασμένη ανάγνωση δείχνει πως "ότι πέφτει, ξανανεβαίνει". Γι αυτό, ασκείται πίεση για μια μονιμότερη διευθέτηση των κρατικών χρεών απ' ό,τι με την (πειραματικά προτεινόμενη για την Ελλάδα) επιμήκυνση στην 50ετία - και συμπίεση των (κυμαινόμενων!...) επιτοκίων, απο το ιστορικά χαμηλά επίπεδα όπου βρίσκονται.
Απο την δική της πλευρά, η Ευρωζώνη (= η Γερμανία) επιμένει ότι περιθώρια για κούρεμα/OSI, δηλαδή ονομαστική μείωση των οφειλόμενων προς διεθνείς φορείς όπως ο ESFS, ήδη ESM ή προς Κράτη ή Κεντρικές Τράπεζες, δεν υπάρχουν. (Άλλωστε και το ΔΝΤ δεν δέχεται "δικό του" κόυρεμα, όχι;). Η επίκληση συνταγματικών κωλυμάτων όπως οι δισταγμοί του Bundesverfassungsgericht, ή κοινοβουλευτικών αρνήσεων όπως του Bundestag δεν είναι απέναντι στην διεθνή κοινότητα τόσο ασήκωτο βάρος όπως όταν επισείονται απέναντι στην Ελλάδα, ή άλλες χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης - όμως... πολιτικά υπάρχουν. Θα επιχειρηθεί μήπως η δημιουργία, με αφορμή την Ελληνική περίπτωση, μιας ιδιαίτερης κατηγορίας perpetual bonds, δηλαδή ομολόγων όχι απλώς εξαιρετικά μακροπρόθεσμων αλλά άληκτων χωρίς ημερομηνία λήξεως, σαν τα Βρετανικά consols παλαιότερων εποχών;
Και τι θα σήμαιναν παρόμοιες κινήσεις αναλαμβανόμενες σε μια φάση εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων; Τι θα σήμαιναν - προπαντός - για την ίδια την έννοια της εθνικής κυριαρχίας των χωρών που θα τα φορτώνονταν ως "λύση"; Τι θα σήμαιναν, ακόμη, για το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα που θα κληθεί, τελικά, να τα κουβαλήσει, να τα αξιολογήσει, να τα τιμολογήσει; Η οριστική έννοια της αποικίας χρέους, που τόσο άγαρμπα μπήκε στο πολιτικό λεξιλόγιο της Ελλάδας της κρίσης, δεν θα κινδύνευε να αποκτήσει ουσιαστικό περιεχόμενο;
Πάντως, ας κρατήσουμε αυτήν την στιγμή ένα στοιχείο: μια διεθνής συζήτηση - σχηματικά: η συζήτηση Μέρκελ/Λαγκάρντ - θα πλανάται πάνω απο το τραπέζι του Eurogroup όταν, όπως έχει κατ' επανάληψιν διαρρεύσει/ειπωθεί/ήδη σχεδόν διατρανωθεί η Ελλάδα θα θέσει αυτοβούλως το θέμα της ελάφρυνσης του δικού της χρέους (σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Κορυφής του Νοεμβρίου 2012, ήδη μετά το πρωτογενές πλεόνασμα και την "έξοδο στις αγορές, τα γνωστά) υπό την έννοια ακριβώς της επιμήκυνσης, συν της μείωσης των επιτοκίων (Δηλαδή, με τον Γιάννη Στουρνάρα να έχει αποδεχθεί το "Yannis, forget it!" του Βολφγκανγκ Σώϋμπλε για ενδεχόμενο ευθύ κούρεμα). Α, ναι, θα το σημειώσατε ότι διέρρευσε πως η Ελλάδα ίσως ζητήσει - πέραν της περικοπής των επιτοκίων - και μετάβαση σε καθεστώς σταθερών επιτοκίων στην συνολική ρύθμιση.

...στην επαναφορά της ενεργού ζήτησης
με αυξήσεις μισθών, τουλάχιστον
Αν αυτή η διεθνής ζύμωση υπόσχεται/απειλεί να οδηγήσει την συζήτηση για την βιωσιμότητα του Ελληνικού χρέους, μια άλλη μη-αναμενόμενη στροφή στην διεθνή ορθοδοξία θάξιζε επίσης να καταγραφεί. Αναφερόμαστε στην πρόσφατη δήλωση του Mark Carney, διοικητή της Bank of England, Καναδού που τον έφεραν στην ιστορική αυτή θέση οι Βρετανοί με διεθνή διαγωνισμό (άλλη μια ιδέα προς εισαγωγήν!), ο οποίος δήλωνε πρόσφατα ότι αν είναι να διατηρηθεί η ανάκαμψη - που στην Μεγάλη Βρετανία ξεκίνησε ήδη το 2013 - είναι απαραίτητες σημαντικές (substantial) μισθολογικές αυξήσεις!
Μουρμουρητά προξένησε διεθνώς μια τέτοια τοποθέτηση, προερχόμενη από κεντρικό Τραπεζίτη. Οσοι την σχολίασαν, την ανήγαγαν στην ανησυχία για αποπληθωρισμό - αν και η Μεγάλη Βρετανία ο τιμάριθμος βρίσκεται κοντά στο +2%, μ' εμάς π.χ. να προβλέπουμε γνήσια πτώση τιμών - 1% για το 2014.... Υπάρχει πράγματι το στερεότυπο οι κεντρικοί τραπεζίτες να ανησυχούν σαφώς περισσότερο για τους κινδύνους πληθωριστικής εκτροπής, άμα οι αμοιβές της εργασίας ζωηρεύουν. Μήπως λοιπόν οι απόψεις Σταθάκη/Δραγασάκη/ήδη Τσίπρα περί αναπτυξιακού περιεχομένου μιας αποκατάστασης της αγοραστικής δύναμης μέσα από την επαναφορά των κατωτάτων αμοιβών και συντάξεων, θα ωφελούνταν απο παρόμοια έμπνευση;
Αλλά και ευρύτερα, η επικέντρωση πλέον του ενδιαφέροντος στην επανεκκίνηση των οικονομιών μέσα από το κύκλωμα τόνωσης της ενεργού ζήτησης αρχίζει να διαδίδεται μετά τα χρόνια θεοποίησης της δημοσιονομικής ισορροπίας. Γι αυτό και ξεκινήσαμε λέγοντας ότι η δημοσιοποίηση του Μεσοπρόθεσμου, με το οποίο ναι μεν δεν "θα βγούμε απο την εποχή των Μνημονίων" (ηχεί βολικά ως προεκλογικό σύνθημα, όμως μάλλον ουδέν έχει λειτουργικό περιεχόμενο), πάντως ασφαλώς θα πορευθούμε σ' ένα διαφορετικό μέλλον αν δεν είναι η Ελληνική οικονομία να μείνει σε κατάρρευση/imploded όπως σήμερα, έχει πολύ πιο ουσιαστικά πράγματα μπροστά απο την συζήτηση περι δημοσιονομικού κενού και (μη-) νέων μέτρων. Άλλωστε, τα πλέον βίαια που έχουμε μπροστά μας - τα Κοινωνικοασφαλιστικά - δεν είναι νέα, είναι ήδη ηλικίας 3 ετών συμφωνημένα: τα κάνει αυτό λιγότερο επώδυνα; Μπροστά μας βρίσκεται μια αναγκαστική επαναδιαπραγμάτευση αρκετών πραγμάτων. Ακόμη και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους, στην Βουλή, προς τα εκεί οδηγεί τα συμπεράσματά του.
Εκείνο που θέλουμε να πούμε, είναι ότι τα όρια της μέχρι εδώ ορθοδοξίας/"μονόδρομης σκέψης" έχουν ήδη φανεί. όχι μόνο σ' εμάς, αλλά διεθνώς. Οπότε; Οπότε ο παράξενος αυτός ήπιος εμφύλιος που δείχνει να διεξάγεται στην Ελλάδα των μέσων του 2014 μπορεί και νάναι απολύτως περιττός! Όπως παρατηρεί (στο Επίμετρό του στο τελευταίο βιβλίο του Νίκου Θέμελη, "Η αναχώρηση") με την ματιά του ιστορικού ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος, "η υπερπολιτικοποίηση, η "αγανάκτηση", η εμπρηστική δημοσιογραφία δεν είναι μόνο μορφές ενός ήπιου εμφυλίου πολέμου;"
Ίσως απ' αυτές να μας γλυτώσει βαθμιαία ο αναπτυσσόμενος στο πολιτικό σώμα μιθριδατισμός...

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 6/5

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση