Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Επιτηρητές σε απόγνωση – και τα ποντίκια

0161504Πριν μερικά χρόνια, είχε κυκλοφορήσει – με πρωτοβουλία και επιμέλεια του Μιχάλη Ψαλιδόπουλου – η Έκθεση του Paul A. Porter, απεσταλμένου του Προέδρου Τρούμαν το 1947 («Ζητείται ένα θαύμα για την Ελλάδα»). Η αναφορά του Πόρτερ ηχούσε εφιαλτικά επίκαιρη και η διάγνωσή του «σημερινή», απόλυτα: «Ποτέ άλλοτε δεν έχω δει διοικητική δομή που να είναι, λόγω ανικανότητας και αναποτελεσματικότητας και μόνο, τόσο απαράδεκτη.. Δεν είναι δυνατόν να βασιστεί κανείς ότι η δημόσια διοίκηση θα φέρει εις πέρας ακόμη και τις πιο απλές λειτουργίες μιας Κυβέρνησης: την είσπραξη φόρων, την εφαρμογή οικονομικών ρυθμίσεων, την επισκευή των δρόμων».

Ή, ακόμη: «Πίσω από την Κυβέρνηση υπάρχει μια μικρή εμπορική και τραπεζική κλίκα [...] Αυτή η κλίκα είναι αποφασισμένη να προστατεύσει πάνω απ' όλα τα οικονομικά της προνόμια, όποιο κι αν είναι το κόστος όσον αφορά την οικονομική υγεία της χώρας».

Κινδυνεύει να μην μπορεί να ξεκολλήσει κανείς από αυτό το κείμενο! Όμως, ήδη, ο Μιχάλης Ψαλιδόπουλος ξαναχτύπησε, φέρνοντας στην επιφάνεια κείμενα άλλων 6 Αμερικανών συμβουλων της εποχής 1947-1953, ανθρώπων που «έτρεξαν» τις παρεμβάσεις της Αμερικανικής βοήθειας στην Ελλάδα. Είδαν και προσπάθησαν να καταλάβουν τα προβλήματα και τα αδιέξοδα. Πίστεψαν ότι «κάτι θα αλλάξει, κάτι θα προχωρήσει». Πίεσαν, απελπίστηκαν, επισήμαναν, υπεραπλούστευσαν, έκαναν λάθη, ξαναπροσπάθησαν... «Επιτηρητές σε απόγνωση» ονομάσθηκε το καινούργιο αυτό βιβλίο – που κυριολεκτικά λες και το έχουν γράψει πριν 60 ή 65 χρόνια οι άνθρωποι της τωρινής Τρόικας ή της Task Force.

Η ανθολόγηση παρατηρήσεων μπορεί να σοκάρει. Παραδείγματα: «Ο υπουργός Οικονομικών είχε, με κάθε σοβαρότητα, αναλάβει υποχρεώσεις ύψους 3,8 δις δραχμών έναντι συνολικών εισπράξεων 2,1 δις δραχμών: τόσο ο ίδιος, όσο και οι συνάδελφοί του υπουργοί ανθίσταντο σθεναρά στο ενδεχόμενο οποιασδήποτε περικοπής δαπανών. Η (Αμερικανική) Αποστολή βρέθηκε αντιμέτωπη με την ανάγκη «να αναλάβει την ευθύνη» περικοπών και των στρατιωτικών και των πολιτικών δαπανών». (John Maynard).

«Η Ελληνική βιομηχανία βρίσκεται φορτωμένη με ένα πλήθος φόρων που επιβαρύνουν τις εισροές της – καύσιμα, πρώτες όλες, εργασία και μεταφορικά. [...] Λόγω του φόβου της Αγορανομίας, πολλές βιομηχανίες δεν τηρούν ακριβή λογιστική. Αυτό, πάλι, οδηγεί σε αυθαίρετη βεβαίωση φόρων και στις μεγάλες επιχειρήσεις που τηρούν ακριβή λογιστική και σε εκείνες που δεν το πράττουν». (Reginald Gillmor).

«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να συζητηθεί είναι η Αμερικανική πολιτική στην Ελλάδα [...] Μολονότι ορισμένοι ισχυρίζονται ότι δεν είχαμε πολιτική, πέρα από το να σέρνουμε μια κατάσταση, έχω την πεποίθηση ότι πολιτική διαθέτουμε. Πρόκειται για μια πολιτική-άρνηση – για μια πολιτική απλοϊκά αποσπασματική». (John Coppοck).

Ίσως, πάντως, το πιο διδακτικό να είναι το επεισόδιο «Αμερικανού «ειδικού» σε ξένη χώρα» που περιγράφει ο Harold Alderfer. Ξεκινώντας με την διαπίστωση: «Οι Έλληνες μιλούν πολύ για την «ψυχολογία του Έλληνα». «Όχι, όχι αποκλείεται» λένε οσάκις τους γίνεται μια Αμερικανική πρόταση που δεν τους αρέσει, «αυτό είναι αντίθετο με την ψυχολογία του Έλληνα». Για τους περισσότερους ανθρώπους της Αποστολής, αυτό είναι αρκετό για να τους ανέβει απότομα η πίεση», ο Alderfer δίνει ζωντανά το οδοιπορικό ενός Αμερικανού που πολεμάει επί μήνες και μήνες την Ελληνική γραφειοκρατία (και πολιτική νομενκλατούρα). Η οποία πάντα βρίσκει τρόπο να χρονοτριβεί, να τον γειώνει – και να παγώνει κάθε αλλαγή. Αξίζει να διαβάσει κανείς κάθε λέξη αυτής της ξενάγησης στην –αιώνια – Ελληνική πραγματικότητα.

Η άφιξη του Βόλφγκανγκ Σώϋμπλε

γίνεται υπό αμφίβολες συνθήκες

Απολύτως ανάλογη η κατάσταση που (θεωρούν ότι, τουλάχιστον) βρίσκουν μπροστά τους οι σημερινοί επιτηρητές – Τρόϊκα, Eurogroup, ΔΝΤ, Task Force. Μπορεί ο Βόλφγκανγκ Σώϋμπλε να καταφθάνει αποφασισμένος να μας πει καλά και ενθαρρυντικά λογια - ελπίζουμε να φυλαχθούν ο Γιάννης Στουρνάρας και ο Αντώνης Σαμαράς (α, ναι, και ο Βαγγέλης Βενιζέλος...) και να μην κάνουν έναντί του κάτι του τύπου «Στρατηγέ, ιδού ο στρατός σας!» στην λογική Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Όμως, η Έκθεση της ΕΕ για το Πρόγραμμα Προσαρμογής, η ίδια η εισήγηση της Τρόικας προς το Eurogroup, το ΔΝΤ σε διάφορες στροφές, όλοι αφήνουν να ανέβουν αμφιβολίες για το αν «Το Πρόγραμμα βγαίνει» . Ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός λόγω φορολογικής κόπωσης, τρομάζει τους επιτηρητές-αρχιτέκτονές του.....

Μπορεί ο Γιάννης Στουρνάρας να θεωρεί την υστέρηση στα έσοδα «διαχειρίσιμη, ερμηνεύσιμη και αναστρέψιμη», όμως οι αμφιβολίες στον διεθνή Τύπο ανεβαίνουν και πάλι. Και τα δικά μας media όσο και αν πίστεψαν στο success story, ξαναξυπνούν. Μεταφράζουν, βλέπετε!

Τα δικά μας τα παιδιά, ο Χρ. Παπουτσής

και ο Δημ. Αβραμόπουλος

Μπροστά σ' αυτά τα δεδομένα, τι κάνει η σημερινή εκδοχή εξουσίας; Προσπαθεί με ό,τι μέσο της είναι διαθέσιμο να βολέψει και να βολευτεί. Ας ξεκινήσουμε με τα κωμικά – αλλά αυτά είναι που δείχνουν συχνά την βαθύτερη ισορροπία των εξουσιών όταν αισθάνονται κυνηγημένες. Ο υπουργός Αμύνης επειδή-ο-Βαγγέλης-επρεπε-να-γινει-Εξωτερικών Δημήτηρης Αβραμόπουλος προστίθεται στους δικαιούμενους να πετούν με το Προεδρικό/Πρωθυπουργικό αεροπλανάκι. Χρειάζεται γι αυτό νομοθετική ρύθμιση, επειδή δικαιούχοι είναι μόνον ο Πρόεδρος, ο Πρωθυπουργός και ο ΥΠΕΞ; Ουδέν πρόβλημα! Βάζουμε μια τροπολογία και καθαρίσαμε .[Εδώ, μικρή παρένθεση: δικαιούχοι της τιμής του αεροπλανακίου είναι και οι περιλαμβανόμενοι στην εκάστοτε ακολουθία των παραπάνω. Άμα κάποτε συναντήσετε άνθρωπο που μόλις έχει πετάξει με το αεροπλανάκι της εξουσίας, κινδυνεύετε να τον κατανοήσετε τον Αβραμόπουλο που αιφνιδίως τόχασε και ζήτησε να του νομοθετήσουν την συνέχιση της χρήσης: κάτι τους κάνει, των περισσοτέρων, η πρόσβαση σ' αυτήν την τιμή – σαν να ψηλώνουν δέκα πόντους!].

Από τα κωμικά, ας πάμε στα γραφικά. Εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Παγκόσμια Τράπεζα ορίζεται, λέει, ο Χρήστος Παπουτσής. Με πρωτοβουλία Βαγγέλη Βενιζέλου, λέει επίσης. Έχοντας διατελέσει δυο και τρεις φορές υπουργός, συν Επίτροπος στις Βρυξέλλες (με κάτι χλωμά χαρτοφυλάκια, Μεταφορές και Τουρισμό, πάντως Επίτροπος), συν ευνοούμενος του Ανδρέα, συν Πρόεδρος της ΕΦΕΕ πολύ παλιά, 1978-80 («που ήσουν νιότη που ΄δειχνες» κλπ.) , ασφαλώς το «δικαιούται» το πόστο. Αν μάλιστα αληθεύει ότι κάπου εκεί γύρω-τριγύρω δουλεύει και η κόρη του, ακόμη περισσότερο: family reunion δικαιούνται οι μετανάστες, όχι και ο Χ.Π.; Όμως, μια στιγμή! Αυτός δεν ήταν απ' εκείνους που απομακρύνθηκαν από το κεντρικό ΠΑΣΟΚ προ καιρού, μην αντέχοντας να βλέπουν την τροπή του Κινήματος, την κυβερνητική συνεργασία με Ν.Δ., την αρχηγία Βαγγέλη Βενιζέλου; Προφανώς... προσέρχεται στις τάξεις των pentiti της εξουσίας. Ας ελπίσει κανείς να μην δούμε να τον ακολουθούν στην βαθιά αυτή αυτοσυνειδησία κι άλλοι σύντροφοι του χώρου. (Δεν διανοούμεθα να φαντασθούμε ότι έχουν ίχνος αλήθειας τα περί προσέγγισης προς Άννα Διαμαντοπούλου, για παράδειγμα).

Κι από τα κωμικά και τα γραφικά, πάμε στα αδιανόητα. Έρχεται στην Βουλή των Ελλήνων – ξέρετε, εκεί, πάνω από το Σύνταγμα, όπου ο Μακρυγιάννης και ο Βενιζέλος (Ελευθέριος) και ο Παπανδρέου (Γεώργιος) είπαν ιστορικά λόγια. εκεί όπου πρόσφατα ακούστηκε το επίσης ιστορικό «να καεί, να καεί κλπ.» - το πολυνομοσχέδιο όπου μεταξύ άλλων ρυθμίζονταν οι λεπτομέρειες της διαθεσιμότητας/εξόδου ανθρώπων από το Δημόσιο.

Στο άρθρο 90, παρα 2Α ρυθμίζεται η «αποτίμηση ποσόντων» των υπαλλήλων που, κρινόμενοι, δεν θα κινδυνέψουν με απομάκρυνση από το Δημόσιο. Σειρά κριτηρίων (λογικής ΑΣΕΠ θάλεγε κανείς) ξεκινούσαν απο την βασική εκπαίδευση, περνάνε στην επαγγελματική κατάρτιση, φθάνουν στην εργασιακή και διοικητική εμπειρία των ενδιαφερομένων. Στο τέλος, όμως, εμφιλοχωρούσε ένα κριτήριο «ειδικά καθήκοντα» και - προσοχή, τώρα! – «όπως των υπηρετούντων με οποιοδήποτε σχέση σε Διεθνεις Οργανισμους και σε γραφεία και υπηρεσίες που εμπίπτουν στις διατάξεις του π.δ. 63/2005». Αν τώρα πάει κανείς στο π.δ. 63/2005 - δηλαδή το οργανωτικό νομοθέτημα της Κυβέρνησης (Κώστα Καραμανλή) για την δομή των κυβερνητικων οργάνων - θα δεί ότι εκεί περιγράφονται οι θέσεις «συμβούλων, μετακλητών υπαλλήλων, μελών επιτροπών» κλπ.

Δηλαδή; Στο σύστημα βαθμολόγησης/μοριοδότησης προκειμένου να μείνει κανείς στον προστατευμένο χώρο του Δημοσίου, ρόλο θα παίξουν τα διάφορα αντικειμενικά κριτήρια, αλλά από δίπλα και η τυχόν υπηρεσία σε Διεθνείς Οργανισμούς (αυτό λέγεται «στάχτη στα μάτια του κόσμου»: πόσοι νάναι αυτοί; μια ντουζίνα; δυο ντουζίνες;) κυρίως όμως σε υπουργικά γραφεία, επιτροπές ημετέρων κοκ. Σε απλά ελληνικά: και στην ώρα ακόμη της μέγιστης έκθεσης των «δικών μας των παιδιών» (=των δημοσίων υπαλλήλων) σε κίνδυνο - να βρεθούν «εκτός», όπως οι εκατοντάδες χιλιάδες των ανέργων/παιδιών ενός κατώτερου Θεού – στους πολύ δικούς μας επιφυλάσσεται μια ιδιαίτερη γωνίτσα, μια κατοχύρωση!

Υποτίθεται ότι αυτό το αδιανοητο, τελευταία στιγμή «μαζεύτηκε». Όμως αποδεικνύεται ότι όταν βουλιάζει το καράβι, τα ποντίκια δεν φεύγουν. Τρυπώνουν καλύτερα.

*Δημοσιεύτηκε στη Ναυτεμπορική στις 15-07-2013.

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση