Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Μετάβαση σε άλλη εποχή

Στέλεχος αυτής της Κυβέρνησης, λίγο αφότου "έκλεισε κι αυτός ο γύρος διαπραγματεύσεων" και ξεκίνησε το νομοσχέδιο με τα συμπληρωμένα προαπαιτούμενα/milestones την ανηφορική πορεία του προς την Βουλή των Ελλήνων - φυσικά με την διαδικασία του κατεπείγοντος, μόνη πλέον μορφή νομοθέτησης που μας έχει απομείνει, δίπλα στις ΠΝΠ... -, μας απαίτησε μισοαστεία/μισοσοβαρά "να πούμε επιτέλους κι έναν καλό λόγο" αφού τα πράγματα προχωρούν, αφού ένα ακόμη αδιέξοδο ξεπερνιέται προτού γίνει αληθινά επικίνδυνο. (Ως προς το τελευταίο, να συμφωνήσουμε προκαταβολικά: αν έμενε λίγο ακόμη σε εκκρεμότητα όχι τόσο η υποδόση των 2 δις, αλλά η υπόθεση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, θα φλερτάραμε και πάλι στην οικονομία με την ανακοπή. Που δεν κατάφεραν να μας την φέρουν τα capital controls και η "τραπεζική αργία" του αλήστου μνήμης Γιάνη - με ένα "ν" - Βαρουφάκη).
Θα ανταποκριθούμε στην πρόκληση, και τούτο επειδή πέρα απ' όλα τα άλλα ετούτη η φάση διαπραγμάτευσης πήγε όντως τα πράγματα ένα βήμα παραπέρα, ιδιαίτερα στον καταταλαιπωρημένο θέμα της προστασίας από πλειστηριασμούς για τα ενυπόθηκα δάνεια πρώτης κατοικίας. Όχι όμως υπό την έννοια που, θαρρούμε, το εννοούσε ο συνομιλητής μας. Τι εννοούμε; Στο ζήτημα της προστασίας από τους πλειστηριασμούς, η "τριφασικη λύση" που τελικά προκρίθηκε - και η οποία έφερε στην Τρόικα/Κουαρτέττο έναν μόλις συγκρατούμενο ενθουσιασμό: μην βιαστείτε όμως να σκεφτείτε "αφού χαίρονται οι Τροϊκανοί, εμείς πρέπει να θρηνούμε!" - αποτελεί μετάβαση σε άλλη εποχή. Έως τώρα, η έννοια "προστασία των δανειοληπτών" σήμαινε ότι το Κράτος, ο νομοθέτης άνοιγε για όσους βρέθηκαν με ένα ενυπόθηκο δάνειο που δεν μπορούν να το εξυπηρετήσουν επειδή τα εισοδήματά τους κατέρρευσαν (αφήστε μια στιγμή κατά μέρος τους "στρατηγικούς κακοπληρωτές", αφήστε κατά μέρος και όσους πίστεψαν στην βαριά αντικοινωνική κραυγή "Σεισάχθεια!") μιαν ομπρέλα προστασίας.
Τόσο ο Νόμος Κατσέλη - ο οποίος, βέβαια, ήταν μια κατάσταση του 2010, πριν προχωρήσει η κατολίσθηση της οικονομίας και μετατραπεί σε μαύρη τρύπα η κτηματαγορά - όσο και προσπάθεια Κωστή Χατζηδάκη του 2014, ένα λένε στον δανειολήπτη (και, συνεπώς, στην τράπεζά του): "Εγώ, το Κράτος, σου παρέχω προστασία σ' εσένα τον δανειολήπτη/επενδυτή. Εσύ, δανειστή/τράπεζα, βολέψου με παραπομπή του προβλήματος στο μέλλον". Μάλιστα, επειδή στην Ελλάδα ζούμε και λύσεις δεν δίνονται χωρίς μια σοβαρή δόση υποκρισίας, η προστασία παρεχόταν με παραπομπή στην Δικαιοσύνη. εκεί, οι πραγματικές συνθήκες εκδίκασης των υποθέσεων παρέπεμπαν σε δικασίμους μέχρι και μετά το 2030, παγώνοντας το σύνολο δανειακών σχέσεων (και όχι μόνο την έκθεση σε δάνεια πρώτης κατοικίας). Και επιτρέποντας μια κατάσταση όχι απλώς moral hazard - τα κορόιδα/συνεπείς δανειολήπτες καθώς και τα άλλα κορόιδα/μη-ιδιοκτήτες, έβλεπαν δίπλα στους άτυχους συμπολίτες με τα κόκκινα δάνεια να θάλλουν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές - αλλά κυρίως εγκατάστασης σε αδιέξοδο για το τραπεζικό σύστημα.
Τώρα, τι γίνεται; Ή, μάλλον, τι επιχειρείται; Τώρα η προστασία του Κράτους παρέχεται μόνο για την χαμηλότερη στρώση δανειοληπτών: γι αυτήν - λένε πώς είναι ένα 25% του συνόλου: θα δείξει! - δεν υφίσταται απειλή πλειστηριασμού. Κι αυτοί, όμως "κάτι" θα πρέπει να καταβάλλουν για εξυπηρέτηση του δανείου τους, πλην σε πλήρη αδυναμία το εν λόγω "κάτι" θα το πληρώσει ο προϋπολογισμός. Στο ανώτερο στρώμα - ένα 40%, πάλι θα δείξει πόσο θα είναι! - δεν υπάρχει πλέον προστασία. ή μάλλον... υπάρχει, στο μέτρο που οι τράπεζες οι ίδιες δεν ενδιαφέρονται να κάνουν ό,τι έγινε στην Ισπανία και να φορτωθούν μη-αξιοποιήσιμα ακίνητα, καθηλώνοντας ταυτόχρονα την κτηματαγορά στα Τάρταρα (και κοκκινίζοντας κι άλλο τα χαρτοφυλάκιά τους). Όμως στο μεσαίο στρώμα δανειοληπτών, γύρω στις 150000 οικογένειες, εκεί δηλαδή όπου η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε πετύχει την πιο ενδιαφέρουσα διείσδυσή της, στην μεσαία-τάξη-που-βυθίζεται, εκείνο που γίνεται/εκείνο που θα επιχειρηθεί, θα είναι να ρυθμιστούν τα "κόκκινα δάνεια" σε (αναγκαστική!) συνεργασία των δανειοληπτών με τις τράπεζες. Πρόκειται για πραγματικά σημαντική μετάβαση, μετάβαση νοοτροπίας. Θα λειτουργήσει; Αν ναι, τότε θα είναι στρωμένος ο δρόμος και για την ακόμη πιο βαριά σε συνέπειες ρύθμιση των επιχειρηματικών δανείων. Αυτά, όμως... down the road που λένε. Όπως και η διαβόητη "νέα διακυβέρνηση/governance" των τραπεζών.

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 19/11/2015.

H λατρεία του success , πάλι

Για μιαν ακόμη φορά, η εμπειρία του σκωτσέζικου ντους, κρύο-ζεστό, καυτό-παγωμένο, στις σχέσεις της Ελλάδας του τέλους 2015 με τους "εταίρους".
Ακριβώς προτού γίνει το Eurogroup της Δευτέρας, που διαπίστωσε ότι τα πράγματα δεν έχουν προχωρήσει αρκετά για την εκταμίευση της υποδόσης των 2 δις αλλά και επανέφερε το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών ζητώντας την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης (η οποία ανακεφαλαιοποίηση, σημειωτέον, είχε ξεκινήσει στις αγορές!), είχαμε την δήλωση Κλάους Ρέγκλινγκ ότι η Μεγάλη Λευκή Ελπίδα της Κυβέρνησης Τσίπρα - η δρομολόγηση διαπραγματεύσεων για το χρέος - θα μπορούσε να προχωρήσει και μέσα στο 2015 (αν και μετά τις Ισπανικές εκλογές). Πολιτικά πολύτιμο, ακόμη κι αν πρόκειται απλώς για έναρξη της συζήτησης...
Ήδη, είχαμε επιπλέον τους Financial Times να προσέρχονται, την ίδια την ημέρα του Eurogroup που δεν οδήγησε σε τέρμα την τωρινή διαπραγμάτευση, να εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να βρεθεί μέσα στην επόμενη χρονιά και πάλιν στις αγορές (εκεί που κάπου για το 2017 γινόταν πλέον ευρύτερα λόγος). Ενώ ο ΟΟΣΑ ήρθε να ευθυγραμμισθεί με τις ευνοϊκές προβλέψεις της επίσημης Ελλάδος, ότι δηλαδή το δεύτερο 6μηνο του 2016 θα βρισκόμαστε και πάλι σε ανάπτυξη.
Ενώ, λοιπόν, ο ορίζοντας βαφόταν ένα ωραίο ροζ με τάση προς το χρυσό, την ίδια στιγμή μολυβιά σύννεφα πέρασαν πάνω από το Eurogroup! Τα διαπραγματευτικά αδιέξοδα στο μέτωπο των "κόκκινων δανείων" (των στεγαστικών μόνο για την ώρα: πού να αρχίσουν τα όργανα και για τα επιχειρηματικά και για τα δικά τους NPLs!...) ή στις "100 δόσεις", συνολικά δε η αντίδραση των Τροϊκανών στην απόπειρα της Κυβέρνησης για έναν ακόμη γύρο "πολιτικής διαπραγμάτευσης", οδήγησε σε επαναφορά στο προσκήνιο όχι απλώς της απειλής ότι ανακεφαλαιοποίηση δεν ολοκληρώνεται αν δεν κλείσει ολόκληρος ο τωρινός διαπραγματευτικός γύρος, αλλά και μιας αυστηρής ανάγνωσης των συμφωνημένων του καλοκαιριού. Χαρακτηριστικό: η υπενθύμιση από Σώϋμπλε (ποιον άλλο;), ότι δεν έχει προχωρήσει καθόλου η άλλη συζήτηση, εκείνη για το "μεγάλο" Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων/Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας. Με το οποίο ετούτος ο γύρος ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μέσω ΤΧΣ συνδέεται (σύμφωνα με τις καλοκαιρινές ρυθμίσεις) άμεσα - με τις μετοχές των υπό νέα κεφαλαιακή δομή τραπεζών να λειτουργούν ως μέρος, ως φαίνεται, υπό μορφήν γενικού collateral για τον από δω και πέρα δανεισμό μας από τον ESM.
Πάμε όμως πάλι πίσω στην ανάδυση αισιοδοξίας. Στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας, "βγήκαν προς τα έξω σημάδια" - ακόμη κι από πλευράς του στυφού Γερούν Ντάϊσσελμπλουμ - ότι πρόοδος συντελείται. Ακόμη πιο ουσιαστικό: αποφασίσθηκε, παρόλες π.χ. τις τοποθετήσεις Σώϋμπλε, ότι τα προαπαιτούμενα που θα επιβληθεί να πληρούνται προκειμένου να θεωρηθεί η τωρινή αξιολόγηση ολοκληρωμένη και συνεπώς να ελευθερωθεί η υποδόση των 2 δις και (κυρίως) να καταστούν διαθέσιμα τα 10 δις της ανακεφαλαιοποίησης; θα είναι τελικώς περιορισμένα. Πέρα από τα "κόκκινα δάνεια" και την αναθεώρηση των "100 δόσεων", προσθέστε τον ΦΠΑ 23% για την ιδιωτική εκπαίδευση (ή τα διαβόητα "ισοδύναμα"), άντε και τις τιμές για την διάθεση των γενοσήμων φαρμάκων και... τελειώνουμε!
Μ' αυτόν τον τρόπο, η αποστροφή Ευκλείδη Τσακαλώτου ότι η θετική εξέλιξη στο μέτωπο της ανακεφαλαιοποίησης "μας έκανε θύμα της επιτυχίας μας" δεν άξιζε τους σαρκασμούς που συγκέντρωσε. Γιατί; Διότι, για παράδειγμα, αν υποτεθεί ότι όντως οι συστημικές τράπεζες έπεισαν ιδιώτες επενδυτές - όχι τους δικούς μας, τους ιθαγενείς μετόχους: αυτοί είναι αμφίβολο αν θα "επιτραπεί" να μετάσχουν στην ανακεφαλαιοποίηση - να προσέλθουν και σ' αυτόν τον γύρο, τότε ρυθμίσεις όπως εκείνες για μια πειστική διακυβέρνηση/governance των συστημικών τραπεζών (ώστε "να πάψει η ενδογαμικότητα του τραπεζικού με το πολιτικό σύστημα") όντως θα χρειαστεί να επισπευσθούν προτού αληθινά ωριμάσει η συζήτηση. Τι εννοούμε; Ότι η "συνταγή" για διοικήσεις που φέρνει η Τρόικα/το Κουαρτέτο είναι εξόχως αβέβαιο αν θα ανταποκριθεί στις πραγματικές - και όχι τις διακηρυκτικές... - ανάγκες του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Πάτε λίγο πίσω, να δείτε το πείραμα στελέχωσης του ΤΧΣ.
Βέβαια όλα αυτά είναι περιορισμένης σημασίας, όταν η AQR και τα stress tests που τώρα οδηγούν στο διακηρυσσόμενο (νέο) success story της (επίσης νέας) ανακεφαλαιοποίησης υπήρξαν ηθελημένα/συμφωνημένα "χαϊδεμένα" προς το αισιόδοξο. Να δούμε, πού θα μας βγάλει κι ετούτο το success story μας.

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική ατις 13/11/2015

Η συνεχής διαπραγμάτευση τα "ισοδύναμα" - και η πρόσθεση

Είναι τα διαβόητα "ισοδύναμα" μια αιχμή και μόνον του άλλου: της συνεχούς διαπραγμάτευσης. Η οποία συνεχής διαπραγμάτευση - το γνωρίζουμε εξαρχής - ήταν σύμφυτη με την ίδια την λογική των Μνημονίων. Δηλαδή των Προγραμμάτων Προσαρμογής μιας οικονομίας που προσάραξε και προσαράζει και προσαράζει ... Και συνεχίζει να ζητάει (και να λαμβάνει) χρηματοδοτική στήριξη - αυτές είναι οι διαδοχικές "δόσεις", που κάθε φορά περιμένουμε - αλλά με συστημική αντιστήριξη - ετούτη είναι η πολύ πιο καίρια ανοχή της ΕΚΤ προς το Ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, με waiver και παροχή ρευστότητας, ύστερα με ELA και έκτακτη ρευστότητα, και του EFSF/ESM με στήριξη για τις διαδοχικές ανακεφαλαιοποιήσεις. Τα οποία όμως Προγράμματα Προσαρμογής συνοδεύονται από μια αρμαθιά όρων, αρχικά περισσότερο για την επίτευξη δημοσιονομικών στόχων, απο ένα σημείο και πέρα για "διαρθρωτικές αλλαγές" - αυτή είναι η διαβόητη αιρεσιμότητα/conditionality, θεμελιώδες άρθρο πίστεως του ΔΝΤ. Που το ενστερνίστηκαν όμως με ζήλο νεοφώτιστου οι "Ευρωπαϊκοί μηχανισμοί" (= η Γερμανία). Δηλαδή αυτά είναι... τα Μνημόνια.
Όμως, επειδή ούτε αυτοί οι μηχανισμοί επιβολής του "ορθού" είναι τόσο εθελοτυφλωμένοι όσο στιγμές-στιγμές προβάλλουν , ιδίως όταν συνταγογραφούν front-loaded προγράμματα με άμεση υφεσιακή επίδραση προσδοκώντας την επανεκκίνηση βυθισμένων οικονομιών - μέχρις εκεί, καλά τα 'λεγε ο σουρρεαλιστής Γιάνης, με ένα "ν", Βαρουφάκης ο οποίος βέβαια μάλλον επέλεξε "να την κάνει" αναθέτοντας στους 1101 του να αναμορφώσουν την Ελλάδα με ένα μηντιακό restart ενώ ο ίδιος θα ρυθμίζει τα των διεθνών διαλέξεών του - γι αυτό ακριβώς η λογική των Μνημονίων είναι να βρίσκονται συνεχώς ανοιχτά σε προσαρμογές. Μετά από την αντίστοιχη συνεχή αξιολόγηση/παρακολούθηση/επιθεώρηση: αυτό είναι το review από την Τρόικα/την Τετραμερή/"τους Θεσμούς", ελάχιστα ενδιαφέρει η διατύπωση.
Η αποδοχή της κυλιόμενης προσαρμογής του Προγράμματος, η υλοποίηση των δυνατοτήτων ελαστικότητας/flexibility που έχει χτισμένες μέσα του από κατασκευή, είναι εκείνο που μάθαμε να μεταφράζουμε ως "ισοδύναμα". Μήτρα των ισοδυνάμων - αν και μην τολμήσετε να τους το πείτε! - είναι το Ζάππειο-Ι που είχε βάλει στο τραπέζι, ως Αντιπολίτευση, η ΝΔ . Εκεί (και, λιγότερο στο Ζάππειο-ΙΙ) αλέσθηκε η έννοια της επιδίωξης των ίδιων συμφωνημένων στόχων, κάθε φορά, με άλλα όμως μέσα.
Από εκεί μέχρι την αξιοδάκρυτη πορεία αναζήτησης των ισοδυνάμων για το 23% ΦΠΑ στην εκπαίδευση (όπου η αναζήτηση αυτή απογειώθηκε) ήταν το ίδιο το εν λόγω μέτρο ισοδύναμο για το 23% ΦΠΑ (αντί του 13%: σημειώστε το, αυτό) στο βοδινό/μοσχαρίσιο κρέας (εισαγωγής κατά 80+%, από Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο κυρίως...). Όταν έγινε αντιληπτό το πολιτικό κόστος του 23%, ιδίως στα φροντιστήρια, πήγαμε στο 0% για τους παιδικούς σταθμούς, 6% για τα φροντιστήρια+ ξένες γλώσσες, 13% για τα ιδιωτικά σχολεία (πλην των πολυτελέστερων, τύπου Κολλεγίου, που έμειναν στο 0%).
Και ξεκίνησε η κυρίως αναζήτηση "ισοδυνάμων": από τα συνήθη ύποπτα τσιγάρα και καπνά (όπου, όμως, η πρόσθετη φορολογική επιβάρυνση παγίως αυξάνει το λαθρεμπόριο αν δεν συρρικνώνει "απλώς" την ζήτηση - άρα και την φορολογική είσπραξη), μέχρι την άτσαλη επιδρομή στα τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτων (με λαμπρή ιδέα πρόσθετου τέλους και για όσα καταθέτουν πινακίδες...), ύστερα για νέο φόρο στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, παρακάτω στις εισπράξεις των ιδιοκτητών ΚΤΕΟ, παραπέρα στις... χρηματιστηριακές συναλλαγές (τον Οκτώβριο του 2015, αυτό!). Στην τελευταία καταμέτρηση, είχαν βρεθεί... 11 ισοδύναμα! Υπάρχει όμως - και εδώ είναι η πολιτική λειτουργία του πράγματος - και η ανακάλυψη των επί μέρους υπουργών, ότι μπορούν να ξεφορτώνονται ανεπιθύμητες αποφάσεις. Στον διπλανό τους. Πάντως στον ΥΠΟΙΚ. Εν ανάγκη στον πρωθυπουργό....
Από δίπλα, και η άλλη λειτουργία: η επικοινωνιακή! Εδώ η Κυβέρνηση ολόκληρη ανακαλύπτει - και τώρα με την υπόθεση βοδινού/Παιδείας η ανακάλυψη είχε μεγάλην αξία καθώς το Μνημόνιο ΙΙΙ αποδεικνύεται πολύ-πολύ ανηφορικό, ότι ο τσακωμός και ο μηντιακός σάλος για τα "ισοδύναμα" επικαλύπτει πολύ βαρύτερα πράγματα. Ας πούμε την μοίρα των επιχειρηματικών "κόκκινων δανείων" (όχι των στεγαστικών...). Ας πούμε το τελικό ξεπάτωμα των συντάξεων. Μιλάς για "ισοδύναμα" του 23%, φεύγουν τα άλλα ως δια μαγείας...
Εκείνο όμως που ακόμη δεν έχουν μάθει οι χειριστές των ισοδυνάμων, είναι μια πράξη που την μαθαίνουμε, καλά, κάπου στην Γ' Δημοτικού. Την πρόσθεση! Τα εκάστοτε προσαγόμενα "ισοδύναμα" πρέπει να αθροίζουν το ζητούμενο ποσό - μάλιστα, αφού αφαιρεθεί όποια π.χ. έκπτωση/επιστροφή προκειμένου περί ΦΠΑ. Δύσκολο!

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 5/11/2015

Νέο σύνδρομο αυτοπαγίδευσης

Ώρες, πλέον, απομένουν μέχρι να μάθουμε την έκβαση των stress tests των συστημικών τραπεζών. Τα οποία διαδίδεται ότι "βγαίνουν καλύτερα από το αναμενόμενο", με το βασικό τουλάχιστον σενάριο - να το δούμε, βέβαια, στην πράξη αυτό - μετά από την AQR/την αξιολόγηση της ποιότητας του ενεργητικού τους. Που κι εκείνη είχε δώσει λαβή σε μια φάση διαρροών/αισιοδοξίας /ξεφουσκώματος. Ενώ μέρες μένουν μέχρι να δούμε την νομοθέτηση τόσο του πλαισίου της ανακεφαλαιοποίησης (που, θυμίζουμε, το 2012-13 είχε αποτελέσει casus belli), όσο και εκείνου που θα ρυθμίσει το ναρκοπέδιο των "κόκκινων δανείων". (Τα οποία έχουν αφεθεί να βαραίνουν εδώ και δυο χρόνια...).
Θυμηθείτε τα βήματα: Ξεκινήσαμε, στην πορεία προς την ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών Ελληνικών τραπεζών (χωρίς, εννοείται, "κούρεμα" των καταθέσεων) με την προειδοποίηση/απειλή του Προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάϊσσελμπλουμ, ότι θα όφειλε να έχει ολοκληρωθεί "έγκαιρα" - δηλαδή μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου - η τρέχουσα επιθεώρηση/αξιολόγηση/review του Προγράμματος Προσαρμογής, Μνημονίου-3, Συμφωνίας, πείτε το όπως θέλετε! Ύστερα, "ακούστηκε" η άποψη Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ (και, στο βάθος, η ανάλογη άποψη του ΔΝΤ) ότι δεν θάπρεπε τα δυο - ανεκαφαλαιοποίηση και review - να συνδεθούν κατά τρόπο που η ανακεφαλαιοποίηση να πάει πίσω: ο συστημικός κίνδυνος ενός νέου bail-in "αθώων" (άλλη η περίπτωση Κύπρου, υπονοείται...) δεν ήταν αμελητέα υπόθεση για το σύνολο της Ευρωζώνης.
Το κατέγραψαν, αυτό, οι δικοί μας! Και παρευθύς θεώρησαν ότι έχουν δυνατότητες παρέλκυσης στην εφαρμογή του Προγράμματος. Και γενικά σε επίπεδο προαπαιτούμενων και ειδικότερα όμως - στο θέμα των κόκκινων δανείων, θέμα εξ ορισμού και άρρηκτα συνδεδεμένο με την όποια ανακεφαλαιοποίηση. Εκείνο που ζήσαμε τις τελευταίες δυο βδομάδες, σε παρέλκυση και σε άρνηση καθενός υπουργού να σηκώσει κάτι το αντιδημοτικό στο δικό του τομέα, αυτό εξέφρασε. Άλλωστε γι αυτό και μας κατέφθασε και ο Αντιπρόεδρος της Commission Βάλντις Ντομπρόφσκις και επανέφερε - σχετικά διαφανώς... - την απειλή του bail-in , αν δεν ολοκληρώσουμε έγκαιρα τις διαδικασίες. (Αυτός μας άφησε τράτο μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου...). Α, ναι, μην παραβλέπουμε και τις υποστηρικτικές τοποθετήσεις, στο θέμα ακριβώς των "κόκκινων δανείων" από πλευράς του εμψυχωτικού Φρανσουά Ολλάντ, που κατέλαβε την περασμένη βδομάδα το συλλογικό φαντασιακό μας στην Αθήνα.
Καθώς, όμως, στην ίδια περίοδο "ανέβηκε" κατακόρυφα και το ζήτημα των προσφύγων και του μεγάλου μεταναστευτικού ρεύματος προς Κεντρoευρώπη μέσω Ελλάδας, η Αθήνα αισθάνθηκε - ή, πάντως, οι "εταίροι" της θεωρούν ότι αισθάνθηκε... - ότι έχει πλέον στην διάθεσή της νέες ευχέρειες χειρισμών. Ήδη , ακούσαμε τον σώφρονα Γιάννη Μουζάλα να διακηρύσσει, όλως αναρμοδίως!, ότι μέσω του προσφυγικού "του" αποκτούμε δημοσιονομικά περιθώρια...
Προσθέστε τώρα, τις τοποθετήσεις των δικών μας τραπεζιτών, που δείχνουν αντίθετοι με την λογική πλειστηριασμών των ενυπόθηκων δανείων (ή και της απειλής πλειστηριασμών). Πρώτη πήρε την σχετική πρωτοβουλία η Λούκα Κατσέλη. Ακολούθησε ο Μιχάλης Σάλλας, ο οποίος και σε προηγούμενες φάσεις είχε τοποθετηθεί με επιχειρήματα όχι τόσο κοινωνικά, αλλά και λειτουργικά: οι τράπεζες μόνον κόστος και πίεση θα υποστούν από ένα φόρτωμα εκπλειστηριασμένων ακινήτων. Άσε που μια πρόσθετη κατάρρευση των αξιών των ακινήτων θα "κοκκινίσει" ακόμη περισσότερο την όποια εγγυητική βάση των ενυπόθηκων χαρτοφυλακίων τους...
Όλοι αυτοί οι παράγοντες λειτούργησαν μαζί. Έτσι κάπως βρεθήκαμε με νέα, συνειδητή καθυστέρηση στις διαπραγματεύσεις. Και με την πονηρία να κατατίθεται μεν οσονούπω στην Βουλή νομοθετική ρύθμιση για τις αρχές της ανακεφαλαιοποίησης, αλλά οι "επιμέρους διαρρυθμίσεις" να μένουν ως φαίνεται για υπουργικές αποφάσεις. Όπως άλλωστε και οι τελικές διευθετήσεις των "κόκκινων δανείων".
Νέο σύνδρομο αυτοπαγίδευσης, μας μυρίζει εδώ. Και τούτο εδώ - ακόμη πιο επικίνδυνο - ο Ευρωπαϊκός Τύπος ήδη ξεκίνησε να δίνει προειδοποιήσεις προς την Αθήνα, να μην το πολυπαίζει το παιχνίδι της παρέλκυσης.

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 29/10/2015

Οι Γάλλοι και η υποχρεωτική αισιοδοξία

Ωραία, λοιπόν, όλοι οι προβολείς στην παρουσία του Φρανσουά Ολλάντ στην Αθήνα.
Με προσδοκίες για προεδρικές συμπαθητικές τοποθετήσεις στο φλέγον για την Κυβέρνηση μέτωπο της διαρρύθμισης/ελάφρυνσης του χρέους αλλά και μιας συνολικής υποστήριξης στα πλαίσια της Ευρωζώνης. Από δίπλα και για συνέχιση της λογικής "ανοίγματος" των Ευρωσοσιαλιστών προς τον ΣΥΡΙΖΑ - πράγμα που πικραίνει ΠΑΣΟΚ/ΔΗΜΑΡ αλλά και ΠΟΤΑΜΙ, πλην όμως τι να κάνουμε, η παρουσία στην Κυβέρνηση έχει άλλη χάρη για τις πολιτικές συμμαχίες (όπως είχε πει, σχετικά διπλωματικά, την περασμένη εβδομάδα και ο Massimo D' Alema ως προσκεκλημένος της Άννας Διαμαντοπούλου για "Προοδευτικές λύσεις για την Ελλάδα του σήμερα και του αύριο").
Όλοι οι προβολείς και στην κουστωδία/ολόκληρο λόχο που θα συνοδεύει τον Ολλάντ απο πλευράς Γαλλικής επιχειρηματικής κοινότητας, ξυπνώντας μνήμες SocGen και Crédit Agricole στις τράπεζες, Péchiney και Carrefour στις βαθύτερες παρουσίες, Veolia και Suez στα νερά, ακόμη περισσότερο προσδοκίες EDF/GDF και Total στην ενέργεια, Vinci και Bouygues στις κατασκευές, SNCF στα τραίνα, κάνουν πολλά μάτια στις τάξεις της Κυβέρνησης να λάμπουν. Άσχετα που οι περισσότερες γαλλικές εμπειρίες στην Ελληνική πραγματικότητα οδήγησαν σε άτακτη ή έστω εύτακτη υποχώρηση/αποχώρηση: οι τράπεζες απομακρύνθηκαν αφού "κοκκίνισαν" τους ισολογισμούς των μητρικών Ιδρυμάτων αρκετά, η Aluminium de Grèce εξαγοράστηκε από Μυτιληναίο αφού είχε ξεφτίσει απόλυτα, η Carrefour άφησε το ποσοστό της στην κοινοπραξία που είχε με την οικογένεια Μαρινόπουλου....
Όλα με θετικές διαθέσεις με την μεγάλη υπόσχεση των επενδύσεων, όχι; Ε, άμα ή οι Γάλλοι - ή οποιοιδήποτε ξένοι... - κατέγραφαν την τοποθέτηση του (προαχθέντος σε υφυπουργό από Γ.Γ. για το ΕΣΠΑ) Αλέξη Χαρίτση, θα έβλεπαν την άποψη ότι ο νέος προσανατολισμός του ΕΣΠΑ/ΣΕΣ θα είναι προς "μικρά, άντε και μεσαία έργα" και τούτο επειδή "τα κέρδη από τα μεγάλα έργα καταλήγουν στο εξωτερικό". Και αυτά δεν είναι μόνον λόγια: στις νέες προκηρύξεις ΕΣΠΑ για τομείς αιχμής, "τρέχουν" επιδοτήσεις 30 και 40.000 ευρώ, σαφώς χρήσιμες ή και σωτήριες για τους επιδοτούμενους ή τους επίδοξους δικαιούχους επιδοτήσεων - αλλ' άμα ειλικρινά απ' εκεί αναμένεται η επανεκκίνηση της οικονομίας...
Πάντως, ας τον καλωσορίσουμε τον Φρανσουά Ολλάντ. Κάθε καλός λόγος, χρήσιμος. Όχι δε μόνον στις επενδυτικές οάσεις που χρειάζεται να φανταζόμαστε, αλλά και στην άμεση διαχείριση του Μνημονίου-3.
Όπου ήδη τα πράγματα δείχνουν "να κολλάνε" προτού καλά-καλά ξεκινήσουμε με την implementation-implementation-implementation: ακυρώθηκε/μετατοπίστηκε αισίως το πρώτο EuroWorking Group που θα παρακολουθούσε τα της επιθεώρησης/review, ώστε να μην ακουστούν τόσο νωρίς δυσάρεστα λόγια για τις επιδόσεις της Κυβέρνησης. Το κυνήγι των διαβόητων "ισοδυνάμων" έχει γίνει ήδη οπερέτα, πικρή όμως και επικίνδυνη οπερέτα. Ενώ οι όποιες ελπίδες για να μην μας εγκατασταθεί μια νέα μαύρη τρύπα στα δημοσιονομικά (ήδη απειλείται κάτι σαν 3,2-3,4 δις ευρώ, με 2 δις μόνο από την διαβρωτική απόφαση ΣτΕ για τις συντάξεις) στηρίζονται στο ότι θα έχουμε άμεσα επανεκκίνηση στην οικονομία από το βάθος που βρίσκεται.
Επειδή πιάσαμε την μαγική λέξη "επανεκκίνηση", να σημειώσουμε ότι σταθερά πλέον διακινείται - και αξιοποιείται ως "γενικό ισοδύναμο" απέναντι στην Τρόικα/Κουαρτέττο - αισιόδοξη πρόγνωση για το κλείσιμο του 2015 από πλευράς ΑΕΠ. Εκεί που κάποια στιγμή (με δεδομένο ένα μέτριο α' 6μηνο) αναμενόταν τώρα τέτοια βύθιση που θα έδινε - 2,3% πορεία του ΑΕΠ για το σύνολο του 2015 (πάλι βελτίωση σε σχέση μ' ένα -4% που είχε εκτιμηθεί νωρίτερα), έφθασαν πλέον να προσδοκούν ότι η υποχώρηση θα μείνει μόλις στο -0,9% για φέτος, όλη την χρονιά.
Στην Τριμηνιαία Έκθεσή του, το ΙΟΒΕ έκανε προ ημερών ένα βήμα "στήριξης" αυτής της αισιοδοξίας. Ως κύρια θετική εξέλιξη κατέγραφε το ότι "Κυβέρνηση και μείζων Αντιπολίτευση τοποθετούνται υπέρ της εφαρμογής του Προγράμματος-συμφωνίας με τους εταίρους", μαζί και με το ότι συνεχίζεται "η επίδραση από την περυσινή σταθεροποίηση/μικρή ανάκαμψη στο πρώτο 6μηνο του 2015". Πλην όμως, το ΙΟΒΕ επισημαίνει σε όλους τους τόνους ότι πρέπει να αποφευχθούν δυο βασικές παρερμηνείες:
• να μην αγνοηθεί ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι, για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που όμως "αντιστοιχούν στο ότι θα πρέπει να πληρωθεί τώρα λόγω της παρατεταμένης εκκρεμότητας".
• να μην θεωρηθεί ότι "η μελλοντική πορεία είναι διασφαλισμένη ή ανεξάρτητη από τις τωρινές επιλογές".

Πάντα προσεκτικό το ΙΟΒΕ δεν παραλείπει να ξιφουλκεί κατά παρελκυστικών πρακτικών, αμφισημιών και καθυστερήσεων.
Ακούει όμως κανείς;

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 22/10/2015

"Κοιτάξτε, μην σας πάρουνε τις τράπεζες"

Την πρώτη φορά, που την ακούσαμε αυτήν την διατύπωση - όταν, το καλοκαίρι, συμφωνήθηκε ότι 25 από τα δις της Δανειακής Συμφωνίας-3 (που συνοδεύεται από το Μνημόνιο-3) θα αφορούσαν την ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών τραπεζών, για τις οποίες από την Συμφωνία-2 είχαν "περισσέψει" 10-11 δις που ο "χουβαρντάς" Γιάνης (με ένα "ν") Βαρουφάκης τα επέστρεψε ήδη από τον Φεβρουάριο στον ESM - θεωρήσαμε ότι επρόκειτο για μιαν ακόμη περίπτωση φοβιστικής απειλής. Σαν εκείνες που είχαν σταθερά συνοδεύσει την αντιΜνημονιακή ρητορική, ήδη απο το 2010-11: απο την ΝΔ των Ζαππείων, από τους προκύψαντες ΑνΕλληνες, από τον ΣΥΡΙΖΑ της μαχητικής διεκδίκησης, ύστερα από την πορεία προς ΛΑΕ/Ζωή/Βαρουφάκη,1101 κλπ.
Η αλήθεια είναι ότι, όταν φάνηκε ότι τα 25 αυτά δις - δανεικά, δηλαδή σαμάρι στον Ελληνα φορολογούμενο όπως και τα 50 δις της Συμφωνίας-2 που είχαν προβλεφθεί προκειμένου να ανανήψουν οι Ελληνικές τράπεζες από την λαμπρή (κατά τούτο) επιτυχία του PSI-1 και του PSI-2 , που ακόμη την υμνεί ο Βαγγέλης Βενιζέλος - θα συμπεριληφθούν στο υπό δημιουργία Ταμείο Εθνικού Πλούτου/Κρατικής Περιουσίας/Αξιοποίησης (ή όπως τελικά βαφτιστεί), την αποκτήσαμε μια περίεργη αίσθηση πορείας σε κινούμενη άμμο. Όμως, σκεφθήκαμε, "ας μην είμαστε καχύποπτοι"...
Βέβαια, μετά άρχισαν και να διακινούνται διάφορα - όπως π.χ. ότι ο SSM/Ενιαίος Μηχανισμός Εποπτείας "θέλει" βαρύτερη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών - την στιγμή όπου ως πρώτη tranche των 25 δις που αποφασίσθηκαν είχαν "ελευθερωθεί" μόνον 10 δις: οπότε, οτιδήποτε διψήφιο απαιτεί πρόσθετους πόρους, συνεπώς πρόσθετα προαπαιτούμενα... - έναντι της ίδιας της ECB/Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που "θα συμβιβαζόταν" με κάτι το ελαφρύτερο, προκειμένου να μην λιώσουν ολότελα/diluted to oblivion (πάντα υπέροχη η Αγγλική σ' αυτά τα θέματα!) οι μετοχικές θέσεις όσων ατύχησαν να έχουν μείνει ή/και επέλεξαν να μπουν σε Ελληνικά τραπεζικά χαρτιά το 2013-14, στην "σπαστή" αρχική και μεταγενέστερη ανακεφαλαιοποίηση. Σ' αυτό, η ECB φάνηκε αν είναι πιο κοντά στην DGComp /Γ.Δ. Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία δεν θά'θελε να δει τις ελληνικές τράπεζες να περιέρχονται υπό κυρίαρχο δημόσιο έλεγχο: και, βέβαια, τα κονδύλια της ανακεφαλαιοποίησης θα ήταν στο ξεκίνημα κονδύλια ESM και όχι Ελληνικά (άρα και οι επιλογές δεν θάταν "παραδοσιακά /Ελληνικά κρατικοκεντρικές"), όμως η ίδια η φύση του Ταμείου που θα βρισκόταν μελλοντικά με τα τραπεζικά πακέτα - μέσω ΤΧΣ; ή πώς; - στο χαρτοφυλάκιό του υποσχόταν/απειλούσε περιπλοκές και σ' αυτό.
Ήρθε εν συνεχεία σειρά απο μηνύματα - με κορύφωση από χειλέων Ντάισσελμπουλ/Εurogroup/δηλαδή Σώϋμπλε, ότι όλη εκείνη η ιστορία της Ελληνικής ανακεφαλαιοποίησης δεν θα ξεκινήσει (τεχνικά: οι πόροι της ανακεφαλαιοποίησης πέραν των 10 δις δεν θα καταστούν έγκαιρα διαθέσιμοι; ή συνολικά θα ανάψει κόκκινο φώς;) άμα δεν προχωρήσουν η ψήφιση και κάποια εφαρμογή για τα προαπαιτούμενα του Μνημονίου-3. Εκεί, κάπου, έπεσε στο τραπέζι η υπόμνηση ότι , εφόσον η ανακεφαλαιοποίηση τραβήξει μέσα στο 2016, τότε επικρέμαται το bail-in των καταθέσεων.
Προκειμένου, όμως, να μην διαλάθει της προσοχής η ένταση της πίεσης που ασκείται, άρχισε να αναπτύσσεται και μια διαμάχη "της αγοράς". Μια μεσαία - ας πούμε - ανακεφαλαιοποίηση δεν θα κατόρθωνε να προσελκύσει αληθινούς "βαριούς" διεθνείς παίκτες: αυτοί δεν θα διενοούντο να μετάσχουν σήμερα, π.χ. με ημι-εκκαθαρισμένο το τοπίο των κόκκινων δανείων, κι ύστερα να ξαναβρεθούν μετά από κάποιους μήνες μπροστά σε νέες ανάγκες (με νέα ευρηματική νομοθέτηση) και αντίστοιχη capital dilution. Μια μεγάλη πάλιν κεφαλαιοποίηση - βέβαια, μην ξεχνούμε την οροφή των 25 δις που είναι διαθέσιμα: αν και σε σύγκριση με τα κοκκινισμένα ή προς κοκκίνισμα δάνεια των κάπου στα 100 δις, η αντιστοίχιση ζαλίζει όσο κι αν είναι απλοϊκό να μιλά κανείς για 1:1 αντιστοίχιση των βαθυκόκκινων δανείων με φρέσκα κεφάλαια/εγγυήσεις - θα έδιωχνε ολότελα από την Ελληνική πραγματικότητα όσους την είχαν ακουμπήσει προηγουμένως, αφού θα τσουρουφλίζονταν ακραία!
Έτσι, λοιπόν, καταστάλαξαν τα πράγματα. Με πρόσθετη απαίτηση από Λαγκάρντ και Βρυξέλλες να αλλάξει - άμεσα - η διοίκηση/διακυβέρνηση των συστημικών τραπεζών. Με για μιαν ακόμη φορά "σούρσιμο" και αναζήτηση φιλολαϊκών λύσεων - που... δεν υπάρχουν - για το άγος των κόκκινων δανείων. Και με την αναβλητικότητα και της τωρινής Κυβέρνησης (παρά τις εκκλήσεις/επισημάνσεις Γιάννη Στουρνάρα) να θυμίζει εκείνων που "έφαγε" 15 μήνες το 2012-13. Οπότε, όταν ακούσαμε με φιλικό/απειλητικό τόνο την διατύπωση "Κοιτάξτε μόνο, μην σας πάρουνε τις τράπεζες" από κεντρικό παίκτη του συστήματος, δεν ξαφνιαστήκαμε και τόσο...

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 15/10/2015

H αισιοδοξία του Προϋπολογισμού - και το παραζαλισμένο κοτόπουλο

Είναι πάντα ο Προϋπολογισμός στην ελληνική πραγματικότητα κάτι σαν... την προσευχή των αγγέλων προς τα άστρα. Κάτι το εξιδανικευμένο, κάτι που ανήκει στον χώρο των προσδοκιών, με στοιχεία υπερβατικότητας.
Μια φορά, στην διάρκεια της περιπέτειας της Ελλάδας με τα Μνημόνια, υπήρξε κάπως πειστική εκτέλεσή του - ήταν ο Προϋπολογισμός του 2013, τότε που "παρήχθη" και το πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο ξεπέρασε το προϋπολογισμένο/συμφωνημένο (βέβαια "παίξαμε" λίγο με τις ροές από ΕΕ και τις επιστροφές κερδών των Κεντρικών Τραπεζών). Ήταν, παλιότερα, και δυο Προϋπολογισμοί στα μέσα της δεκαετίας του ΄90, επί Αλέκου Παπαδόπουλου. Κατά τα άλλα, οι Προϋπολογισμοί μας είναι περισσότερο "κουβέντα να γίνεται".
Καθώς όμως βρισκόμαστε σε αληθινά επικίνδυνη στροφή αυτής της περιπέτειας της Ελλάδας (όχι δε της οποιαδήποτε Ελληνικής Κυβέρνησης!...) στις παρυφές της Ευρωζώνης, καθώς και το πολιτικό σκηνικό που προέκυψε από τις κάλπες της 20ης Σεπτεμβρίου έχει στοιχεία κινούμενης άμμου, ο Προϋπολογισμός 2016 υπόσχεται/απειλεί μια συναρπαστική πορεία. Ήδη, η Κυβέρνηση που τον κατέθεσε τον αμφισβητεί προς την κατεύθυνση του πιο αισιόδοξου: μας κάνει λόγο το κείμενο, όπως κατατέθηκε, για έλλειμμα -2,3% του ΑΕΠ το 2015 που τώρα κλείνει, για -1,3% το 2016. Απο βήματος της Βουλής ο Αλέξης Τσίπρας μας εξηγούσε ότι το 2016 θα έχουμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης (υπαινίσσεται μάλιστα: από το α΄ 6μηνο), ενώ από κύκλους του ΥΠΟΙΚ/Ευκλείδη Τσακαλώτου αφηνόταν να βγει προς τα έξω ότι και ο στόχος για το 2015 συνολικά μπορεί και να έχει "1" μπροστά.
Μαγική εικόνα; ΄Οχι αναγκαστικά. Εκείνο που έχει δημιουργήσει ένα παράδοξο θάρρος, μιαν υπορρέουσα θετική εκτίμηση είναι ότι το 2015 που μπήκε με κατάλοιπα ισχνής ανόδου από το 2014 (α΄ 3μηνο στο +0,1%), συνέχισε μέσα και στην βαρουφάκικη αναταραχή, στην φρίκη των capital controls κοκ. με +0,9% το β΄ 3μηνο. Και δεν δείχνει - πρόδρομα σημάδια - να τουμπάρει τώρα, όσο θα αναμενόταν. Η καταναλωτική δαπάνη έσωσε την κατάσταση μ' ένα +1,1% (βέβαια ήταν και οι τουριστικές εισπράξεις...), με τον γνωστό συλλογισμό "παρά να μας τα φάνε με κανένα bail-in, καλύτερα να τα επενδύσουμε μόνοι μας σε διαρκή καταναλωτικά αγαθά" - κάπως έτσι βγήκε και το καλοκαίρι με διακοπές "αφού μπορούμε και φέτος". Έτσι, λοιπόν, προέκυψε η σχετική αισιοδοξία Τσκαλώτου, που βέβαια θα ΄πρεπε να χαλιναγωγηθεί καθώς π.χ. το ΔΝΤ "βλέπει" -5,4% για το δ' 3μηνο φέτος. όμως η αισιοδοξία Τσίπρα για τον ορίζοντα 2016, έτσι όπως ξεκινάει από την αντίληψη ως όλο και κάτι θα αποδώσουν τα "αντιρροπητικά μέτρα", ότι όλο και θα προχωρήσει η υλοποίηση του ΕΣΠΑ/ΣΕΣ (εδώ, βάλτε βαρύ ερωτηματικό: το σύντομο πέρασμα Χριστοδουλάκη σαν να ξύπνησε κάτι, αλλά η φλογίτσα τρεμοπαίζει πάλι), ότι όλο και θα πληρώσει το Δημόσιο τα χρωστούμενα από τα arrears της εποχής Βαρουφάκη, η αισιοδοξία αυτή θα βρει μπροστά της... ακριβώς την σχετικά καλή αρχή του 2015! Μαθηματικά, ακόμη δηλαδή κι αν δεν στολάρει η οικονομία τώρα που γίνεται η βίαια αφαίρεση ζήτησης με τους πολλαπλούς φόρους, τις μειώσεις συντάξεων κοκ., το 2016 θα είναι επιρρεπές σε μεγαλύτερη αντί για μικρότερη υποχώρηση.
Άλλωστε, επειδή ήδη είδαμε την συνεισφορά της καταναλωτικής δαπάνης στο να μην φύγει σαν βαρίδι φέτος η οικονομία, σημειώστε ότι η ιδιωτική κατανάλωση για τον Προϋπολογισμό από ένα -1,6% του ΑΕΠ φέτος προβλέπεται σε ένα -2,4% για το 2016 (ενώ και οι εξαγωγές παραμένουν με αρνητικό πρόσημο).
Αυτά, πάντως θα τα λέμε και θα τα αλέθουμε επί καιρό: άλλωστε το Προσχέδιο Προϋπολογισμού θα΄χει τώρα να βγάλει πέρα την συνάντησή του με Τρόϊκα/Κουαρτέτο, να πλεύσει στα ύδατα των Βρυξελλών... Εκείνο που μάλλον ξώφαλτσα προσπερνιέται, είναι η εικόνα συνεχιζόμενου ζόφου στο μέτωπο της απασχόλησης. Όπου μια μικρή υποχώρηση από το 27% ανεργία που είχαμε πιάσει σαν ταβάνι, δίνει για το 2015 ένα 25,4% (παρόλη την καλή τουριστική σαιζόν), με ακόμη πιο ψηλά, στο 25,8% το 2016. Το γεγονός ότι τέτοια επίπεδα κατάρρευσης της οικονομικής λειτουργίας, αλλά και του κοινωνικού ιστού, προσπερνιέται με αρκετή χαλαρότητα στην δημόσια συζήτησή μας θα έπρεπε να προβληματίσει.
Κατά τα άλλα, στην συζήτηση στην Βουλή τα "ισοδύναμα" τρέχουν τριγύρω σαν παραζαλισμένο κοτόπουλο: μια για το 23% ΦΠΑ στην Παιδεία, μια για την φορολόγηση των αγροτών, μια για την "μικρή ΔΕΗ" και τον ΑΔΜΗΕ, μια για την ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές/στο Ασφαλιστικό.

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 8/9/2015

Μετά την Αμερική, τι;

Είναι πάντα ευχάριστο, είναι και χρήσιμο να βρίσκεσαι σε χώρους με θετικό για σένα κλίμα, να αισθάνεσαι συνοδευμένος ιδίως άμα έχουν προηγηθεί επώδυνες δοκιμασίες και άμα γνωρίζεις ότι ακόμη πιο δύσκολα βρίσκονται μπροστά σου.
Η διάσταση του "ευχάριστο" δεν χρειάζεται επεξηγήσεις: μόνον ιδιαίτερες περιπτώσεις ψυχοπαθολογίας, ατομικές όπως η περίπτωση Βαρουφάκη ή συλλογικές όπως προς στιγμήν η διαφανείσα τάση της Κυβέρνησης Τσίπρα να αγκαλιασθεί με το αδιέξοδο και το Κούγκι, καταλήγουν να θεωρούν πως είναι κάτι το θετικό το να είσαι μόνον εναντίον όλων. Όμως, το να μετατρέψεις το "ευχάριστο" στο αληθινά "χρήσιμο" χρειάζεται κάτι περισσότερο.
Αναφερόμαστε - που αλλού; - στο ταξίδι του νεοεκλεγμένου (για δεύτερη φορά όπως σημείωσε κι ο Μπάρακ Ομπάμα όταν σύστησε τον Αλέξη Τσίπρα στην Μισέλ...), Αλέξη Τσίπρα στις ΗΠΑ. Και στις εκεί επαφές του, και στο συνολικό σκηνικό που τον συνόδευσε ξεκινώντας από την πολυσυζητημένη συμμετοχή του στις εργασίες του ειδικού φόρουμ για την Ελλάδα και την Μεσόγειο που διοργανώθηκε στα πλαίσια του Clinton Global Initiative, του Ιδρύματος Κλίντον, και συνεχίζοντας στις επαφές που είχε στο περιθώριο της Γ.Σ. των Ηνωμένων Εθνών αλλά και σ' εκείνες με την δημοσιογραφική ιεραρχία των N.Y.Times και της Wall Street Journal.
Είναι λιγάκι δείγμα της Ελληνοελληνικής μιζέριας μας, το πόσο θέμα συζήτησης σ' εμάς επεκράτησε να γίνει η κακή επίδοση Τσίπρα στα Αγγλικά (ή, σοβαρότερα, η αίσθηση περιορισμένης προσαρμοστικότητάς του σ' ένα σκηνικό όπως του CGI), την στιγμή που η ουσία βρισκόταν στο πόσο δεκτικό στις Ελληνικές θέσεις/στην Ελληνική προσέγγιση στα πράγματα βρέθηκε το Αμερικανικό/διεθνές σύστημα του 2015. "Λησμονήθηκε" στον εσωτερικό μας διάλογο ότι η συμμετοχή στην εκδήλωση του CGI, δίπλα στον Τζό Στίγκλιτς (και την Λούκα Κατσέλη, που "κράτησε" πλήρως τις εντυπώσεις), δίπλα στον Ιταλό Πρωθυπουργό και τον Τζώρτζ Σόρος και - κυρίως- δίπλα στην ακούραστη πολιτική μηχανή που είναι ο Μπιλ Κλίντον, αφορούσε τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Όταν η Γιάννα Αγγελοπούλου ξεκίνησε αυτήν την ιστορία - που ήταν να έρθει ο προβολέας του CGI στην Ελλάδα, στην Μεσόγειο με διοργάνωση στην Αθήνα (η ιδέα εκείνη εκτροχιάστηκε, μην μένουμε στους λόγους, κι έτσι φθάσαμε στο φόρουμ για Ελλάδα και Μεσόγειο στην Νέα Υόρκη) - είχε απευθυνθεί στον τότε Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και στον τότε διεκδικητή Αλέξη Τσίπρα. Και ήταν ενδιαφέρον το ότι, όσο σ' εμάς προχωρούσε η πολιτική αλλαγή, και των ξένων η δέσμευση στην ιδέα αλλά και των δικών μας η προθυμία συμμετοχής δεν πήγε πίσω. Το ότι η προδιάθεση να "επανακαλυφθεί" η Ελλάδα του τέλους του 2015 ήταν προδιάθεση διάχυτα θετική, ενώ όμως την ίδια στιγμή αναδεικνύονταν οι ασυμβατότητες (η αποστροφή Κλίντον προς Τσίπρα "μπορώ να λέω σε επίδοξους επενδυτές ότι, άμα έρθουν στην Ελλάδα θα πάρουν τα χρήματά τους πίσω;"/they'll get their money back" ήταν κατά διπλή κυριολεξία "όλα τα λεφτά"!) των δυο κόσμων σκέψης/προσέγγισης, αποτελεί την αληθινή πρόκληση για την Ελλάδα.
Την αντελήφθη, έτσι διατυπωμένη, την πρόκληση ο Αλέξης Τσίπρας όταν βρέθηκε να μιλάει για κλάδους επενδυτικού ενδιαφέροντος και για καταπολέμηση της αναποτελεσματικότητας και διαφθοράς στην Ελλάδα μ' έναν σπαρακτικά παρελθοντοστραφή τρόπο; (Εκεί, σαφώς ήταν στην Νέα Υόρκη κι ο Γιώργος Παπανδρέου, που πρώτος πάτησε σ' αυτήν την παγίδα της αυτοκαταγγελιας, κι ακόμη το πληρώνει...) . Θα το δούμε - κυριολεκτικά - τους αμέσως επόμενους μήνες, το αν η Ελλάδα θα καταστεί "δεκτική επενδύσεων"/if Greece becomes investable. Θα επωφεληθεί η Ελλάδα του 2016 - γιατί εκεί, πλέον, βρισκόμαστε - , η Ελλάδα ας πούμε μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την (ελπιζόμενη: ακόμη εκεί βρισκόμαστε) ομαλοποίηση στον χρηματοπιστωτικό χώρο, από την Αμερικανική/διεθνή αντίληψη ότι στα χέρια των Ευρωπαίων "στην Ελλάδα διεξάγεται ένα ακόμη ελεγχόμενο οικονομικό πείραμα" με κίνδυνο να αποτύχει κι αυτό όπως εκείνα του 2010 και του 2012 (Στίγκλιτς), ή απλώς θα θεωρήσει ότι "είχε δίκιο" στην κόντρα με την Γερμανική ορθοδοξία; Η αληθινή πρόκληση - μετά την εμπειρία Αμερικής - είναι πώς η Ελλάδα θα μπορούσε να μπολιάσει την αυριανή Ευρωπαϊκή της πορεία με το ότι "πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι". Όχι αυτό δεν προέρχεται από τους διεθνείς της οικονομίας ή της πολιτικής, αλλά από την αμφιτρύωνα του φόρουμ του CGI για την Ελλάδα, την Γιάννα Αγγελοπούλου. Ακούει κανείς;

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική την 1/10/2015

Δυο βήματα πριν τις εκλογές

Με δυο βασικές τοποθετήσεις - που απέχουν μεταξύ τους λίγες μόνο ημέρες - "υποδέχονται προληπτικά" τις κάλπες της 20ης Σεπτεμβρίου στην Ελλάδα οι "εταίροι" της.
Υπήρξαν και διάφορες άλλες, όπως εκείνη του αμίμητου Γερούν Ντάϊσσελμπλουμ που κάλεσε την Ελλάδα να αποφασίσει αν θέλει να γίνει Βόρεια ή Νότια Κορέα, ή πάλιν εκείνη του Πιερ Μοσκοβισί που δήλωνε προθυμία στήριξης από μέρους των Βρυξελλών της Κυβέρνησης που θα προέλθει από τις κάλπες της 20/9/2015, με προϋπόθεση όμως "σκληρή δουλειά και αίσθημα ευθύνης".
H ουσία, αναμενόμενο, προήλθε από τον Βόλφγκανγκ Σώϋμπλε. Ο οποίος στο άτυπο Eurogroup του Λουξεμβούργου (όπου δεν - ΔΕΝ - υπήρξε αληθινή πρόοδος στον δρόμο/μονοπάτι προς την έναρξη της συζήτησης για την αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους), έκρινε αναγκαίο και επίκαιρο να επαναφέρει - με 3σέλιδο έγγραφο που κατέθεσε και το οποίο διέρρευσε καταλλήλως στην Handelsblatt... - το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας Κράτους εντός Ευρωζώνης. Προσοχή! χρεοκοπίας οργανωμένης, εύτακτης, προβλεπόμενης, με CCA/ρήτρες συλλογικής δράσης που θα υποχρεώνουν τους ομολογιούχους οι οποίοι έχουν κρατικό χαρτί στα χέρια τους να αποδέχονται "αυτόματη παράταση του χρόνου ωρίμανσης των ομολόγων". Συμπληρώστε την εικόνα με το ότι η προσέγγιση Σώϋμπλε αρθρώνεται πάνω στην Ευρωπαϊκή συζήτηση για την ευστάθεια των τραπεζών (που στα χαρτοφυλάκιά τους έχουν τα εν λόγω κρατικά ομόλογα) και τις καταθέσεις των οποίων η λογική Σώϋμπλε δεν δέχεται με τίποτε να οδηγήσει σε αυτόματη Ευρωπαϊκή εγγύηση, ό,τι κι αν λένε οι σχεδιασμοί της "Τραπεζικής Ένωσης".
Αξίζει τώρα, να πάει κανείς λίγες μέρες πιο πίσω. Και να θυμηθεί την τοποθέτηση του Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ, όταν εξηγούσε ότι σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν ανταποκριθεί στην πρόσφατη συμφωνία της με τους "εταίρους", σ' ένα τέτοιο ενδεχόμενο "η στάση της Ευρώπης θα είναι διαφορετική". Πρόκειται για τον ίδιο Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ, ο οποίος - τον κρίσιμο Φεβρουάριο, λίγο μετά την συμφωνία της 20/2/2015 - είχε δημόσια κοντραριστεί με τον Σώϋμπλε για την πρόσθετη πίεση που επιδιωκόταν να ασκηθεί τότε στην Ελλάδα. Και για τον ίδιο Γιουνκέρ που είπε ότι "Ευρώπη είναι ο φούρναρης της Κω που δίνει ψωμί στους πρόσφυγες" (και οι Γερμανοί που τους υποδέχονται με πανώ καλωσορίσματος στον σταθμό του Μονάχου, βέβαια).
Αυτό είναι το πραγματικό σκηνικό, και όχι σ' εκείνο των στημένων, εσωστρεφών ντιμπέιτ των πολιτικών αρχηγών που βασικά πάσχισαν να συσκοτίσουν μάλλον παρά να αποκαλύψουν την στάση τους και τις προθέσεις τους για την "επομένη μέρα". Να παραδεχθούμε, ειν' αλήθεια, ότι ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης με επιμελημένο και σαφή τρόπο αρνήθηκε να προχωρήσει στην παραδοσιακή παροχολογία προεκλογικής λογικής, φθάνοντας μάλιστα στο σημείο να πει, αυστηρά, ότι στα θέματα της Κοινωνικής Ασφάλισης (όπου είναι γνωστό ότι οι ερχόμενοι μήνες θα είναι βουνό), "δεν γίνεται για το 2016 τίποτε". Και πάλι, βέβαια, στο καυτό μέτωπο των αγροτών ούτε ο Μεϊμαράκης άντεξε να μην τάξει πισωγύρισμα στα περίπου δεσμευτικά συμφωνημένα - όμως εκεί είχε φροντίσει να συμπαραταχθεί στην υπόσχεση για αναθεώρηση των συμφωνημένων (με μια ακόμη δόση από τα διαβόητα "ισοδύναμα") και ο Αλέξης Τσίπρας...
Ο οποίος, εξ άλλου, φρόντισε να ξεκαθαρίσει ότι την επόμενη των εκλογών "Η Ελλάδα θα κυβερνηθεί" - απωθώντας έτσι το φάσμα επαναληπτικών εκλογών και προσερχόμενος σε μια λογική συνεργασιών - αν η ρητώς (ακόμη) αποκλείοντας έναν Μεγάλο Συνασπισμό/Grosse Koalition, όπως σταθερά ονειρεύονται και προωθούν οι "εταίροι". Ο Τσίπρας, πάντως, δεν μπόρεσε να μην επιμείνει στους τομείς που θεωρεί ότι έχουν μείνει ανοιχτοί προς διορθωτική διαπραγμάτευση: αναδιάρθρωση του χρέους, "κόκκινα δάνεια"/ανακεφαλαιοποίση των τραπεζών, προσδιορισμός δομής και λειτουργίας του Ταμείου Δημόσιας Περιουσίας, διευθέτηση των εργασιακών, θέματα ΔΕΗ/ΑΔΜΗΕ. (Ενδιαφέρον: ούτε αυτός άφησε πολλά-πολλά ανοιχτά για το Ασφαλιστικό).
Ενώ όμως όλα αυτά δείχνουν - δυο βήματα πριν τις εκλογές - ένα κάποιο μέτρο ρεαλισμού, προσγείωσης στην πραγματική πραγματικότητα, αποδοχής των δεσμεύσεων προς τους "εταίρους", ενώ επίσης και οι δυο μονομάχοι βλέπουν με σχετική σύγκλιση τα θέματα ανάπτυξης/επενδυτικής επανεκκίνησης - καλά, στα λόγια: αλλά πότε η πολιτική τάξη δεν έκανε κάτι άλλο σ' αυτό το μέτωπο προεκλογικά; ούτε τα χρόνια Σημίτη... - υπάρχει ανοιχτό το μεγάλο ερώτημα. "Με τι λογής ανθρώπινο δυναμικό θα περπατήσουν οι επόμενοι μήνες; Και ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ πεισματικά κράτησαν στα ψηφοδέλτιά τους ό,τι παλιό διέθεταν (πλην, για τον ΣΥΡΙΖΑ, των φυγάδων προς ΛΑ.Ε. Λαφαζάνη/Ζωής). Ενώ δεν έκαναν κανένα άνοιγμα προς οτιδήποτε καινούργιο.
Καλό βόλι!

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 17/9/2015

Λίγα ακόμη περί χρέους και "εταίρων"

Δεν θα είναι ακριβώς ενθουσιώδης η υποδοχή που αναμένεται να έχει στο Eurogroup της 12ης Σεπτεμβρίου στο Λουξεμβούργο - ανάμεσα από τα δυο debates της προεκλογικής μας εκστρατείας : έτσι μετράει, βλέπετε, για την Ελλάδα ο χρόνος... - ο Γιώργος Χουλιαράκης, αυτήν την φορά ως υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών. Όχι τίποτε άλλο, αλλά θα υπάρξουν ερωτηματικά για το πώς πορεύονται, παρά την προεκλογικότητα των ημερών, οι πρόδρομες εργασίες για τις ντουζίνες των παρεμβάσεων που περιλαμβάνει η φρέσκια Συμφωνία/Μνημόνιο. Η οποία, θυμίζουμε, στο ξεκίνημά της τουλάχιστον, έχει το χαρακτηριστικό του και χρονικά συγκεκριμένου: μπορεί να "φεύγει" η πρώτη αξιολόγηση/επιθεώρηση εκταμίευση των εναπομενόντων 3 δις της πρώτης δόσης για Νοέμβρη, όμως οι δράσεις που απαιτούνται και η διαμόρφωση συγκεκριμένων προαπαιτούμενων για την συνέχεια δεν έχουν καθόλου "φύγει". (Τώρα, αν θα βρει ανθρώπους να ενημερώσει στην Αθήνα για το κλίμα και το περιεχόμενο του Eurogroup ο Γ. Χουλιαράκης, άλλη ιστορία αυτή...).
Εν τω μεταξύ, με την γνώριμη μέθοδο των διαρροών "από Βρυξέλλες" - ο όρος συχνά καλύπτει και Φρανκφούρτη/ΕΚΤ, αν μη και Βερολίνο - μαθαίναμε εκείνο που είχε φανεί ήδη την προηγούμενη βδομάδα. Ότι, δηλαδή, τα πράγματα κινούνται γρήγορα στα πεδία της διευθέτησης/ελάφρυνσης του χρέους. Όμως, την ίδια στιγμή, οι απαιτήσεις πολιτικής ουσίας προκειμένου να ξεκολλήσει το ζήτημα (που ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καταστήσει λίγο-πολύ κέντρο του αφηγήματος επιτυχίας του στην διαπραγμάτευση, αλλά δίσταζε παράδοξα να το "θυμηθεί" τώρα τελευταία) γίνονται όλο και πιο συγκεκριμένες.
Έτσι, είχαμε την περασμένη βδομάδα - ο αναγνώστης θα το θυμάται - και τον εκπρόσωπο της Κριστίν Λαγκάρντ και τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου, αλλά και πηγές της ΕΚΤ να εξηγούν/να αποδέχονται ότι βρίσκεται προ των θυρών μετακίνηση του δόγματος από την διαβόητη βιωσιμότητα του χρέους (με το τοτεμικό 120% του ΑΕΠ να απειλεί σαν λαιμητόμος) στην "εξυπηρετησιμότητα". Αυτό το πέρασμα, απο το αν ένα stock χρέους είναι sustainable στο αν τα flows της οικονομίας μπορεί να το κάνουν serviceable, είναι όλη η διαφορά για να προχωρήσει η συζήτηση για την Ελλάδα. Ενώ όμως ο φίλος μας Ντάϊσσελμπλουμ, δήλωνε κι αυτός ότι "η ευρεία πλειοψηφία που υπερψήφισε το Πρόγραμμα θα μπορούσε να διευρυνθεί [...] Στο παλιό πρόγραμμα υπήρχε παράγραφος ότι οι όροι δανειοδότησης θα χαλαρώσουν με παράταση του χρόνου αποπληρωμής, μείωση των επιτοκίων κοκ, [παράγραφος] που επανενεργοποιήθηκε", (αποκηρύσσοντας βέβαια το ονομαστικό κούρεμα), η νέα φάση διαρροών έσπευσε να διευκρινίσει ότι θα χρειαστεί "ευρύτερη νομιμοποίηση" στην μετεκλογική Κυβέρνηση, αν είναι να προχωρήσει η ουσιαστική συζήτηση για το χρέος. Ενώ, δε, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έσπευσε με την σειρά του να θυμίσει ότι "προαπαιτούμενο για την ανάπτυξη είναι η ρύθμιση του χρέους [...] Αυτό ήταν προτεραιότητα του ΣΥΡΙΖΑ σε αντίθεση με άλλα κόμματα που κυβέρνησαν και θεωρούσαν το χρέος βιώσιμο", υπήρξε πρόσθετη, σχεδόν διευκρινιστική διαρροή Βρυξελλών ότι "θα ήταν ανόητος κανείς" να προχωρήσει διαπραγμάτευση για το Ελληνικό χρέος "με μόνο 50% του Ελληνικού λαού να στηρίζουν".
Εδώ, καθώς βρισκόμαστε σε απόσταση αναπνοής από τις κάλπες και τα δημοσκοπικά δείχνουν μικρή απόσταση ανάμεσα στα δυο πρώτα κόμματα , διαγράφεται μια προοπτική και συνάμα παρουσιάζεται ένας κίνδυνος. Η προοπτική: όπως ακριβώς ο ΣΥΡΙΖΑ συνειδητοποίησε στην συνθλιπτική διαπραγμάτευση τι επιβάλλουν οι συσχετισμοί στην Ευρώπη - και τώρα βλέπουμε ότι οι θεωρούντες ότι "εμείς θα ορίσουμε τον κόσμο", συσπειρωμένοι στην ΛΑΕ Λαφαζάνη/Ζωής, δεν πολυπείθουν την κοινή γνώμη... - έτσι πλέον τείνει να διαμορφωθεί μια συνείδηση τού ότι αν (ΑΝ) είναι να προχωρήσει η υπόθεση του χρέους, θα χρειαστούν ευρύτερες συναινέσεις. Ενώ ο Αλέξης Τσίπρας μένει στην θέση της μη-συνεργασίας με την Ν.Δ. (όπου ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης έκανε τις συνεργασίες βασική του στρατηγική επιλογή, όταν βρισκόταν σε θέση αδυναμίας), απο πλευράς του Γιάννη Δραγασάκη ήδη επισημαίνεται η εφικτότητα "να μπουν στο μέλλον οι βάσεις για προγραμματικές συγκλίσεις" όσο κι αν στηρίζεται η επίσημη επιδίωξη της αυτοδυναμίας.
Ο κίνδυνος; Ο κίνδυνος είναι η πίεση που ασκείται προς την κατεύθυνση ακριβώς αυτή από πλευράς Βρυξελλών να λειτουργήσει υπονομευτικά γι αυτό που (υποτίθεται ότι) επιδιώκει. Θυμηθείτε πως οι πιέσεις π.χ. Γιουνκέρ στην τελική ευθεία προς τις εκλογές του Ιανουαρίου (για "οικείες πολιτικές δυνάμεις" που εύχονταν να δουν στην εξουσία στην Ελλάδα) οδήγησαν όχι απλώς σε ΣΥΡΙΖΑ, αλλά σε εκδοχή Βαρουφάκη. Μπορεί όσοι στόχευσαν την διευθέτηση του χρέους, τώρα να την υπονομεύσουν;

Δημοσιεύτηκε στην Ναυτεμπορική στις 10/9/2015

Υποκατηγορίες

  • Ο δρόμος χαράζεται περπατώντας


    Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ/η Κυβέρνηση Τσίπρα/η διαπραγματευτική προσέγγιση Βαρουφάκη έχει αναζητήσει ρίζες στον ιδιαίτερο συμβολιστή ποιητή Αντόνιο Ματσάδο.


     

    Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ/η Κυβέρνηση Τσίπρα/η διαπραγματευτική προσέγγιση Βαρουφάκη έχει αναζητήσει ρίζες στον ιδιαίτερο συμβολιστή ποιητή Αντόνιο Ματσάδο. Όμως, έτσι, όπως επενδύθηκαν - με πολύ σώου, με πληθωρικές δηλώσεις, με πενιχρό πολιτικό περιεχόμενο πλην της διάθεσης κόντρας και τα κάποια στοιχεία αναδίπλωσης - οι ημέρες μετά το ξεκίνημα των Ευρωπαϊκών περιπλανήσεων Τσίπρα και (κυρίως!) Βαρουφάκη, αληθινά θυμίζουν το Se hace camino al andar/ Ο δρόμος χαράζεται περπατώντας.
    Έτσι, με αναζήτηση ενός κάποιου περιεχομένου για την πληθωρική φόρμα, φθάσαμε στις Προγραμματικές Δηλώσεις, που κινδυνεύουν να είναι το πιο αστραπιαία μεταφραζόμενο κείμενο στην διεθνή σκηνή! Με το καημένο το "Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης" να επιχειρείται να αποκτήσει αποτύπωση που και τους "έξω" να μην συνταράξει περισσότερο, κι εμάς τους "μέσα" να κρατήσει σε ενθουσιασμό.
    Ενώ όμως φαίνεται ότι τελικά θα καταλήξουμε και με Φόρο Επιδεικτικής Κατανάλωσης (αντί του πεζού Φόρου Πολυτελείας: ο Ανδρέας Παπανδρέου θα δάκρυζε, βλέποντας υλοποίηση Thorstein Verblen) και με Ταμείο Εθνικού Πλούτου (αντί για ΤΑΙΠΕΔ: σοφή η ιδέα να συνδυαστεί η εκποίηση/αξιοποίηση με την υπόσχεση για διάσωση του Ασφαλιστικού), συν μια καμπάνια κατά των ολιγαρχών και της ("μεγάλης") φοροδιαφυγής, τα διαβολεμένα τα νούμερα δεν εμφανίζονται στο προσκήνιο. Στο EuroWorkingGroup η εξήγηση ήταν... οι Προγραμματικές που δεν είχαν αναγνωσθεί! Στο δίδυμο Eurogroup της 11ης/16ης Φεβρουαρίου, το ζήτημα κινδυνεύει να είναι σαφώς πιο δυσάρεστο (η Κορυφή της 12ης είναι ούτως ή άλλως "πολιτική"). Στην σταθερή πίεση των "εταίρων" για νούμερα, για ποσοτικοποίηση των πολιτικών όχι απλώς συγκεκριμένη αλλά και πειστική, η Ελληνική στάση είναι Βαρουφακική: "Give us time and give us space". Που στην πραγματικότητα έχει την ακόλουθη απόδοση: "Δώστε μας χρόνο να σκεφθούμε τι θέλουμε/Δώστε μας περιθώρια μέχρις ότου εσείς (οι "εταίροι") σκεφθείτε τι θα μπορούσατε να δώσετε/πού και πώς θα μπορούσατε να χαλαρώσετε ένα κακοσχεδιασμένο και εκ του αποτελέσματος αποτυχημένο Πρόγραμμα, στο οποίο εμείς ζούμε και πνιγόμαστε (και το βλέπετε) εδώ και 5 χρόνια".
    Στην πιεστική απαίτηση των "εταίρων" για νούμερα, για στοιχεία , η Ελληνική πλευρά αντιπαρατάσσει ενδιαφέρουσες διαβεβαιώσεις, όπως για δημοσιονομική ισορροπία, ή πάλι για (ήπιο) πρωτογενές πλεόνασμα. Το πρόβλημα πού είναι; Έρχεται η δική μας διαβεβαίωση, π.χ. του τύπου: "Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα διαρρυθμιστεί χρονικά, αλλά δεν έχει και δημοσιονομική επίπτωση, άσε που θα σημάνει πρόσθετες ασφαλιστικές εισφορές, άρα... μείωση των απαιτήσεων του Ασφαλιστικού από τον Προϋπολογισμό". Η άλλη πλευρά σπεύδει να παρατηρήσει: "Ωραία, όμως έχετε υπολογίσει πόσο η αύξηση κατωτάτων θα σημάνει σε αύξηση π.χ. του επιδόματος ανεργίας; Και πόσο στα επιδόματα μητρότητας; Πόσο και πώς θα "περάσει" στον υπολογισμό των συντάξεων; Α, ναι, και με τις υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές, πώς την βλέπετε την εισπραξιμότητα;"
    Αυτού του είδους την προσέγγιση, πάτε την τώρα και απλώστε την σ' όλο το φάσμα των Προγραμματικών όπως θα μεταφράζονται σε Πρόγραμμα - όχι πλέον "Θεσσαλονίκης", αλλά "ηπίως ψαλιδισμένο" ώστε να φαντάζει συμβατό με μια συζήτηση Eurogroup...
    Ή δείτε πάλι, την προσέγγιση να ζητηθεί η συμβολική αντικατάσταση της Τρόικας - η οποία και μισήθηκε, αλλά και απέτυχε ως "ελεγκτής" - με κάτι "άλλο". Σαν στοιχείο αυτού του "άλλου" κάποια στιγμή συζητήθηκε (όχι δε μόνον στην Αθήνα) και ο ΟΟΣΑ. Τον οποίο, βέβαια, γνώρισε πρόσφατα η ελληνική κοινή γνώμη ως εμπνευστή του διαβόητου toolkit/της εργαλειοθήκης: έκανε περισσότερο κακό η συζήτηση γύρω από το ζήτημα αυτό, έτσι όπως έγινε, παρά ο,τιδήποτε άλλο στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων.
    Ο ΟΟΣΑ, οργανισμός με εγγενώς διακρατική υφή, ενώ έχει και γνώση και λόγο - και δεν διστάζει να εκφραστεί με σαφήνεια και ένταση - δεν έχει συσχετισθεί με την γεύση επιβολής του ΔΝΤ και των Βρυξελλών. Εχει δε πρόσφατα "γνωρίσει" (με αφορμή το toolkit) την Ελληνική πραγματικότητα απο κοντά, έχει παίξει ρόλο υποβοήθησης των συνεννοήσεων ο Γενικός Διευθυντής του Ανχελ Γκουρία, που θάναι (στις 11 Φεβρουαρίου, κι αυτός!) στην Αθήνα.
    Όμως , με εμάς να αναζητούμε τον όποιο δρόμο περπατώντας, χρειάζεται παρόμοιες τομές να τις προωθήσει η "άλλη πλευρά". Καθώς και να παρατείνει (με δική της πρωτοβουλία;) τον χρόνο που τελειώνει.
    Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

     

    Το κείμενο του Α.Δ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΗ  δημοσιεύτηκε στη ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ 9.2.2015

    Καταμέτρηση Άρθρων:
    0