Thursday, 28 March 2024

Το χρέος να γίνει βιώσιμο τώρα

37a

Δεν θα ήταν καθόλου υπερβολικό να ειπωθεί ότι το επόμενο διάστημα θεωρείται ιστορικής σημασίας τόσο για το μέλλον της Ελλάδας στην Ευρωζώνη όσο και για την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Και αυτό διότι μέχρι να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα, αλλά και έως ότου ανακοινωθούν τα αποτελέσματα της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (18 - 19 Οκτωβρίου 2012), αναφορικά με την έγκριση της επόμενης δόσης των 31,5 δισ. ευρώ, τα πάντα ρει.

Γιατί απέτυχε

Γιατί όμως μετά από σχεδόν τρία χρόνια επίμονων και αιματηρών προσπαθειών είμαστε πάλι σε αυτό το κρίσιμο σημείο; Απλά διότι, τα ελληνικά προγράμματα μέχρι σήμερα έχουν αποτύχει επειδή βασίζονται σε δογματικές και μη ρεαλιστικές απόψεις και θεωρίες που αγνοούν το πώς πραγματικά λειτουργούν οι χρηματαγορές. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η ευρωπαϊκή οικονομική κρίση είναι μια κρίση φερεγγυότητας και όχι απλώς μια κρίση ρευστότητας.

Αν δεν εξασφαλιστεί σύντομα η βιωσιμότητα του χρέους των κρατών και η αποκατάσταση των οικονομικών προβλημάτων των τραπεζών τους, η κρίση θα συνεχίσει να επιδεινώνεται στην Ευρώπη. Τα ελληνικά οικονομικά και χρηματοδοτικά προγράμματα έχουν επανειλημμένα αποτύχει επειδή προσπάθησαν να καταστήσουν το χρέος βιώσιμο σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα και όχι άμεσα όπως οι επενδυτές επιθυμούν.

Επιπροσθέτως, μη έχοντας πλήρη εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση, αλλά αντιθέτως μια τύπου «σταγόνα-σταγόνα» χρηματοδότηση, η Ελλάδα θα δυσκολευτεί να βρει μία επιτυχημένη στρατηγική για την επίλυση της τωρινής κρίσης. Η Ελλάδα χρειάζεται μια νέα στρατηγική επίλυσης κρίσεων και ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα που θα πρέπει να είναι ευρωπαϊκής προσέγγισης, αλλά ελληνικής προέλευσης.

Ωστόσο, όσο περνάει ο χρόνος, ένα «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους στον «επίσημο» τομέα (OSI), δηλαδή στο ΔΝΤ και στην ΕΚΤ, παραμένει όλο και λιγότερο ταμπού και συζητιέται όλο και περισσότερο ανοιχτά. Οι επίσημοι δανειστές μας αναμένονται να δείχνουν σθεναρή αντίσταση σε ένα ελληνικό OSI, αλλά πιθανόν να βρεθούν χωρίς άλλη επιλογή. Προτείνεται να γίνει το χρέος βιώσιμο τώρα, και όχι το 2020 ή ένα άλλο μελλοντικό χρονοδιάγραμμα. Η πρότασή μας για το OSI συμπεριλαμβάνει δυο βασικά στοιχεία: α) Κούρεμα του υπάρχοντος χρέους, και β) Τίτλους ΑΕΠ (GDP-linked warrants) που θα δίνουν τη δυνατότητα στους επενδυτές να ανακτήσουν περισσότερο από το κούρεμα του παλιού χρέους.

Προς συμφέρον όλων

Η πρόταση αυτή ευθυγραμμίζεται με τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων, δηλαδή, της τρόικας, της ελληνικής κυβερνήσεως, του ελληνικού λαού, και των επενδυτών, με ένα κοινό σκοπό: να βοηθήσουν όσο περισσότερο μπορούν την Ελλάδα να επιτύχει υψηλούς, σταθερούς, και βιώσιμους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.

Σε περιόδους χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης, προστατεύει τη βιωσιμότητα και εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους, αφού οι απαιτούμενες πληρωμές κουπονιών των


τίτλων ΑΕΠ θα είναι χαμηλές έως μηδενικές. Σε περιόδους υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, η Ελλάδα θα έχει τους πόρους να πληρώνει τα υψηλότερα κουπόνια των τίτλων ΑΕΠ. Φυσικά χρειάζεται η διαδικασία να είναι αυστηρά ελεγχόμενη για να αποφευχθούν παιχνίδια εις βάρος των επενδυτών που τελικά θα πλήξουν ακόμη περισσότερο την ελληνική αξιοπιστία.

Οι τίτλοι ΑΕΠ που θα ήταν οι πιο κατάλληλοι για ένα OSI θα μπορούσαν να έχουν χαρακτηριστικά παρόμοια με τους αντίστοιχους τίτλους ΑΕΠ που χρησιμοποίησε η Αργεντινή στην αναδιάρθρωση του δικού της χρέους το 2005. Αυτά τα χαρακτηριστικά δύναται να ενεργήσουν σαν ισχυρό κίνητρο προς τους επενδυτές, για μεγαλύτερο κέρδος σε περίπτωση που η χώρα επιτύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, και θα τύχαιναν ανάλογου επενδυτικού ενδιαφέροντος.


Για όσους έχουν αμφιβολίες και προκαταλήψεις για το αν επίσημοι επενδυτές όπως το ΔΝΤ και η EKT μπορούν να έχουν, ή θα πρέπει να δεχθούν τίτλους ΑΕΠ στα χαρτοφυλάκιά τους, αναφέρεται ότι κατά την κρίση του 2007-09 η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα και το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών αγόρασαν μέχρι και μετοχές των τραπεζών και άλλων χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων και εταιρειών που τότε είχαν διασώσει, όπως η Citigroup η AIG, η General Motors και άλλες. Τώρα που πέρασε εκείνη η κρίση, πουλάνε ξανά τις μετοχές αυτές στην αγορά με αρκετά μεγάλο κέρδος, γιατί στο μεταξύ οι τιμές αυτών των μετοχών έχουν ανακτήσει μεγάλο μέρος από την αξία τους.

Αναμφίβολα, η Ελλάδα οφείλει συνάμα να βελτιώσει τη φοροεισπρακτική της ικανότητα, να περιορίσει τη φοροδιαφυγή και την γραφειοκρατία και συγχρόνως να υλοποιήσει όλες εκείνες τις διαρθρωτικές αλλαγές που είναι αναγκαίες για να εκμεταλλευτεί ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν παγκοσμίως.

Των Guillermo Nielsen, Josε M. Barrionuevo, Εμμανουήλ Χατζάκη, Νικόλαου Γεωργικόπουλου

* Ο Dr Guillermo Nielsen είναι πρώην Γενικός Γραμματέας Οικονομικών και ο κύριος διαπραγματευτής της αναδιάρθρωσης του χρέους της Αργεντινής το 2005. Διετέλεσε επίσης πρέσβης της χώρας του στη Γερμανία.

Ο Mr Josε M. Barrionuevo είναι διεθνής οικονομικός σύμβουλος και επικεφαλής της ομάδας των διεθνών τραπεζών που έκανε την αναδιάρθρωση χρέους της Αργεντινής το 2005.

Ο δρ. Εμμανουήλ Χατζάκης είναι διεθνής οικονομικός σύμβουλος και πρώην στέλεχος της Goldman Sachs

Ο δρ. Νικόλαος Γεωργικόπουλος είναι ερευνητής χρηματοοικονομικών στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) και επισκέπτης καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU - Stern Business School).

Add comment


Security code
Refresh