Thursday, 28 March 2024

Κεντροαριστερές; ακροβασίες

Η στήριξη Ευρωπαίων αξιωματούχων και Σοσιαλδημοκρατών προς τον Αλέξη Τσίπρα έχει προκαλέσει σύγχυση στην Κεντροαριστερά του τόπου μας, καθώς δεν συμβιβάζεται με το «αφήγημά» της που θέλει τον ΣΥΡΙΖΑ επικίνδυνο για τη δημοκρατία, ούτε προοδευτικό ούτε φιλοευρωπαϊκό.

Ετσι, αντί να προβληματιστεί αν «ο γιαλός είναι στραβός ή αυτή στραβά αρμενίζει», μετέρχεται απίθανες ακροβασίες για να πείσει πως κακώς η Ευρώπη στηρίζει τον Τσίπρα. Δυστυχώς δε στην εκστρατεία αυτή συμμετέχουν πρόσωπα που στην επιστημονική και πολιτική τους σταδιοδρομία διακρίνονται από σοβαρότητα και μέτρο.

Ενα τέτοιο άρθρο, με αφορμή την πρόσκληση Τσίπρα στο συνέδριο του SPD, δημοσίευσε ο καθηγητής Παναγιώτης Ιωακειμίδης («Τα Νέα», 19/11), ένας από τους πλέον ειδήμονες σε ευρωπαϊκά θέματα στη χώρα μας. Αξίζει νομίζω να σχολιαστεί.

Ο αρθρογράφος παραθέτει τρεις λόγους για τους οποίους οι Ευρωπαίοι Σοσιαλδημοκράτες δεν θα έπρεπε να «εναγκαλίζονται» τον Τσίπρα:

Πρώτον, επειδή, λέει, δεν είναι Σοσιαλδημοκράτης. Ομως ούτε ο Τσίπρας ισχυρίζεται κάτι τέτοιο ούτε οι Γερμανοί τον κάλεσαν ως Σοσιαλδημοκράτη. Να υποθέσω πως ο αρθρογράφος απορρίπτει τον διάλογο με άλλες δυνάμεις της Αριστεράς; Αλλά, προσθέτει, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να είναι συνομιλητής των Σοσιαλδημοκρατών επειδή εφαρμόζει πολιτική λιτότητας. Εδώ πια πρόκειται για θέατρο του παραλόγου.

Ο Τσίπρας κατηγορείται πως εφαρμόζει τη λιτότητα που επέβαλαν οι δανειστές, με σύμφωνη την ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία (και τον Σοσιαλδημοκράτη Ντάισελμπλουμ σε ρόλο-κλειδί). Και που, όταν προσπάθησε να την αποφύγει, σύσσωμοι -και βέβαια και το ΠΑΣΟΚ,-τον κατήγγειλαν, με τον τότε πρόεδρο του SPD Γκάμπριελ να συναινεί δημόσια στο σχέδιο Σόιμπλε για αποπομπή μας από την ευρωζώνη.

Το ΠΑΣΟΚ όμως, που εφάρμοσε την ίδια και πιο έντονη πολιτική λιτότητας από κοινού με τη Ν.Δ., είναι έγκυρος Σοσιαλδημοκράτης συνομιλητής! Αλλά και, παραδόξως, τα μέτρα που λαμβάνονται σήμερα για να αμβλυνθούν κάπως οι επιπτώσεις της λιτότητας χαρακτηρίζονται περιφρονητικά «επιδοματική» πολιτική (αν και το ΚΙΝ.ΑΛΛ. τα ψηφίζει!).

Ας σοβαρευτούμε. Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σχοινί. Η προσπάθεια να βγει το ΚΙΝ.ΑΛΛ. «από τα αριστερά» στην κυβέρνηση στην οικονομική πολιτική εν ονόματι της Σοσιαλδημοκρατίας μόνο χαμόγελα προκαλεί.

Δεύτερον, ο ΣΥΡΙΖΑ, λέει ο Ιωακειμίδης, δεν είναι γνήσιο ευρωπαϊκό κόμμα επειδή δεν συμμερίζεται τα ομοσπονδιακά του οράματα (που, παρεμπιπτόντως, είναι και δικά μου). Και όμως δεν αγνοεί πως αρκετά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα δεν υποστηρίζουν το βάθεμα της ολοκλήρωσης. Ο Τσίπρας, χάρη και στις παραδοσιακές ελληνικές θέσεις (στη διαμόρφωση των οποίων έχει συμβάλει και ο Ιωακειμίδης) και στην κληρονομιά της ανανεωτικής Αριστεράς, είναι πολύ πιο «Ευρωπαίος» από πολλούς Ευρωπαίους Σοσιαλδημοκράτες.

Κυρίως όμως ο Τσίπρας είναι «Ευρωπαίος» επειδή πήρε μιαν οργισμένη κοινωνία που την τσάκισαν τα μνημόνια της σημερινής Ευρώπης και την κράτησε σε ευρωπαϊκά μονοπάτια. Σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στις περισσότερες χώρες όπου κυβερνούσαν ή συγκυβερνούσαν Σοσιαλδημοκράτες και όπου η οργή –για πολύ λιγότερα από όσα υπέστησαν οι Ελληνες– οδήγησε στον αντιευρωπαϊσμό και την Ακροδεξιά. Ακόμη, είναι «Ευρωπαίος» επειδή τόλμησε να προχωρήσει σε μια ευρωπαϊκή λύση του Μακεδονικού την ώρα που οι ντόπιοι «Ευρωπαίοι», Δεξιοί και Σοσιαλδημοκράτες, βυθίζονται στον εθνικισμό για μικροκομματικές σκοπιμότητες.

Ομως, ο Τσίπρας δεν είναι, λέει, Ευρωπαίος και επειδή «πολιτικά προσδένει ολοένα και βαθύτερα τη χώρα με τις ΗΠΑ». Από πού προκύπτει; Υποθέτω από τις δηλώσεις Καμμένου στη Ουάσινγκτον περί νέων αμερικανικών βάσεων που ο αρθρογράφος έσπευσε να αποδεχθεί ως αληθείς («Τα Νέα» 12/10/18).

Δηλαδή, οι Ελληνες Σοσιαλδημοκράτες τι λένε; Καταγγέλλουν πως εγκαταστάθηκαν νέες βάσεις και ζητούν να φύγουν; Και απαιτούν από τους Ευρωπαίους συντρόφους τους να μη συνομιλούν με τον Τσίπρα ως υπερβολικά φιλοαμερικανό; Ελεος, αντιιμπεριαλιστές!

Στο τρίτο του επιχείρημα, ο αρθρογράφος θα μπορούσε ίσως να κερδίσει κάποιο ακροατήριο. Οι Σοσιαλδημοκράτες, λέει, δεν θα έπρεπε να καλούν τον Τσίπρα, αφού επέλεξε ως συγκυβερνήτη τον «ακροδεξιό» Καμμένο. Πράγματι, ένας Σοσιαλδημοκράτης δεν θα είναι ευτυχής από τη συμμαχία με τους ΑΝ.ΕΛΛ.

Παρ' όλο που η συνεργασία Σοσιαλδημοκρατών με σκληρά δεξιά κόμματα δεν είναι άγνωστη στην Ευρώπη. Παρ' όλο που δεν είναι βέβαιο πως ο Καμμένος είναι πιο δεξιός από αρκετούς πολιτικούς που φωλιάζουν σε κόμματα που συγκυβερνούν με Σοσιαλδημοκράτες. Παρ' όλο που όλοι θυμούνται τη συνεργασία Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-ΛΑΟΣ για την κυβέρνηση Παπαδήμου. Παρ' όλο, τέλος, που το ποιος έχει το πάνω χέρι στα μείζονα φάνηκε με το Μακεδονικό, όπου ο μεν Καμμένος παραμερίστηκε, ενώ οι Σαμαράς/Γεωργιάδης επιβλήθηκαν στη Ν.Δ.

Παρά ταύτα, είναι μάλλον βέβαιο πως οι Ευρωπαίοι Σοσιαλδημοκράτες (όπως και όλοι σχεδόν που στηρίζουμε τον Τσίπρα) θεωρούν τη συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. «παρά φύσιν». Και, λογικά, θα θέτουν το ερώτημα: γιατί η συνεργασία αυτή, που πνέει εξάλλου τα λοίσθια, να μην αντικατασταθεί από μια συμμαχία Αριστεράς-Κεντροαριστεράς που θα απέτρεπε την επιστροφή της Δεξιάς; Α, όχι, απαντά το ΚΙΝ.ΑΛΛ. Στόχος μας είναι η στρατηγική ήττα (βλέπε η συντριβή) του ΣΥΡΙΖΑ.

Που θα επιτευχθεί βέβαια μόνο μέσω μιας κυβέρνησης με κορμό τη Δεξιά, καταλαβαίνει ο κάθε λογικός άνθρωπος. Δηλαδή με μια κυβέρνηση αυτών που έφεραν την κρίση, απορρίπτουν τη λύση στο Μακεδονικό και που η κύρια συνιστώσα τους, νεοφιλελεύθερη και διολισθαίνουσα συνεχώς προς τα δεξιά, θα ενισχύει το ΕΛΚ και θα συναγελάζεται σ' αυτό με τους Ορμπαν και Γκρούεφσκι. Χίλιες φορές ΣΥΡΙΖΑ, θα σκέφτονται εύλογα οι περισσότεροι Ευρωπαίοι Σοσιαλδημοκράτες,

Πού καταλήγει ο Ιωακειμίδης; Αφού ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ούτε σοσιαλδημοκρατικός ούτε «γνήσια ευρωπαϊκός», οι Σοσιαλδημοκράτες τον εναγκαλίζονται για να προσθέσουν «δύο-τρεις» έδρες στη δύναμή τους στο Ευρωκοινοβούλιο στο πλαίσιο ενός «κυνικού παιχνιδιού εξουσίας», «χωρίς ιδεολογικό υπόβαθρο».

Είναι κατ' αρχάς ενδιαφέρον πως κάποιος τόσο πεπειραμένος στα ευρωπαϊκά ανακαλύπτει σήμερα πως η «Ευρώπη» και οι Σοσιαλδημοκράτες της δεν έχουν πάντα ευγενή κίνητρα ιδεολογίας και αλληλεγγύης, αλλά συχνά καθοδηγούνται από στενά κομματικά και εθνικά συμφέροντα. Οταν αυτό επισημαινόταν προ ετών για τα τερατώδη μνημόνια, οι «εκσυγχρονιστές» κατήγγελλαν κάθε αμφισβήτηση του καλοπροαίρετου των εταίρων μας ως έγκλημα καθοσιώσεως και απόδειξη αντιευρωπαϊσμού.

Να λοιπόν που τώρα προσγειώνονται στην πραγματική ευρωπαϊκή πολιτική. Θα μπορούσε λ.χ. να παρατηρηθεί πως ένας από τους λόγους των εγκωμίων προς τον Τσίπρα είναι πως, με τους πονοκέφαλους που έχουν σήμερα (Ιταλία, Τραμπ, Brexit, Ακροδεξιές), οι Ευρωπαίοι είναι ευτυχείς που η Ελλάδα έφυγε από την ατζέντα των προβλημάτων και μπορούν μάλιστα να τη διαφημίζουν ως success story, χωρίς να τους πολυαπασχολεί τι θα γίνει σε μερικά χρόνια κι αν η πορεία στην οποία μας έβαλαν είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμη. Ακριβώς όπως το 2012-15 μπάλωσαν την ευρωζώνη και τις τράπεζές τους με τα μνημόνια, αδιαφορώντας για τις ευρύτερες επιπτώσεις σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Ομως όσοι διαγιγνώσκουν πως για τους Σοσιαλδημοκράτες η όλη υπόθεση αφορά μόνο τις (περισσότερες πάντως από «2-3») έδρες του ΣΥΡΙΖΑ στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο κάνουν μεγάλο λάθος. Στην καταρρέουσα ευρωπαϊκή σοΣιαλδημοκρατία διεξάγεται σήμερα μια σύγκρουση, από την οποία θα κριθεί η επιβίωσή της, όπως και αυτή του συνόλου της Αριστεράς, ίσως δε και της Ευρώπης. Από τη μια είναι η πεπατημένη της ομηρίας στον νεοφιλελευθερισμό και τις κυβερνητικές συμπαρατάξεις με μια Δεξιά που μετακινείται ραγδαία προς την Ακροδεξιά.

Από την άλλη μια αριστερή στροφή, με απόρριψη της λιτότητας και των ακραίων ανισοτήτων και με επίκεντρο την αλληλεγγύη. Ο δεύτερος δρόμος απαιτεί τη σύγκλιση όλων των συνιστωσών της φιλοευρωπαϊκής Αριστεράς και των Πρασίνων. Η συνεργασία με τον Τσίπρα, που είναι ο πλέον αξιόπιστος και φιλοευρωπαίος εκπρόσωπος της ριζοσπαστικής Αριστεράς, συμβολίζει αυτόν ακριβώς τον δρόμο. Γι' αυτό και τον κάλεσαν και τον χειροκρότησαν στο SPD.

Το ΠΑΣΟΚ, που οι ιστορικές του καταβολές το τοποθετούν, έστω και ιδιόμορφα, στην Αριστερά της Σοσιαλδημοκρατίας, μεταλλάχθηκε τα τελευταία χρόνια σε ένα από τα πιο δεξιά κόμματα του χώρου. Και το πλήρωσε με τη συρρίκνωση που έγινε γνωστή διεθνώς ως «πασοκοποίηση». Σήμερα οι επίγονοί του καλούνται, μάλλον για τελευταία φορά, να πάρουν θέση στη μεγάλη μάχη που διεξάγεται και να συμπαραταχθούν με τις δυνάμεις που επιζητούν έναν άλλο, αριστερό δρόμο για τη Σοσιαλδημοκρατία.

Στην Ελλάδα αυτό θα σήμαινε να εγκαταλείψουν τον υστερικό αντι-ΣΥΡΙΖΑϊσμό, τις ιδεολογικοπολιτικές ακροβασίες και τα φρούδα όνειρα επιστροφής στα «περασμένα μεγαλεία» και να αναζητήσουν διάλογο και συγκλίσεις με το κόμμα που αποτελεί τον κύριο κορμό της προοδευτικής παράταξης στη χώρα μας. Μόνο έτσι, φοβάμαι, θα αποφύγουν την παραπέρα συρρίκνωση, αλλά, κυρίως, θα συμβάλουν στη συγκρότηση αξιόπιστης εναλλακτικής σε μια επερχόμενη σκληρή Δεξιά, σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Εννοείται βέβαια ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να συμβάλει στη συγκρότηση μιας τέτοιας εναλλακτικής, όχι μόνο συγκλίνοντας με την ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία και ενισχύοντας το κοινωνικό του προφίλ, αλλά και εγκαταλείποντας πολιτικές, όπως η άκρατη σκανδαλολογία, που θυμίζουν περισσότερο δεξιούς λαϊκισμούς.

*Δημοσιεύτηκε στην "Εφημερίδα των Συντακτών" στις 28/11/2018. 

Add comment


Security code
Refresh