Χωρίς ενέσεις αισιοδοξίας, δεν είναι εύκολο να περπατήσει η κοινή γνώμη τους μήνες που μας έρχονται και όπου θα κατασταλάξει η επίπτωση από την συνεχιζόμενη – μην μασάμε τα λόγια μας! – πανδημία του κορωνοϊού. Άλλωστε, το ξεκίνημα του ανοίγματος της αγοράς αυτήν την εβδομάδα, περισσότερο ως ένα γύμνασμα της αισιοδοξίας επιδιώχθηκε, παρά σαν ένας υπολογισμός επαναφοράς του τζίρου. Αλλά και χωρίς σοβαρή προσγειωμένη στάση, δύσκολα θα κρατηθεί η κατάσταση σε διαχειρίσιμα πλαίσια.
Γιατί αυτή η εισαγωγική παρατήρηση; Διότι, δίνοντας τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού 2020 (προσωρινά στοιχεία, μην το ξεχνούμε) ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης – ο ίδιος που, μονότονα, υπενθυμίζει ότι οι δαπάνες για προγράμματα στήριξης κατά της πανδημίας και ο δανεισμός που τα συνοδεύει/χρηματοδοτεί δεν είναι παρά «φόροι του αύριο»... - ανακοίνωσε το ζαλιστικό νούμερο πρωτογενούς ελλείμματος για την χρονιά στα 18,2 δις ευρώ με μια προσπάθεια αυτοκαθησυχασμού.
Δηλαδή πώς; Δεν έθεσε την έμφαση στην σύγκριση με το πρωτογενές πλεόνασμα (την θυμόσαστε την έννοια;) 5 δις ευρώ της προηγούμενης χρονιάς – του 2019 – αλλά με την πρόβλεψη για πρωτογενές έλλειμμα 19,6 δις που είχε διατυπωθεί για το 2020. [Για να μην χάνουμε τις αναλογίες; με Ελληνικό ΑΕΠ στα 168 δις μετά την βύθιση της πανδημίας έναντι των 183,5 του αναθεωρημένου 2019, δίνει περσινό έλλειμμα 11% έναντι πλεονάσματος 2,7% του 2019. Το άνοιγμα είναι εκείνο που ζαλίζει]. Όμως... πότε ήταν η εν λόγω πρόβλεψη για το 2020; Στο τέλος του φθινοπώρου, στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2021! Βέβαια, δεν έκρυψε ο Θ. Σκυλακάκης ότι το αποτέλεσμα του 2020 «βοηθήθηκε» στην τελική ευθεία από σχεδόν 650 εκατ. ευρώ από επιστροφή ANFAs, συν κατά 605 εκατ. από υποεκτέλεση του τακτικού προϋπολογισμού (ευγενικά αυτό λέγεται «εξοικονόμηση δαπανών»).
Την ίδια στιγμή – και αυτό είναι ουσιωδέστερο για το πώς θα πάνε τα πράγματα από δω και πέρα – οι προβλέψεις για ανάκαμψη με ρυθμό 4,5% για το 2021 (έναντι της υποχώρησης κατά 10,5% για το σύνολο της χρονιάς που έκλεισε) χλωμαίνουν, όσο οι μέρες προχωρούν. Ενώ οι επίσημες προβλέψεις δεν αναθεωρούνται, η συνισταμένη των προβλέψεων τραπεζών και οίκων δείχνει πλέον προς το 2,5%. Δεν πρόκειται για ελληνική ιδιαιτερότητα, εδώ. Και για τις οικονομίες της ΕΕ/Ευρωζώνης, αντίστοιχη είναι η υποχώρηση, καθώς τα lock-down (σε κάθε χώρα, βέβαια, η έννοια του lock-down διαφέρει) συνεχίζονται και καθώς το δεύτερο και τρίτο κύμα της πανδημίας εξαπλώνεται.
Σ' αυτό το σημείο, η αισιοδοξία μετακαλεί εις ενίσχυσιν την επιτάχυνση της προόδου των εμβολιασμών. Αρκεί μόνον να μην δικαιωθεί μια επισήμανση Γ. Στουρνάρα (στο CNBC, αρχές Δεκεμβρίου 2020 ...) ότι αν δεν προχωρήσουν γρήγορα οι εμβολιασμοί θα έχουμε πρόβλημα! Ήδη, όσοι χειροκροτούσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έγκαιρη διαπραγμάτευση της από κοινού προμήθειας εμβολίων για την κοινή «Ευρωπαϊκή απάντηση», τώρα αρχίζουν πολιτισμένο λιθοβολισμό της για καθυστερήσεις. Και αρχίζουν πρωτοβουλίες αρχηγών Κυβερνήσεων (όπως Μητσοτάκη-Κούρτς-Φρεντερισεν) για επίσπευση της καμπάνιας εμβολιασμών, δηλαδή για επίσπευση της έγκρισης του εμβολίου AstraZeneca/Οξφόρδης και για «ξεκόλλημα» του Pfizer/BioNTech.
*Δημοσιεύτηκε στην economia.gr στις 23/1/2021.