Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Εκλογικές Σημειώσεις

Κυριακή 25 Ιανουαρίου 11:00 μμ και κατεβαίνω μαζί με συναδέλφους ανταποκριτές ξένου τύπου προς τα Προπύλαια για να δούμε και να ακούσουμε μαζί το νικητήριο χαιρετισμό του Αλέξη Τσίπρα. Ακολουθεί ένα σύντομο σημειωματάριο των όσων είδα, συζήτησα και άκουσα.
Ο Αλέξης Τσίπρας, 40 ετών, νέος πρωθυπουργός της Ελλαδας είναι αυτή τη στιγμή ίσως ο πιο δημοφιλής νεοέλληνας στον πλανήτη. Το βράδυ των εκλογών μπροστά στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών έδωσε την εικόνα μιας Ελλάδας δυναμικής, αισιόδοξης, νεανικής που τολμά να πει όχι στην παράλογη λιτότητα των Ευρωπαικών ελίτ («Τέλος στον εφιάλτη της λιτότητας» έγραφε ανήμερα στους New York Timew ο νομπελίστας Paul Krugman). Ούτε ελλείμματα, ούτε εξουθενωτικά πλεονάσματα, συμφωνία αμοιβαία επωφελής με τους ευρωπαίους εταίρους αλλά όχι υποταγή. Τίποτε το ακραίο, τίποτε το παράλογο. Ήρεμη αισιόδοξη δύναμη. Η καλύτερη διαφήμιση γι ατην Ελλάδα μετά από πέντε χρόνια δυσφήμισης, ταπείνωσης, μιζέριας.
Αυτά ήταν τα λόγια ενός συναδέλφου ανταποκριτή ευρωπαικής δημόσιας τηλεόρασης που συνεχίζει «Ο Αλέξης Τσίπρας πριν καν αναλάβει πρωθυπουργός ανταπέδωσε στους ψηφοφόρους του και σε όλους τους Έλληνες μια μεγάλη προσφορά. Η πιο γερασμένη δημογραφικά κοινωνία της Ευρώπης τρία βήματα πριν το γκρεμό εξέλεξε τον νεότερο πρωθυπουργό στην ιστορία της και από του νεότερους στην Ευρώπη και τον κόσμο πετώντας το μπαλάκι στην αυλή της Μέρκελ. Με δεδομένο ότι ο Τσίπρας θυμίζει στους νέους της Ευρώπης ότι everything is possible η κ Μέρκελ θα έχει σοβαρά διλήμματα συμπεριφοράς. Και αυτό το κλίμα με την μουσική και τις Ευρωπαικές σημαίες είναι πολύ έξυπνο σκηνικό. Έπαινος λοιπόν και στον ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο στον Τσίπρα», συνέχισε. Το ροκ γκρουπ Clash με το «Rock of the Casbah», το Bella ciao, η Vanessa May, μουσική εξαιρετική για την περίσταση, σημαίες και πολύγλωσσα πανώ παντού, 740 ξένοι δημοσιογράφοι, κανάλια, ραδιόφωνα, χαρακτήρας γιορτής.
Το μήνυμα σαφές. Η σελίδα αλλάζει και για την Ευρώπη. Οι μισές λέξεις στο πανηγυρικό δεκάλεπτο του Τσίπρα στα Προπύλαια αφορούσαν την Ευρώπη. Εκατομμύρια οθόνες στην Ευρώπη έβλεπαν live, μια άλλη, αφανή ως τώρα, Ελλάδα. Άκουγαν χρόνια τώρα όλο τα ίδια ονόματα, Papandreou, Karamanlis, Mitsotakis, εσχάτως Samaras το γνωστό Greek oligarchic nepotism (ολιγαρχικη οικογενειοκρατία). Χρεωκοπημένη ελληνική ολιγαρχία κάθε μορφής.
Εκείνη την στιγμή άρχισαν να έρχονται στο κινητό μου sms και email από φίλους και συναδέλφους στο εξωτερικό. Η παγκόσμια δύναμη της εικόνας είναι σαγηνευτικά μεγάλη. «Je veux venir vivre en Grece» η Συλβί Γ., γαλλίδα δημοσιογράφος από το Παρίσι (θέλω να έρθω να ζήσω στην Ελλάδα». «Συγχαρητήρια στην Ελλάδα», Ντανιέλα, Ιταλίδα ψυχαναλύτρια. "Tsipras is the greek option of the American Dream. Being 'nobody' and then to become prime minister without the support and even against the media moguls. Alexis, Yes, we can", o Ρίτσαρντ από τις ΗΠΑ. Και άλλα πολλά.
Επειδή πιστεύω στην αμερόληπτη δημοσιογραφία της εμπειρίας κατηφόρησα στην συνέχεια προς την οδό Κοραή για να φτάσω στο προεκλογικό περίπτερο του ΣΥΡΙΖΑ στην πλατεία Κλαυθμώνος για να 'οσμιστώ' από κοντά τους ανθρώπους που συντέλεσαν σε αυτό το θεαματικό 36,3% των ψήφων (σ.σ. Declaration of interest, ελληνιστί, δημοσιογραφική δήλωση ενδιαφέροντος. Δεν ανήκω, δεν είμαι μέλος στο ΣΥΡΙΖΑ και ως δημοσιογράφος ποτέ δεν ήμουν μέλος κάποιου πολιτικού κόμματος. Ως πολίτης ανήκα ανέκαθεν στον χώρο της ανεξάρτητης Αριστεράς ή μάλλον καλύτερα της ανεξάρτητης «φιλοσοφικής Αριστεράς»)
Ενθουσιασμός, χαρά εναγκαλισμοί και ασπασμοί ήσαν τα κυρίαρχα συναισθήματα ανάμεσα στα 4 έως 5 χιλιάδες άτομα γύρω και μέσα στον εκλογικό κέντρο. Πολλοι νεαροί στην ηλικία με «εναλλακτικό» στην πλεινότητα τους ντύσιμο, ανέμελοι και χαρωποί, αρκετοί της Γενιάς του Πολυτεχνείου μέλη του αντιδικτατορικού κινήματος και των πρώτων καταλήψεων του 1979-80 – συνάντησα πολλούς φίλους και γνωστούς από τότε- και εξίσου αρκετοί από την γενιά των παλιών Αγωνιστών της Αριστεράς, εμφύλιος και μετά, κυρίως γυναίκες. Οι τρεις γενιές του ΣΥΡΙΖΑ ήσαν εκεί. Δεν είναι τυχαίο που την επόμενη ημέρα η πρώτη τριπλά συμβολική ενέργεια του πρωθυπουργού, πλέον, Αλέξη Τσίπρα ήταν να αποτίσει φόρο τιμής στους εκτελεστέντες κομμουνιστές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής από τα Γερμανικά στρατεύματα Κατοχής. Φόρος τιμής και υπενθύμιση ανεκπλήρωτης ήθικής και υλικής οφειλής της Γερμανίας την ίδια ακριβώς ημέρα της παγκόσμιας επετείου των 75 χρόνων από την απελευθέρωση του κολαστηρίου του Άουσβιτς / Μπιρκενάου, την ίδια σχεδόν ώρα που η κ Μέρκελ υπενθύμιζε με ενα πολύ μεστό λόγο στους συμπατριώτες της «ότι οι Γερμανοί ποτέ πια δεν πρέπει να υιοθετήσουν τον ρατσισμό και τον αντισημιτισμό». Υπενθύμιση επίσης του αφηγήματος ΣΥΡΙΖΑ προς το εσωτερικό της χώρας ότι είναι η πρώτη φορά που η Αριστερά αναλαμβάνει με την δημοκρατική ψήφο των πολιτών την διακυβέρνηση του κράτους. Και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι χθεσινός. Ενσωματώνει τις καλύτερες πλευρές των πολλαπλών κυμάτων αγώνα της Ελληνικής Αριστεράς.

Από το ροκ στην Δημητρώφ
Συχνά η μουσική λέει τα πάντα χωρίς λόγια. Έτσι η μουσική υπόκρουση στο εκλογικό κέντρο της Κλαυθμώνος ήταν διαφορετική από τον πανηγυρικό Τσίπρα λίγη ώρα πριν, 300 μέτρα πιο πάνω. Αντί για το μαχητικό ροκ υπήρχει το « Στ' άρματα, στ' αρματα εμπρός τον αγώνα» , η Διεθνής, πάντα το μοναδικό Bella ciao,το τραγούδι του Δημητρώφ, « Μαύρα κοράκια με νύχια γαμψά», το « Αν η μισή μου καρδιά βρίσκεται εδωπέρα η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται», Ναζίμ Χικμέτ με την μοναδική φωνή της Μαρίας Δημητριάδη.
Εκεί πάνω στην Κίνα και τον Δημητρώφ πέφτω πρόσωπο με πρόσωπο με την φίλη και συναγωνίστρια στον αντιδικτατορικό αγώνα Άννα Φιλίνη (υποψήφια Επικρατείας με τον ΣΥΡΙΖΑ). Η Άννα Φιλίνη ήταν μαζί με τους Χρήστο Μπίστη και Πέτρο Στάγκο ιδρυτικό μέλος το 1972 στο Βερολίνο του Επαναστατικού Κομμουνιστικού Κινήματος Ελλάδας (ΕΚΚΕ) που οι νεότεροι το αγνοούν πλήρως αλλά ήταν μια οργάνωση που έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην Εξέγερση του Πολυτεχνείου και στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης εκπροσωπόντας στην Ελλάδα μια καινοτομική, αμφισβητησιακή εκδοχή του μαοισμού και μια δόση φιλο- ευρωπαικότητας στην τότε εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Φοιτητική οργάνωση του ΕΚΚΕ ήταν η ΑΑΣΠΕ (Αντιφασιστική, Αντιιμπεριαλιστική Σπουδαστική Παράταξη Ελλάδας) που μαζί με τον Ρήγα Φεραίο Β' Πανελλαδική (Γιάννης Μηλιός, Δημ. Ψαρράς, Δημ Τρίμης, Γιάννης Μαυρής και ο... Χρύσανθος Λαζαρίδης) πυροδότησαν το λεγόμενο «δεύτερο» φοιτητικό κίνημα με τις μαζικές καταλήψεις των ΑΕΙ 1979-80 ενάντια στον ν815. Μαζί και ο Αντώνης Νταβανέλος, ο Ρούντι Ρινάλντι που εκπροσωπούν σήμερα τις πιο αριστερές συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ. Μαζί και η Τασία Χριστοδουλοπούλου και η Νάντια Βαλαβάνη (τότε ΚΝΕ) όπως και ο Παναγιώτης Λαφαζάνης (επίσης). Ο Νίκος Βούτσης, ο Δημ. Παπαδημούλης, ο Γ Σταθάκης, ο Νίκος Φίλης πιο κλασσικοί Ρηγάδες ήσαν όλοι εκεί σε μια ενδαφέρουσα σύνθεση αναστοχαστικής ιστορίας που δρά στο παρόν.
Για την μικροιστορία της εποχής και την καταγραφή της πάντως «ήμουν και εγώ εκεί» το '70 ιδρυτικό μέλος της ΑΑΣΠΕ ως μαθητής «καθοδηγούμενος» από τον Δημήτρη Κουμάνταρο, τον Αλέξη Καρακάσογλου, απίστευτοι ρήτορες και οι δυο που συγκινούσαν τα συνέδρια της ΕΦΕΕ (όπου ο Βαγγέλης Βενιζέλος, ως εκπρόσωπος του κεντρώου ΚΟΔΗΣΟ ήταν εξίσου καλός ρήτορας), τον Γιάννη Μήλιο (ζει στις ΗΠΑ), τον σεμνό και αγρίως ξυλοκοπηθέντα από την χούντα Νίκο Κουτρέτση και μετά την μεταπολίτευση μαζί με τον Στέλιο Κούλογλου (tvxs και ήδη ευρωβουλευτή ΣΥΡΙΖΑ), τον Νίκο Μιχαλίτση (στέλεχος ΕΡΤ, η πρώτη φωνή αντίστασης στο «μαύρο») και πολλούς άλλους προσπαθήσαμε ένα διαφορετικό, καινοτομικά φοιτητικό κίνημα σε συνθήκες κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Με μικρή επιτυχία. Το 1981 αποφασίσαμε συλλογικά την ολοκλήρωση δράσης της ΑΑΣΠΕ (κάτι μάλλον μοναδικό γιατί στην Ελλάδα οι συλλογικές πρωτοβουλίες σπανίως διαλύονται συντεταγμένα, καταρρέουν χωρίς να το αναγνωρίζουν). Για να κλείνουμε όμως αυτή την ιστορική αναδρομή (που έχει όμως σημασία για το σήμερα) και να ξαναγυρίσουμε στην Άννα Φιλίνη την «καρδιά στην Κίνα» και τον μουσικό Δημητρώφ (ηγέτης της Κομμουνιστικής Διεθνούς και του Βουλγαρικού ΚΚ επί Στάλιν) της λέω «Άννα, το κλίμα, η μουσική και πολλοί εδώ μου θυμίζουν το 1975. Δεν είναι περίεργο, 40 χρόνια μετά»;
Η σύντομη συζήτησή μας που συνεχίστηκε με άλλους φίλους στην συνέχεια κυρίως με το συνάδελφο δημοσιογράφο της Καθημερινής Νίκο Ξυδάκη (ήδη αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού) δίνει μια εκδοχή των γεγονότων που μένει να επαληθευτεί. Ότι δηλαδή οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 ολοκληρώνουν μια εκκρεμότητα της μεταπολίτευσης που είχε παραμεριστεί κι ανοίγουν το δρόμο για μια πραγματική νέα μεταπολίτευση που θα παρακάμψει τις στρεβλώσεις της προηγούμενης. Ότι ιδίως το ΠΑΣΟΚ αξιοποίησε μία μόνον πλευρά του τεράστιου δυναμικού ανανέωσης της μεταπολίτευσης ενσωματώνοντας στελέχη της Γενιάς του Πολυτεχνείου στον μετέπειτα ολιγαρχικό κομματικοκρατικό σύστημα - που αναπαρήγε στη συνέχεια και η ΝΔ – αφυδατώνοντας και στρεβλώνοντας το μήνυμα του ριζικού, δημοκρατικού εκχυγχρονισμού της χώρας. Όσοι από αυτή την γενιά δεν εντάχθηκαν (μειονότητα στον αριθμό) στο κυρίαρχο κομματικό σύστημα εξουσίας επαναφέρουν σήμερα τα αιτήματα ριζικής αλλαγής και ανανέωσης που εκκρεμούν. Μαζί με την νεότερη γενιά των σαραντάρηδων και το ΣΥΡΙΖΑ. Από εκεί προκύπτει και το αφήγημα ΣΥΡΙΖΑ για τις τρεις γενιές της Αριστεράς. Η σύνθεση της νέας κυβέρνηση αλλά και η βόλτα στο επιτελείο ΣΥΡΙΖΑ το βράδυ των εκλογών μάλλον το επιβεβαιώνει. Άλλωστε το 60% των υπουργών στη νέα κυβέρνηση ανήκουν σ' αυτή τη γενιά του αντιδικτατορικού αγώνα. Η πράξη θα δώσει την τελική αξιολόγηση.


Μα που είναι τα κορναρίσματα, οι σημαίες και τα αυτοκίνητα του ΣΥΡΙΖΑ;
Έκπληκτοι από την έλλειψη έξαλλων κομματικών πανηγυρισμών οπαδικού τύπου όπως αυτό συνέβαινε στο παρελθόν με τους «κομματικούς» στρατούς ΠΑΣΟΚ και ΝΔ που προξενούσαν για ώρες μποτιλιάρισμα στο κέντρο της Αθήνας συνάδελφοι από την Πορτογαλική και Ισπανική τηλεόραση με τους οποίους είχαμε μιλήσει πριν δυο ημέρες στην ertopen ρώτησαν: «Μα με τέτοια εκλογική νίκη γιατί δεν φίνεται αυτό που ξέραμε στην Αθήνα; Δεν έχουν αυτοκίνητα τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ;» Τους εξήγησα ότι από το 2010 έχουν μειωθεί τέτοια φαινόμενα και αυτό αποτελεί θετικό δείγμα πολιτικού πολιτισμού. Το ότι οι «κομμματικοί» στρατοί ΠΑΣΟΚ –ΝΔ ανέπτυσσαν «άγριους» πανηγυρισμούς γιατί τους δίνονταν η υπόσχεση λαφυραγώγησης του κράτους. Αντίθετα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένας χαλαρός, πολυτασικός κομματικός σχηματισμός εν εξελίξει, που διαπνέεται από μια σκληρή κριτική στον κομματικό πατριωτισμό των κομμάτων εξουσίας. Και τα μέλη του είχαν το πρώτο, χαρούμενο βράδυ των εκλογών εμφανή την αμηχανία στον ερχομό της ευθύνης διακυβέρνησης της χώρας. Τόσα χρόνια σκληρής κριτικής στην εξουσία και το κράτος έχουν συνέπειες. Η αφήγηση τελειώνει εδώ και ελπίζω ότι θα βοηθήσει να διαμορφώσετε γνώμη για τα δυνατά σημεία αλλά και τις ελλείψεις και τις αντιφάσεις ενός κόμματος- φαινόμενο που από το 4,8% των ψήφων το 2009 έφτασε στο 36,3% το 2015 και ενός πρωθυπουργού που σε ηλικία 40 χρονών αναλαμβάνει την διακυβέρνηση της χώρας στην πιο δύσκολη στιγμή.

Περικλής Βασιλόπουλος
Δημοσιογράφος
Διατέλεσε ανταποκριτής ξένου τύπου στο Παρίσι 1984-1987 και το Λονδίνο 1991-1996

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση