Παρασκευή, 29 Μάρτιος 2024

Η διαδρομή του Σύριζα

1. Ο ΣΥΡΙΖΑ από ένα μικρό κόμμα του 4% με ουτοπική ιδεολογία και μαξιμαλιστικές θέσεις κατόρθωσε να γίνει η «πρώτη φορά αριστερά». Για να το καταφέρει, αναγκάστηκε να συμμαχήσει με τους Ανεξάρτητους Έλληνες – ένα ακραίο, εθνολαϊκιστικό κόμμα που προέκυψε από την τότε πολιτική συγκυρία. Ήταν το πρώτο βασικό λάθος του. Θα έπρεπε να κάνει πιο συστηματικές προσπάθειες για να βρει έναν πιο κατάλληλο σύμμαχο. Αν δεν τον έβρισκε, θα έπρεπε να οργανωθεί καλύτερα και να διεκδικήσει την εξουσία αργότερα.

2. Από την άλλη μεριά, μετά τους πρώτους έξι μήνες με αβέβαιο βηματισμό, παρατηρούμε μια σειρά από θετικές εξελίξεις. Πρώτα την αποχώρηση της Αριστερής Πλατφόρμας και αργότερα του Γιάνη Βαρουφάκη ο οποίος κινδύνευσε να οδηγήσει τη χώρα σε Grexit. Ο Αλέξης Τσίπρας κάνοντας έναν επώδυνο ελιγμό κατόρθωσε να αποφύγει την έξοδο από την ΕΕ αποδεχόμενος ένα εξαιρετικά τμωρητικό μνημόνιο. Το υλοποίησε μέχρι τέλους. Μια δεύτερη σημαντική στροφή του προέδρου του κόμματος ήταν το σταδιακό άνοιγμα προς τον μεσαίο χώρο που οδήγησε στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. Ενώ μια σημαντική μερίδα του κόμματος αντέδρασε στην παραπάνω κίνηση, με το επιχείρημα πως με αυτό τον τρόπο το κόμμα θα έχανε την ταυτότητά του ως «γνήσιο» αριστερό κόμμα, ο Αλέξης Τσίπρας κέρδισε αυτή τη μάχη. Παρά τις διαφωνίες στο εσωτερικό του κόμματος, το άνοιγμα προς το κέντρο έγινε.

3. Στη δύσκολη περίοδο που διανύουμε όπου η αντοχή των πολιτών είναι στο ναδίρ, ο Αλέξης Τσίπρας πρότεινε ένα μορατόριουμ. Χωρίς να σημαίνει ότι η Βουλή θα σταματούσε να νομοθετεί, πρότεινε η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση να συμφωνήσουν στην αποφυγή μέχρι το τέλος της πανδημίας ευαίσθητων πολιτικών θεμάτων, αντικείμενο διενέξεων που οδηγούν σε κινητοποιήσεις και κατ' επέκταση σε αύξηση των κρουσμάτων. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη το αρνήθηκε. Σε συνδυασμό με την αλλοπρόσαλλη υγειονομική πολιτική, προχώρησε σε μια σειρά από αυταρχικά μέτρα. Ανάμεσα σε αυτά παραδειγματική είναι η εγκατάσταση αστυνομικής φρουράς στον πανεπιστημιακό χώρο – φρουράς που θα αναφέρεται στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη. Με αυτή την απόφαση ο πρωθυπουργός αγνόησε άλλους, πιο αποτελεσματικούς και λιγότερο βίαιους, τρόπους επίλυσης των δυσλειτουργιών του πανεπιστήμιου. Τρόπους που στήριξαν ακόμη και σημαντικές προσωπικότητες της ΝΔ. Αυτή η άκαιρη αλλά και άστοχη πολιτική απόφαση οδήγησε αναπόφευκτα σε κινητοποιήσεις που ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε το ΚΚΕ θα μπορούσαν να σταματήσουν. Αναπόφευκτα αυξήθηκε ο αριθμός των κρουσμάτων.

4. Η διογκούμενη ένταση κορυφώθηκε όταν με αφορμή τον εορτασμό της εθνικής επετείου ο Παύλος Πολάκης, σε μια από τις συνηθισμένες αμετροεπείς αντιδράσεις του, κατηγόρησε την ΝΔ ως παράταξη δοσίλογων. Ο Αλέξης Τσίπρας αντέδρασε άμεσα, δεν υιοθέτησε τον χαρακτηρισμό Πολάκη λέγοντας ότι «οι παρατάξεις έχουν την ιστορία τους. Δεν είναι η ΝΔ παράταξη δοσίλογων», αλλά εντούτοις προσπάθησε να απαλύνει την αντίδραση του συνεργάτη του υποστηρίζοντας ότι αυτά συμβαίνουν στο πλαίσιο πολιτικών διενέξεων. Ο Πολάκης ωστόσο αμετανόητος επέμεινε στην κριτική του δηλώνοντας «τελεία και παύλα».
Θα περίμενε κανείς πως ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ θα περιόριζε τον ευέξαπτο κρητικό, οι παρεμβάσεις του οποίου υποσκάπτουν την αξιοπιστία του κόμματος. Όχι μόνο δεν το έκανε αλλά αντ' αυτού τον έβαλε στην προανακριτική επιτροπή που εξετάζει τον ρόλο του Νίκου Παππά στο θέμα της αδειοδότησης των ΜΜΕ. Αυτό μάλλον δείχνει πως θεωρεί τον στενό του φίλο χρήσιμο για μια πιο ριζοσπαστική/επιθετική στρατηγική εναντίον της κυβέρνησης. Νομίζω πως κάνει λάθος. Ο πολακισμός δεν πείθει τους ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου αλλά ούτε και πολλά στελέχη του κόμματος. Δεν πείθει ούτε αυτούς που ήδη ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ ούτε αυτούς που είναι αναποφάσιστοι.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα, η συνεχιζόμενη ανοχή στον πολακισμό είναι αντίθετη με τον στόχο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ να βρει περισσότερους συμμάχους στον μεσαίο/κεντροαριστερό χώρο ακολουθώντας μια σχετικά μετριοπαθή πολιτική στρατηγική. Από αυτή την σκοπιά, αν ο πολακισμός συνεχίσει, σε συνδυασμό με άλλες εξελίξεις, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μη κερδίσει στις επόμενες κρίσιμες εκλογές.
Βέβαια, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, αντίθετα με αυτό που ελπίζει το ΚΙΝΑΛ, ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει να είναι ο δεύτερος μεγάλος πόλος του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Όμως στην περίπτωση ήττας, το κόμμα θα χάσει την ευκαιρία να γίνει κυβέρνηση και να υλοποιήσει τις προοδευτικές αλλαγές που χρειάζεται η χώρα. Μπορεί να αλλάξουν πολιτικές όπως η τωρινή στήριξη στον Πολάκη; Ας ελπίσουμε πως ναι. Μια αλλαγή σε αυτό θέμα είναι ακόμα πιθανή.
Συμπέρασμα. Με τη θεαματική άνοδό του ο ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε σε μια σειρά από σημαντικές κινήσεις. Οδήγησε στην έξοδο την Αριστερή Πλατφόρμα και τον Γιάνη Βαρουφάκη. Στη συνέχεια στράφηκε προς τον μεσαίο, κεντροαριστερό χώρο δημιουργώντας τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. Κατάφερε να επιλύσει τη χρονίζουσα εκκρεμότητα του Μακεδονικού. Έκανε όμως δύο βασικά λάθη. Τη συμμαχία με τους ΑΝΕΛ και τη διατήρηση του παρωχημένου πολακισμού. Αντί να σταματήσει τις εξαλλοσύνες του ευέξαπτου βουλευτή, τον διόρισε κεντρικό μέλος της προανακριτικής επιτροπής. Με αυτόν τον τρόπο συνεχίζει να κάνει ένα θαυμάσιο δώρο στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Είναι καιρός ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει πολιτική και να βρει έναν τρόπο να απαλλαγεί από στελέχη όπως ο Πολάκης. Αν δεν το κάνει, το κόμμα θα συνεχίζει την αυτοϋπονόμευσή του.

*Δημοσιεύτηκε στα "Νέα" στις 17/4/2021. 

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση