Πέμπτη, 28 Μάρτιος 2024

Οι δύο φανατισμοί

Στο πλαίσιο της πρόσφατης τραγωδίας στην Γαλλία, υπάρχουν δύο διαφορετικού τύπου φανατισμοί. Ο φανατισμός του τρομοκράτη που αποκεφάλισε τον Σαμουήλ Πατί και ο εκλεπτυσμένος φανατισμός του διανοητή που πιστεύει στο δικαίωμα της απόλυτης, άνευ ορίων ελευθερίας του λόγου – με αποτέλεσμα τη νομιμοποίηση των σκίτσων του Μωάμεθ.
Ο αποτρόπαιος αποκεφαλισμός του Σαμουέλ Πατί από έναν τσετσένο τρομοκράτη γέμισε με φρίκη όλους τους γάλλους. Για να καταλάβουμε τον βαθμό της φρίκης πρέπει να συνδέσουμε τα πρόσφατα γεγονότα με τις δολοφονίες στο Σαρλί Εμπντό και στο Μπατακλάν το 2015.
Ο γάλλος πρόεδρος αντέδρασε άμεσα με μια σειρά από μέτρα εναντίον οργανώσεων και ατόμων που θεωρούνται πως έχουν σχέση με ισλαμικού τύπου φανατισμό. Έτσι ετέθη εκτός νόμου η μουσουλμανική οργάνωση «Σεΐχης Γιασίν», έκλεισε για έξι μήνες το Τζαμί Παντέν στο Παρίσι, καταργήθηκε η «Κολεκτίβα κατά της ισλαμοφοβίας» κτλ. Επιπλέον αποφασίστηκε η απομάκρυνση ξένων ιμάμηδων από τη χώρα και η πιθανή απέλαση υπόπτων για θρησκευτικό φανατισμό που βρίσκονται παράνομα στη χώρα. Τέλος ο Μακρόν, ακολουθώντας τον αυστηρό διαχωρισμό μεταξύ κράτους και εκκλησίας, απαγόρευσε μια σειρά από πρακτικές όπως για παράδειγμα τον διαχωρισμό μεταξύ ανδρών και γυναικών σε χώρους όπως τα κολυμβητήρια.
Τα περισσότερα από τα παραπάνω μέτρα δικαιολογούνται στο πλαίσιο ενός εντεινόμενου τζιχντισμού όχι μόνο στην Γαλλία, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Από την άλλη μεριά όμως, ο φωτισμός δημόσιων κτηρίων με τα σκίτσα του Σαρλί Εμπντό για τον Μωάμεθ ήταν ένα σοβαρό λάθος. Πώς θα αντιδρούσαν για παράδειγμα οι χριστιανοί σε σκίτσα που θα εξευτέλιζαν το πρόσωπο του Χριστού; Βέβαια υπάρχει το επιχείρημα πως, αντίθετα με την Καινή Διαθήκη, το Κοράνι νομιμοποιεί την χρήση της βίας εναντίον απίστων. Σε αυτή την περίπτωση όμως ξεχνάμε τις θηριωδίες των Σταυροφοριών και τους θρησκευτικούς πολέμους του 16ου αιώνα στην Ευρώπη. Νομίζω πως το δικαίωμα στην απόλυτη ελευθερία του λόγου είναι απαράδεκτο.
Πρόκειται για ένα νεωτερικό φανατισμό που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Το ότι το Σαρλί Εμπντό εξακολουθεί να γελοιοποιεί τον Μωάμεθ μέσω σκίτσων είναι απίστευτο. Κυρίως όταν ο σκιτσογράφος σίγουρα γνωρίζει πως αυτού του είδους τα αντιισλαμικά σκίτσα οδηγούν σε αθώα θύματα – όπως έγινε στην περίπτωση του Πατί. Τέτοιου είδους συμπεριφορές οδηγούν ένα μεγάλο μέρος του γαλλικού πληθυσμού στην εχθρότητα απέναντι στους μουσουλμάνους γενικά. Αλλά όπως είναι γνωστό η πλειοψηφία των μουσουλμάνων στην Γαλλία και αλλού καταδικάζει τους ισλαμιστές τρομοκράτες. Επιπλέον, οι μουσουλμάνες γυναίκες έχουν ανακουφιστεί από την κρατική απαγόρευση πρακτικών όπως η απαίτηση του πιστοποιητικού παρθενίας που συχνά τους επιβάλλεται.
Συμπερασματικά, η πίστη στην απόλυτη ελευθερία του λόγου είναι και αυτή ένας φανατισμός που συχνά οδηγεί στη μισαλλοδοξία. Σε πολλές χώρες η λεκτική απαξίωση ομάδων που κάποιος αντιπαθεί είναι παράνομη. Ο μόνος φανατισμός που είναι νόμιμος είναι ο φανατισμός εναντίον κάθε φανατισμού. Μόνο αυτή η θέση μπορεί να οδηγήσει σε έναν ειρηνικό, πολυπολιτισμικό κόσμο.

*Δημοσιεύτηκε στα "Νέα" στις 29/10/2020. 

Προσθήκη νέου σχολίου


Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση